Μετά από τέσσερα χρόνια και αλλαγή στην όδευση στην περιοχή των Καλαβρύτων λόγω προσφυγών, έφτασε η ώρα για την ολοκλήρωση του “Δυτικού Διαδρόμου” μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Πελοπόννησο. Την ολοκλήρωση, δε, του έργου πρόκειται να ανακοινώσει το επόμενο διάστημα ο ΑΔΜΗΕ μετά και την εγκατάσταση και των τελευταίων πυλώνων που απέμεναν για τη θέση του έργου σε λειτουργία.
Συγκεκριμένα ύστερα από προσφυγές και δικαστική διαμάχη, άλλαξε η χάραξη του έργου και εγκαταστάθηκαν 7 νέοι πυλώνες για την ολοκλήρωση της γραμμής.
Η ανάπτυξη του Συστήματος Μεταφοράς αποτελεί βασική προϋπόθεση για την εγκατάσταση περισσότερων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που απαιτούνται για την επίτευξη των κλιματικών στόχων που έχει θέσει η ΕΕ.
Είναι το τελευταίο τμήμα της διασύνδεσης του ΚΥΤ Μεγαλόπολης με την υφιστάμενη Γραμμή Μεταφοράς 400 kV Αχελώου–Διστόμου
Όπως αναφέρεται μάλιστα στην ανακοίνωση με τα οικονομικά αποτελέσματα του 2022 του Ομίλου ΑΔΜΗΕ, η επέκταση του Συστήματος 400 kV προς τη Μεγαλόπολη θα αυξήσει δραστικά την ικανότητα μεταφοράς προς και από την Πελοπόννησο, ευνοώντας την περαιτέρω ανάπτυξη ΑΠΕ στην περιοχή και ενισχύοντας την ευστάθεια των τάσεων για το Νότιο Σύστημα συνολικά.
Ο συνολικός προϋπολογισμός των παραπάνω έργων ανέρχεται σε 108 εκατ. ευρώ.
Ανατολικός Διάδρομος Πελοποννήσου
Επίσης, σημαντικό και συμπληρωματικό είναι και το υποέργο της Γραμμής Μεταφοράς 400 kV που θα συνδέσει το υφιστάμενο ΚΥΤ Μεγαλόπολης με το νέο ΚΥΤ Κορίνθου, βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης. Στη παρούσα φάση ολοκληρώνεται η διαδικασία υποβολής προσφορών (Μάρτιος 2023), με στόχο την ανάδειξη Αναδόχου και υπογραφή σύμβασης έως το τέλος Αυγούστου 2023. Η ολοκλήρωση του υπόψη υποέργου αναμένεται εντός του 1ου εξαμήνου του 2026.
Αναβάθμιση του ΚΥΤ Κουμουνδούρου
Παράλληλα οι εργασίες κατασκευής του νέου ΚΥΤ Κουμουνδούρου, τεχνολογίας κλειστού τύπου (GIS), που θα αντικαταστήσει το υφιστάμενο ΚΥΤ υπαίθριου τύπου, βρίσκονται σε εξέλιξη. Η υλοποίηση του νέου ΚΥΤ Κουμουνδούρου θα εξυπηρετήσει τη σύνδεση του Ανατολικού Διαδρόμου 400 kV Πελοποννήσου, θα αποτελέσει το τερματικό της διασύνδεσης Αττικής-Κρήτης με το ηπειρωτικό Σύστημα και θα ενισχύσει την αξιοπιστία τροφοδότησης των φορτίων στην (Δυτική κυρίως) Αττική. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 46 εκατ. ευρώ και η ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του αναμένεται εντός του 2023. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με 30 εκατ. ευρώ, ως τμήμα της Γραμμής Μεταφοράς Μεγαλόπολη-Κόρινθος-ΚΥΤ Κουμουνδούρου. Η πλήρης ολοκλήρωση του αναβαθμισμένου ΚΥΤ Κουμουνδούρου αναμένεται το πρώτο εξάμηνο του 2026.
Επενδυτικό πρόγραμμα 5 δισ
Συνολικά επενδύσεις ύψους 5 δισ. ευρώ δρομολογεί έως το 2030 ο ΑΔΜΗΕ με βάση όσα αναφέρονται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου για το 2023. Συγκεκριμένα, με στόχο, όπως αναφέρεται, τη δημιουργία σύγχρονων ανθεκτικών και πράσινων ηλεκτρικών υποδομών, η Στρατηγική του 2023 εμπλουτίζει και ενισχύει την στρατηγική της προηγούμενης χρονιάς, ενσωματώνοντας σε όλη της την έκταση τη διάσταση της βιωσιμότητας και την αντιμετώπιση των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής.
