Στις ράγες της υλοποίησης εισέρχεται σταδιακά το καινοτόμο έργο αποθήκευσης εκπομπών CO2 στον Πρίνο (επένδυση ύψους 1 δισ. ευρώ), που προσελκύει ήδη τα βλέμματα, «αποθηκεύοντας» ζωηρό ενδιαφέρον βιομηχανιών (emitters) από Ελλάδα και εξωτερικό.
Είναι ενδεικτικό πως ο Πρίνος «χωρά» 3 εκατ. τόνους εκπομπών CO2 με την ζήτηση που εκδηλώνεται να απαιτεί χωρητικότητα τουλάχιστον 5,5 εκατ. τόνων.
Μόνο οι μεγάλες βιομηχανίες με παραγωγικές εγκαταστάσεις στην Ελλάδα, ΤITAN, Lafarge, Motor Oil, HELLENiQ ENERGY, χρειάζονται αποθηκευτική ικανότητα 4 εκατ. τόνων για τη δέσμευση των εκπομπών CO2. Ζήτηση υπάρχει και από το εξωτερικό (από Ιταλία, Κροατία).
Στόχος της Εnergean είναι μέχρι τα τέλη του 2026 με αρχές 2027 να μπει σε λειτουργία η πρώτη φάση του έργου (χωρητικότητα 1 εκατ. τόνων) ενώ η εταιρεία επιδιώκει, εφόσον κυλήσουν ομαλά οι διαδικασίες και τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα, να είναι πλήρως λειτουργική η εγκατάσταση έως το 2030 (3 εκατ. τόνοι).
Οι τεχνολογίες δέσμευσης, αξιοποίησης και αποθήκευσης άνθρακα (CCS) αφορούν τη δέσμευση εκπομπών του CO2 από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις ή τις μονάδες παραγωγής ενέργειας όπου εκπέμπεται, τη συμπίεσή του και τη μεταφορά του σε φυσικούς γεωλογικούς σχηματισμούς, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, κατάλληλους για αποθήκευση.
Οι ενεργοβόρες βιομηχανίες με την αποθήκευση εκπομπών CO2 θα εξοικονομήσουν σημαντικά ποσά που καταβάλουν σήμερα για να αγοράζουν δικαιώματα ρύπων.
Έρχεται η πρώτη δόση 21,5 εκατ.
Το μεγαλόπνοο project του Πρίνου έχει επιλεγεί για να λάβει χρηματοδότηση 120 εκατ. ευρώ από το ευρωπαϊκό ταμείο Connecting Europe Facility (CEF) ενώ θα διοχετευθούν και πόροι 150 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.
H πρώτη δόση ύψους 21,5 εκατ. ευρώ (από τα 150 εκατ. του Ταμείου) προς την EnEarth έχει ήδη πάρει τον δρόμο της εκταμίευσης, μετά το πράσινο φως της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρίας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ), που γνωμοδότησε θετικά.
Στη ζυγαριά του Market Test
Παράλληλα, η Energean βάζει μπρος τις μηχανές και για την έναρξη της Δοκιμής Αγοράς (Market Test) εντός του 2025 που θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την τελική επενδυτική απόφαση για το έργο καθώς θα «κλειδώσει» το ενδιαφέρον των emmitters για αξιοποίηση της υποδομής.
To Μarket Test θα διεξαχθεί σε δύο στάδια, με τους συμμετέχοντες να προχωρούν στο αρχικό στάδιο σε εκδήλωση μη δεσμευτικού ενδιαφέροντος και στην επόμενη φάση θα κληθούν να υποβάλουν τις δεσμευτικές προσφορές τους.
Όπως έχει ανακοινώσει η EnEarth, είναι έντονο το ενδιαφέρον της εγχώριας βιομηχανίας καθώς και βιομηχανικών μονάδων από γειτονικές χώρες για την αποθήκευση. Ήδη, έχουν υπογραφεί 10 μη δεσμευτικές συμφωνίες (MoUs) με ενδιαφερόμενες βιομηχανίες.
Κρίσιμο ρόλο για την οικονομική βιωσιμότητα του έργου θα παίξουν και οι ταρίφες που θα καθοριστούν.
Tα επόμενα βήματα – Κρίσιμο το 2026
Με δεδομένο πως η περιβαλλοντική διαβούλευση για το έργο στον Πρίνο έχει ολοκληρωθεί, η Energean αναμένει να οριστικοποιηθούν και οι γνωμοδοτήσεις των αρμόδιων φορέων για να πάρει το φάκελο η διεύθυνση περιβαλλοντικής αδειοδότησης του ΥΠΕΝ και να υποβάλει τις παρατηρήσεις της.
Με ρυθμούς… ελληνικού δημοσίου εκτιμάται πως ίσως και μέχρι το Μάιο θα περατωθούν οι διαδικασίες και θα εκδοθεί η περιβαλλοντική άδεια με πρόσθετη πίεση να ασκούν και οι αυστηρές προθεσμίες από τα προγράμματα χρηματοδότησης της ΕΕ.
Ταυτόχρονα, εκκρεμεί και η άδεια αποθήκευσης από την ΕΔΕΥΕΠ για την πρώτη φάση του έργου, μετά θα κινηθεί και η διαδικασία για την δεύτερη φάση.
Η Energean ευελπιστεί αρχές του 2026 να εξασφαλίσει την άδεια λειτουργίας και να ληφθεί και η τελική επενδυτική απόφαση για το έργο. Την ίδια στιγμή εκκρεμεί και το θεσμικό πλαίσιο για την αποθήκευση εκπομπών CO2, με ένα προσχέδιο που παρουσιάστηκε πρόσφατα από το ΥΠΕΝ (προ ανασχηματισμού) να το υποδέχεται με μεγάλες επιφυλάξεις η αγορά.
Αυτή τη στιγμή σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν επιτρέπεται σε μία χώρα της ΕΕ να στείλει και να εξάγει CO2 σε χώρα εκτός ΕΕ, βάσει θεσμικού πλαισίου αλλά οι ανάγκες για υποδομές αποθήκευσης εκπομπών CO2 αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο, εντείνοντας την πίεση για τη δημιουργία των ανάλογων υποδομών.
