Του Γιώργου Μελέα
Μετά την διστακτικότητα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να εγκρίνει το μάλλον αναποτελεσματικό και όχι πολύ φιλόδοξο πακέτο του REPowerEU αλλά και την δραστική παρέμβαση και παρότρυνση του Πρόεδρου της Επιτροπής Περιφερειακής πολιτικής κ. Omarjee, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να λάβει δράση και να προτείνει άμεσες λύσεις. Για άλλη μια φορά αρωγός αυτής της παρέμβασης είναι η πολιτική συνοχής. Τα προγράμματα συνοχής βρίσκονται στην πρώτη γραμμή σε πολλαπλές κρίσεις, από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης του κορονοϊού έως την υποστήριξη χωρών και περιφερειών που υποδέχονται τους Ουκρανούς που προσπαθούν να ξεφύγουν από την επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Τώρα, η πολιτική συνοχής θα διαδραματίσει ρόλο στην αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, στηρίζοντας τις ΜΜΕ και τα ευάλωτα νοικοκυριά.
Το βασικό χαρακτηριστικό της πρότασης έγκειται στο γεγονός ότι τα κράτη μέλη θα μπορούν ευκολότερα να παρέχουν στήριξη σε ΜΜΕ, ευάλωτα νοικοκυριά και εργαζομένους και αυτοαπασχολούμενους. Αυτή η στήριξη θα προέλθει μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) το οποίο θα μπορεί να παρέχει στήριξη σε ευάλωτα νοικοκυριά για την κάλυψη του κόστους κατανάλωσης ενέργειας. Μπορεί επίσης να υποστηρίξει συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας για να βοηθήσει τους μισθωτούς και τους αυτοαπασχολούμενους.
Από την άλλη πλευρά, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) μπορεί να στηρίξει το κεφάλαιο κίνησης των ΜΜΕ που πλήττονται έντονα από την αύξηση των τιμών της ενέργειας.
Όλα τα ταμεία της πολιτικής συνοχής (ΕΤΠΑ, ΕΚΤ και Ταμείο Συνοχής) μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παροχή στήριξης σε αυτά τα μέτρα μέσω της λεγόμενης διασταυρούμενης χρηματοδότησης και με τη χρήση πόρων REACT-EU.
Ο προϋπολογισμός για αυτά τα έκτακτα μέτρα μπορεί να ανέλθει στο 10% των συνολικών κονδυλίων της εθνικής πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2014-2020 (δηλ. σχεδόν 40 δισ. ευρώ) ενώ θα έχουν και αναδρομικότητα από την 1η Φεβρουαρίου 2022. Τούτο πρακτικά σημαίνει ότι οι δαπάνες των επιχειρήσεων για την καταπολέμηση των αναγκών τους λόγω των υψηλών ενεργειακών τιμών θα είναι επιλέξιμες από αυτήν την ημερομηνία.
Ο χρόνος και οι ανάγκες πιέζουν συνεπώς το εν λόγω πακέτο μέτρων πρέπει να υιοθετηθεί όσο το δυνατόν συντομότερα. Η συνοχή για μια ακόμη φορά βρίσκεται στο προσκήνιο των παρεμβάσεων και αποδεικνύει ότι η χρησιμότητα της είναι αδιαμφισβήτητη.
Ο Γιώργος Μελέας είναι Εθνικός Εμπειρογνώμονας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή
