Οι νέοι “‘ένοικοι” του Υπ. Περιβάλλοντος κι Ενέργειας θα πρέπει το επόμενο διάστημα να “ανάψουν” μηχανές για να αντιμετωπίσουν μια σειρά από προκλήσεις.
‘Ετσι, το “νήμα” από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία οδηγεί στο μείζον ζήτημα με τη διαχείριση της ενεργειακής κρίσης, που πολλοί αναλυτές αναφέρουν ότι έχει ακόμη “ουρές”, τη ρήτρα αναπροσαρμογής και τη νέα μορφή των λογαριασμών.
Ήδη, έχουν κατατεθεί στο διάλογο οι προτάσεις του Ρυθμιστή αλλά και των προμηθευτών, με σημαντικές παρατηρήσεις και ενστάσεις από τους τελευταίους. Εν τω μεταξύ άμεσα θα πρέπει να αποφασιστεί εάν θα υπάρξει και για τον Ιούλιο συνέχεια στις επιδοτήσεις. Άλλωστε μέχρι το Σεπτέμβριο τρέχουν τα έκτακτα μέτρα.
“Σήμα κινδύνου”, πάντως, για το πώς θα διαμορφωθεί ο ανταγωνισμός στην λιανική αγορά ρεύματος εκπέμπουν οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας παρεμβαίνοντας στη συζήτηση που άνοιξε η ΡΑΑΕΥ για την εικόνα, που θα έχει η αγορά μετά τη λήξη των έκτακτων μέτρων.
Συγκεκριμένα, με αφορμή τα νέα τιμολόγια ρεύματος, όπως αναμένονται τον Οκτώβριο οι προμηθευτές κάνουν λόγο για υπερρύθμιση της αγοράς και εκφράζουν επιφυλάξεις σε συγκεκριμένα μέτρα.
Συζήτηση στην ΕΕ
Παράλληλα η νέα ηγεσία θα πρέπει να σταθμίσει το τι θα αποφασίσει η ΕΕ για τη δομή της αγοράς ενέργειας στην Ευρώπη. "Η μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να διασφαλίσει αφενός την προστασία από κρίσεις τιμών ενέργειας, αφετέρου να προωθήσει αποτελεσματικά μεγάλες επενδύσεις σε ΑΠΕ και αποθήκευση στο πλαίσιο ενός αξιόπιστου ηλεκτρικού συστήματος" τόνισε ο υπηρεσιακός Υπουργός Παντελής Κάπρος στο τελευταίο Συμβούλιο Υπουργών.
Ανησυχία
Στο μεταξύ, παρά την πληρότητα άνω του 60% στις ευρωπαϊκές αποθήκες και τις συνεχιζόμενες ροές LNG στα ευρωπαϊκά λιμάνια, πολλοί αναλυτές αλλά και πολιτικοί παράγοντες στην ΕΕ δεν “κοιμούνται” ήσυχα. Άλλωστε το τελευταίο ανοδικό σερί του φυσικού αερίου από τα 25 περίπου ευρώ/MWh στα 32 ευρώ/MWh που φαίνεται να βάζει “φρένο” και στην πτώση των τιμών λιανικής για τον Ιούλιο, δεν αφήνει περιθώρια για εφησυχασμό. Βέβαια, η επίσημη θέση των Βρυξελλών είναι ότι η ενεργειακή κρίση πέρασε, ότι τον προσεχή χειμώνα δεν συντρέχει κανείς λόγος ανησυχίας και πώς δεν πρόκειται να ξαναδούμε υψηλές τιμές.
Στην πρόσφατη έκθεση που είδε το φως της δημοσιότητας, η Κομισιόν δεν έχει εντάξει ένα σενάριο για διαχείριση τυχόν κρίσης, καθώς φαίνεται και πάλι να κυριαρχεί η πέρυσι αντίληψη του Βορρά, ότι οι αρνητικές επιπτώσεις από τα μέτρα ενεργειακής στήριξης ήταν μεγαλύτερες από τα οφέλη, παραγνωρίζοντας ότι χωρίς αυτά, ο ευρωπαϊκός Νότος, (Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία), θα είχε αντιμετωπίσει τεράστια προβλήματα.
Συγκεκριμένα Κομισιόν εκφράζει την πεποίθηση ότι «δεν είναι πιθανό να δούμε τον ερχόμενο χειμώνα υψηλές τιμές όπως εκείνες του 2022». Και προσθέτει ότι οι τιμές ηλεκτρισμού μειώθηκαν δραστικά, βρίσκονται κατά μέσο όρο κάτω από τα 80 ευρώ / MWh, ενώ οι τιμές του φυσικού αερίου όχι μόνο μειώθηκαν αλλά και έχουν σταθεροποιηθεί σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα (23-25 ευρώ/ MWh). τώρα βέβαια, όπως αναφέρθηκε, έχουν φτάσει στα 34 ευρώ.
Η Βιομηχανία
Στο φόντο αυτό είναι προφανές ότι απαιτείται δράση και στο μέτωπο της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας, ώστε σε ένα νέο χάρτη, που αναδύεται διεθνώς, με την προσπάθεια πολλών δυτικών κρατών να χτίσουν πιο αυτόνομές αλυσίδες παραγωγής, η Ελλάδα να βρει τη θέση της. Ήδη, τα “καμπανάκια” ηχούν από μεγάλες επιχειρήσεις για το πώς θα διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητά τους με τις επιδοτήσεις από κράτη όπως η Γερμανία ή οι ΗΠΑ και ο Καναδάς να είναι θηριώδεις και να δίνουν προβάδισμα στις εκεί επιχειρήσεις σε ενεργοβόρους κλάδους κι όχι μόνο.
ΑΠΕ
Παράλληλα, η ανάπτυξη της αγοράς ΑΠΕ με τα θαλάσσια αιολικά στην πρώτη γραμμή, οι υποδομές αποθήκευσης με τις δυσκολίες που ενέχουν, είναι στην πρώτη γραμμή.
Επίσης, μια νέα πρόκληση που καλείται η αγορά και οι εμπλεκόμενοι να διευθετήσει καθώς αυξάνεται η παραγωγή ρεύματος από ΑΠΕ και οι αντοχές των δικτύων δεδομένες, είναι το πλάνο περικοπών των “πράσινων” φορτίων. Όπως άλλωστε έχει επισημάνει, επανειλημμένα, ο ΑΔΜΗΕ η υψηλή παραγωγή των ΑΠΕ που παρατηρείται κάποιες χρονικές περιόδους, (κυρίως άνοιξη και φθινόπωρο) αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για μπλακ άουτ.
Το Ταμείο Ανάκαμψης
Παράλληλα, κομβική είναι η συνέχιση της υλοποίησης των δράσεων του Ταμείου Ανάκαμψης. Η Ελλάδα θα πρέπει να μη χάσει χρόνο τις επόμενες εβδομάδες για την συνέχιση των πληρωμών από το Ταμείο. Προβλέπεται η καταβολή πόρων 10,4 δις. ευρώ τη διετία 2023-2024, με προαπαιτούμενο, βέβαια, την ολοκλήρωση 11 βασικών οροσήμων και δύο “στόχων”. Το συνολικό ποσό αντιστοιχεί σε 4 δόσεις επιδοτήσεων συνολικού ύψους 6,8 δισ. ευρώ και δύο δόσεις νέων δανείων ύψους 3,6 δισ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι το νέο οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να διαπραγματευτεί και να υπογράψει με τις Βρυξέλλες την πρόσθετη δανειακή σύμβαση των 5 δισ. ευρώ μέχρι και το τέλος Αυγούστου και να ολοκληρώσει την πρόταση για το ελληνικό REPowerEU, καθώς και την πρόταση για ενδιάμεση αναθεώρηση του ελληνικού προγράμματος. Οι δύο προτάσεις θα υποβληθούν μαζί το φθινόπωρο ή το αργότερο στο τέλος του χρόνου.
Θεσμικά και Περιβάλλον
Παράλληλα, η βελτίωση π.χ. των χρόνων απονομής της δικαιοσύνης, αλλά και η επίλυση χρόνιων εκκρεμοτήτων του χωροταξικού σχεδιασμού, σε διάφορες εκφάνσεις π.χ. χωροταξικό των ΑΠΕ, Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια, Ειδικά Χωροταξικά, μπορούν να “ξεκλειδώσουν” σημαντικές επενδύσεις. Άλλωστε το όλο ζήτημα έχει αναδειχθεί αρκούντως κι από πολλούς φορείς με πρώτο το ΣΕΒ.
Επίσης τα ζητήματα με τη χωροθέτηση νέων αιολικών, η διαχείριση των περιοχών natura με τις προτάσεις για αξιοποίησή τους, τα θέματα με τη διαχείριση υποδομών περιβάλλοντος σε περιοχές με υπερτουρισμό, αλλά και τα θέματα με την εκτός σχεδίου δόμηση συνιστούν μεγάλες προκλήσεις. Από κοντά και τα θέματα των εξορύξεων υδργονανθράκων αλλά και σπάνιων γαιών ή πολύτιμων μετάλλων και του ενδιαφέροντος για τον ορυκτό πλούτο σε περιοχές, όπως η Θράκη αποτελούν μεγάλα στοιχήματα.
Επιπρόσθετα τα ζητήματα της κυκλικής οικονομίας, της διαχείρισης των αποβλήτων, της θωράκισης έναντι της κλιματικής κρίσης αλλά και του νέου ΕΣΕΚ, που θα πρέπει να “κουμπώσει” με τα νέα δεδομένα και με τις επιταγές των Βρυξελλών, θα πρέπει να αποτελέσουν κομβικές προτεραιότητες.
Να σημειωθεί ότι ισχυρό ενδιαφέρον εκδηλώνουν οι ελληνικές επιχειρήσεις για την ενσωμάτωση της Κυκλικής Οικονομίας στο φάσμα των δραστηριοτήτων τους, ωστόσο σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας παραμένει η ελλιπής ενημέρωση, όπως επιβεβαιώνεται σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε το Τμήμα Υπηρεσιών Κλιματικής Αλλαγής και Βιώσιμης Ανάπτυξης της EY Ελλάδος, εκ μέρους του Συμβουλίου ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.
Συγκεκριμένα, σε ειδική εκδήλωση με θέμα «Κυκλική Οικονομία: Ξεπερνώντας τα εμπόδια, αναδεικνύοντας τις ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις», που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 21 Ιουνίου, σε συνέχεια της Ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του Συμβουλίου ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, παρουσιάστηκαν τα ευρήματα της έρευνας για την ενσωμάτωση της Κυκλικής Οικονομίας στις ελληνικές επιχειρήσεις, που διεξήχθη πανελλαδικά, σε εκπροσώπους μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων. Ανάμεσα στους βασικούς στόχους της έρευνας ήταν η αποτύπωση του βαθμού ενσωμάτωσης, η αναγνώριση εμποδίων και η ανάδειξη των προτεραιοτήτων για την ταχύτερη υιοθέτηση αρχών κυκλικής οικονομίας από τις επιχειρήσεις.
«Η κυκλική οικονομία αποτελεί κεντρικό πεδίο δράσης, στο οποίο τα τελευταία χρόνια έχουμε συμβάλλει στην διαμόρφωση του εθνικού σχεδιασμού στη χώρα καταθέτοντας τεκμηριωμένες προτάσεις στον δημόσιο διάλογο. Συνεργαστήκαμε με την ΕΥ Ελλάδος στην υλοποίηση έρευνας, ώστε να αποκτήσουμε μία δομημένη αποτύπωση της γνώσης, αλλά και της ετοιμότητας της ελληνικής επιχειρηματικότητας να επενδύσει στην κυκλική οικονομία, Τα ευρήματα, μας βοηθούν να σχεδιάσουμε και υλοποιήσουμε ακόμη πιο στοχευμένες παρεμβάσεις με μετρήσιμα αποτελέσματα», σημείωσε ο Πρόεδρος του Συμβουλίου ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, κ. Ανδρέας Σιάμισιης στο πλαίσιο του χαιρετισμού του.
«Είναι ώρα να εστιάσουμε στις ευκαιρίες και να υποστηρίξουμε τις επιχειρήσεις να εξελιχθούν παρά τα όποια εμπόδια. Το Συμβούλιο ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, σκοπεύει να συμβάλλει έμπρακτα στην κάλυψη του κενού ενημέρωσης καθώς και να υποστηρίξει, σε συνεργασία με την Πολιτεία την δημιουργία του εθνικού παρατηρητηρίου για την κυκλική οικονομία», ανέφερε ο Γενικός Διευθυντής του Συμβουλίου ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, κ. Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου.