Στο πλαίσιο αυτό μια σειρά σημαντικών έργων είναι σε φάση υλοποίησης με χρηματοδότηση και από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0». Συγκεκριμένα, με βάση όσα αναφέρει ο Διαχειριστής:
Διασύνδεση Κρήτης-Αττικής
Στο μεγαλύτερο έργο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που υλοποιείται αυτή τη στιγμή στη χώρα, με προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ, οι εργασίες μελέτης – κατασκευής από τους αναδόχους βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. Συγκεκριμένα, όσον αφορά στους Σταθμούς Μετατροπής, έχει ολοκληρωθεί η παραγωγή του μεγαλύτερου μέρους του εξοπλισμού τους ενώ έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί οι εργασίες θεμελίωσης των κτιρίων και έχει ξεκινήσει η ανέγερσή τους. Αναφορικά με την πρόοδο του καλωδιακού τμήματος, έχει ολοκληρωθεί η παραγωγή όλων των τμημάτων των καλωδίων (υποβρύχιων και υπόγειων). Επίσης, έχει ολοκληρωθεί η πόντιση των δύο πόλων (Ανατολικού και Δυτικού, 2 x 336χλμ) βάσει χρονοδιαγράμματος καθώς και η πόντιση των οπτικών ινών στο σύνολό της. Η προστασία των υποβρυχίων καλωδίων αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2ο τρίμηνο του 2023. Τέλος, βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή του υπόγειου τμήματος της όδευσης από το ΚΥΤ Κουμουνδούρου προς το σημείο προσαιγιάλωσης στην Αττική, όπου έχει ολοκληρωθεί περίπου το 80% της υποδομής καθώς και το 40% της τοποθέτησης καλωδίων. Στην περίπτωση της Κρήτης, οι εργασίες οδοποιίας βρίσκονται σε εξέλιξη και οι εργασίες υποδομής για την εγκατάσταση των καλωδίων αναμένονται να ξεκινήσουν.
Ηλεκτρική διασύνδεση Κυκλάδων
Η τέταρτη και τελευταία φάση της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων αφορά στη διασύνδεση της Σαντορίνης, της Φολεγάνδρου, της Μήλου και της Σερίφου και συγχρηματοδοτείται από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Το πρώτο σκέλος της διασύνδεσης (Σαντορίνη-Νάξος) έχει εισέλθει πλέον σε φάση κατασκευής με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2023. Το καλοκαίρι του 2022 ποντίστηκε το ηλεκτρικό καλώδιο μεταξύ των δύο νησιών, ενώ εντατικά προχωρούν οι εργασίες για την ανέγερση του Υποσταθμού Υψηλής Τάσης στην υπό διασύνδεση Σαντορίνη. Τον Νοέμβριο του 2022 ολοκληρώθηκαν οι διαγωνισμοί και τον Φεβρουάριο του 2023 υπογράφηκαν οι συμβάσεις των καλωδιακών τμημάτων και για τα υπόλοιπα τρία νησιά των ΝΔ Κυκλάδων (Φολέγανδρος, Μήλος, Σέριφος) που θα ενσωματώσουν το σύνολο του νησιωτικού συμπλέγματος στο Σύστημα Υψηλής Τάσης έως το 2025.
Η ολοκλήρωση της διασύνδεσης των Κυκλάδων θα δώσει τη δυνατότητα ανάπτυξης μονάδων ΑΠΕ συνολικής ισχύος 332MW στα νησιά, επιτυγχάνοντας ένα πιο σταθερό, πράσινο και οικονομικό ενεργειακό μείγμα για το νησιωτικό σύμπλεγμα.
Διασύνδεση Σκιάθου
Στο μεταξύ, ολοκληρώθηκε με βάση το χρονοδιάγραμμα, τον Ιούλιο του 2022, η διασύνδεση Σκιάθου-Εύβοιας που είναι έργο βασικό για την ενεργειακή ασφάλεια για το σύνολο των βορείων Σποράδων (Σκιάθος, Σκόπελος, Αλόννησος). Μάλιστα, με συνολικό προϋπολογισμό 56,3 εκατ. ευρώ συμβασιοποιήθηκε και κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Διεθνείς διασυνδέσεις
Παράλληλα, με τα έργα στο εσωτερικό, ο ΑΔΜΗΕ προτεραιοποιεί τα έργα διεθνών διασυνδέσεων, με στόχο την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρισμού. Στο πλαίσιο αυτό, ο Διαχειριστής:
- Κατασκευάζει το εγχώριο τμήμα της δεύτερης διασύνδεσης Ελλάδας-Βουλγαρίας (Νέα Σάντα-Maritsa), η οποία θα υπετριπλασιάσει τη μεταφερόμενη ενέργεια ανάμεσα στις δύο χώρες.
Μάλιστα , τον Ιούνιο αναμένεται να ολοκληρωθεί η δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας - Βουλγαρίας (Ν. Σάντα - Maritsa East), που αποτελεί και έργο ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος καθώς θα αυξήσει τρόπο διασυνοριακό εμπόριο και την ευστάθεια της περιφερειακής αγοράς (η Ελλάδα συνδέεται ήδη με το Βουλγαρικό σύστημα η Ελλάδα συνδέεται μέσω της γραμμής 400 kV Θεσσαλονίκης - Blagoevgrad).