Σε συνέχεια της παρουσίασης των αποτελεσμάτων της έρευνας, ακολούθησε συζήτηση με θέμα: «Η ενσωμάτωση της Κυκλικής Οικονομίας στις ελληνικές επιχειρήσεις | Ξεπερνώντας τα εμπόδια, αναδεικνύοντας τις ευκαιρίες». Στη συζήτηση συμμετείχαν οι κα. Ναυσικά Ζευγώλη, Εταίρος, Τμήμα Υπηρεσιών Κλιματικής Αλλαγής και Βιώσιμης Ανάπτυξης, EY Ελλάδος και ο κ. Ηλίας Ντεμιάν, Επικεφαλής τμήματος Περιβαλλοντικών Οικονομικών, ΙΟΒΕ & Επικεφαλής ομάδας εξωτερικής παρακολούθησης προγράμματος LIFE για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Τον συντονισμό της συζήτησης είχε ο κ. Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου, Γενικός Διευθυντής του Συμβουλίου ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.
«Η Κυκλική Οικονομία αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (EU Green Deal) και μέσο για την επίτευξη των κύριων στόχων της, όπως η κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 και η οικονομική ανάπτυξη αποσυνδεδεμένη από τη χρήση πόρων. Είναι ευρέως αποδεκτό ότι τα οφέλη της υιοθέτησης των αρχών της Κυκλικής Οικονομίας από τις ελληνικές επιχειρήσεις, μπορούν να δημιουργήσουν θετικά επιχειρηματικά αποτελέσματα, όπως η βελτιωμένη κερδοφορία, η ενεργειακή αποδοτικότητα και η εξοικονόμηση κόστους. Η μελέτη αυτή, με το κύρος του Συμβουλίου ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και την τεχνογνωσία και εμπειρία του τμήματος Υπηρεσιών Κλιματικής Αλλαγής και Βιώσιμης Ανάπτυξης της EY Ελλάδος, στοχεύει στη χαρτογράφηση της προόδου των επιχειρήσεων στη χώρα μας προς αυτή την κατεύθυνση, και επιχειρεί να αποτελέσει έναυσμα για έναν πιο δυναμικό δημόσιο διάλογο, που θα ενισχύσει την προσπάθεια μετάβασης των ελληνικών επιχειρήσεων προς την Κυκλική Οικονομία». ανέφερε η κα Ναυσικά Ζευγώλη, Εταίρος, Τμήμα Υπηρεσιών Κλιματικής Αλλαγής και Βιώσιμης Ανάπτυξης, EY Ελλάδος.
«Η υιοθέτηση του υποδείγματος της κυκλικής οικονομίας έχει σημασία, όχι μόνο για την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιωσιμότητα των φυσικών πόρων αλλά και για την ελληνική οικονομία. Όπως άλλωστε εκτιμήθηκε και σε σχετική μελέτη που εκπόνησε το ΙΟΒΕ για τη διαΝΕΟσις, η υλοποίηση των επενδύσεων διαχείρισης αποβλήτων που προβλέπονται στον εθνικό σχεδιασμό αναμένεται να τονώσουν το ΑΕΠ κατά €1,1 δισ. και την απασχόληση κατά 37 χιλ. ανθρωποέτη σε ορίζοντα οκταετίας. Επιπλέον, η κάλυψη της ζήτησης των βιομηχανικών κλάδων για δευτερογενείς ύλες που έχουν παραχθεί εντός της ελληνικής οικονομίας, θα προσθέσουν επιπλέον €70 εκατ. στο ΑΕΠ το 2030 και επιπλέον 44 χιλ. θέσεις εργασίας», υπογράμμισε κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής του ο κ. Ηλίας Ντεμιάν, Επικεφαλής τμήματος Περιβαλλοντικών Οικονομικών, ΙΟΒΕ & Επικεφαλής ομάδας εξωτερικής παρακολούθησης προγράμματος LIFE για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