- Εκπονεί μελέτες σκοπιμότητας για τη δεύτερη ενισχυτική διασύνδεση Ελλάδας-Ιταλίας ισχύος έως 1 GW, από κοινού με τον Διαχειριστή της γειτονικής χώρας, Terna
- Έχει υπογράψει Μνημόνιο Συνεργασίας για την κατασκευή ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Ο ΑΔΜΗΕ συνεργάζεται στενά με τον Διαχειριστή της Αιγύπτου (EETC – Egyptian Electricity Transmission Company) και τον φορέα υλοποίησης ELICA SA ενώ προτίθεται να συμμετάσχει στο έργο και σε επενδυτικό επίπεδο.
Παράλληλα, όπως αναφέρεται, ο Όμιλος ΑΔΜΗΕ:
- Συμβάλλει στην ωρίμανση και κατασκευή της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Κρήτης, με φορέα υλοποίησης τον EuroAsia Interconnector, διασφαλίζοντας με την τεχνογνωσία που διαθέτει την επιχειρησιακή επάρκεια του έργου. Το καλοκαίρι, ο ΑΔΜΗΕ κατέθεσε Δήλωση Προθέσεων (Letter of Intent) στη διοίκηση του EuroAsia Interconnector για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό 25%, το οποίο θα επιτρέψει στον Διαχειριστή να εμπλακεί πιο ενεργά στην κατασκευή της διασύνδεσης, εισφέροντας ακόμη περισσότερο σε τεχνογνωσία και γενικότερα σε ό,τι αφορά την υλοποίηση του μεγάλου ενεργειακού έργου.
- Επιταχύνει τις διαδικασίες για τη μελέτη της νέας διασύνδεσης Ελλάδας-Αλβανίας, με τη συγκρότηση ομάδας εργασίας, μαζί με τον Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς της Αλβανίας.
- Ωριμάζει τα σχέδια για την αναβάθμιση της διασύνδεσης Ελλάδας-Τουρκίας, η οποία θα ενισχύσει τη διασύνδεση του Ευρωπαϊκού με το Τουρκικό Σύστημα Μεταφοράς.
- Προωθεί την αναβάθμιση της υφιστάμενης διασύνδεσης με τη Βόρεια Μακεδονία.
Επίσης τον Νοέμβριο του 2022 πραγματοποιήθηκε η σύζευξη της ελληνικής Ενδοημερήσιας Αγοράς με την πανευρωπαϊκή αγορά συνεχούς διαπραγμάτευσης (Single Intraday Coupling - SIDC), στο σύνορο της Ιταλίας αλλά και της Βουλγαρίας.
Τέλος ο ΑΔΜΗΕ έχει διευρύνει ήδη από το 2021 το Πρόγραμμα Ανανέωσης Παγίων, αυξάνοντας τον προϋπολογισμό του από 80 εκατ. ευρώ σε 200 εκατ. ευρώ.
Όπως επεσήμανε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ Μάνος Μανουσάκης, κατά την παρουσίαση του τελευταίου δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης 2024-2033 “Οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις της Ελλάδας με την Ιταλία και την Αλβανία αλλά και τα νέα έργα αναβάθμισης του εγχώριου ηλεκτρικού Συστήματος, θα υποστηρίξουν σημαντικά τη διείσδυση πράσινης ενέργειας σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και θα προωθήσουν τους ευρωπαϊκούς στόχους για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας”.
Σήμα για δράση
Στο μεταξύ για την αποτροπή κινδύνων ευστάθειας στο σύστημα από την υψηλή συμμετοχή ΑΠΕ χωρίς αποθήκευση στο σύστημα, ο ΑΔΜΗΕ έχει προτείνει την υποχρεωτική προσθήκη μονάδων αποθήκευσης ενέργειας σε όλες τις νέες ΑΠΕ στο εξής αλλά και τη χορήγηση χρηματοδοτικών κινήτρων και σε όσες επενδύσεις βρίσκονται σε φάση υλοποίησης προκειμένου επίσης να πλαισιωθούν με μπαταρίες.
Παράλληλα κρίνεται αναγκαία η εκκαθάριση των αδειοδοτημένων έργων καθώς η ισχύς τους υπερβαίνει τη δυνατότητα των δικτύων και βέβαια η εκκρεμότητα δημιουργεί μεγάλα διοικητικά βάρη. Όπως αναφέρεσαι στην επόμενη κυβέρνηση επαφίεται να κάνει την επόμενη κίνηση μετά την ρύθμιση που προωθήθηκε πρόσφατα από τον υπουργό ΠΕΝ Κώστα Σκρεκα.
