Αλέξανδρος Μπαρότσι
Ο Θόδωρος Σκυλακάκης μπορεί να έχει μόνο μια εβδομάδα στην καρέκλα του υπ. Ενέργειας, ωστόσο γνωρίζει τον χώρο. Η ενεργειακή κρίση και η ενεργή εμπλοκή του ως υπ. Οικονομικών στην στήριξη των καταναλωτών και των επιχειρήσεων, τον βοήθησαν να αποκτήσει εικόνα.
Συνηγορεί υπερ αυτού και η πρώτη του ομιλία στην Βουλή με το «καπέλο» του ΥΠΕΝ όπου άφησε να φανεί ποιές προτεραιότητες βάζει και που εντοπίζει τους τομείς που χρήζουν παρεμβάσεων.
Από τα καμπανάκια για αποτυχήμενες ενεργειακές επενδύσεις λόγω υπερσχεδιασμού, την έμμεση πλην σαφή αναφορά του στην νέα μονάδα της «Πτολεμαίδας V», έως τα μηνύματα για πιο στοχευμένα «Εξοικονομώ» ώστε να μην χάνονται ευρωπαικά κονδύλια, καθώς και προς τους «κατ’ επάγγελμα» ευαίσθητους που μπλοκάρουν επενδύσεις με τις ιδεοληψίες τους, η ομιλία του νέου υπ. Ενέργειας δεν στερούνταν από μηνύματα. Ενώ η παντελής απουσία αναφορών για κάποιους άλλους, όπως για τους υδρογονάνθρακές, δεν πέρασε απαρατήρητη, παρ’ ότι είναι νωρίς για την οποιαδήποτε εξαγωγή συμπερασμάτων ως προς την πολιτική που θα ακολουθήσει ο νέος υπουργός στον συγκεκριμένο τομέα. Το Energymag σταχυολόγησε τα σημαντικότερα από τα μηνύματα Σκυλακάκη κατά την πρώτη του ομιλία ως υπουργός Ενέργειας και τα παραθέτει.
- Ρυπογόνος ο λιγνίτης, προβληματισμός για την «Πτολεμαίδα V». Η μεγάλη αύξηση των ρύπων καθιστά μη ανταγωνιστική τη χρήση του λιγνίτη, σε ένα κανονικό ενεργειακό περιβάλλον και επιβαρύνει τον καταναλωτή με το τεράστιο κόστος απόσβεσης αναποτελεσματικών -όπως η ζωή αποδεικνύει- επενδύσεων, που έγιναν στο πρόσφατο παρελθόν, ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός. Η αναφορά στην «Πτολεμαίδα V» προφανής. Ούτως ή άλλως τα εργοστάσια λιγνίτη της ΔΕΗ σβήνουν από το 2030 και μετά, ωστόσο ερώτημα συνεχίζει να αποτελεί τι μέλλει γενέσθαι με την επίμαχη μονάδα. Αδηλο το μέλλον της γιγανταίας επένδυσης που έχει κοστίσει 1,5 δισ ευρώ, θα δουλεύει ως λιγνιτική τουλάχιστον ως το 2028, χωρίς ουδείς να ξέρει με τι καύσιμο θα συνεχίσει από εκεί και μετά.
- Συνθήκες υπερσχεδιασμού έργων στην αγορά. Ελλοχεύει ο κίνδυνος των αποτυχημένων ενεργειακών επενδύσεων, για λόγους υπερσχεδιασμού, υπερκοστολόγησης, πρόωρης ή όψιμης υιοθέτησης νέων τεχνολογιών ή ακόμα και απλής αλλαγής των συνθηκών, είπε σε άλλο σημείο ο νέος υπουργός. Πολλαπλό το μήνυμα εδώ, τόσο προς τους παραγωγούς ΑΠΕ, όσο και προς τους μεγάλους ομίλους που σχεδιάζουν μια πλειάδα από συνολικά πέντε FSRU, προκειμένου να τροφοδοτήσουν τη διετία 2024 – 2025 τις γειτονικές αγορές με φυσικό αέριο. Καταρχήν στα φωτοβολταικά υπάρχει μια υπερπληθώρα σχεδίων, εκ των οποίων είναι βέβαιο ότι θα γίνουν λιγότερα. Στο αρχικό σχέδιο του ΕΣΕΚ ο στόχος έκανε λόγο για φωτοβολταικά 14,1 GW στο τέλος της δεκαετίας (από 5 GW to 2021) και για χερσαία αιολικά 7 GW από 5 GW σήμερα. Τώρα, λέγεται ότι το κείμενο που έχει στα χέρια του ο υπ. Ενέργειας αυξάνει τη συμμετοχή των χερσαίων αιολικών κατά 1 -1,5 GW και περιορίζει αντίστοιχα εκείνη των φωτοβολταϊκών. Κατ’ επέκταση των προτεινόμενων αλλαγών «ψαλιδίζεται» ελαφρώς και ο στόχος για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, από τα 2,7 GW στα 2 GW έως το τέλος της δεκαετίας. Τα δεδομένα έχουν αλλάξει και για τα FSRU. Τα δεξαμενόπλοια LNG είναι πλέον ακριβότερα και δυσεύρετα, οι τιμές του αερίου μειώθηκαν, το χρηματοδοτικό κόστος αυξήθηκε, άρα οι αποδόσεις έπεσαν κάτω από τις αρχικές προσδοκίες. Όσο για το δίκτυο απαιτεί επενδύσεις που προς ώρας δεν υπάρχουν, προκειμένου να διακινηθούν όλες αυτές οι νέες ποσότητες φυσικού αερίου.
Οι καθυστερήσεις
- Τέλος στις καθυστερήσεις με τα ενεργειακά έργα. Ούτε μια μέρα δεν πρέπει να πηγαίνει χαμένη, θυσία σε γραφειοκρατικές δομές, ελλείψεις προσωπικού, ιδιοκτησιακές νοοτροπίες και ράθυμες συνήθειες, είπε ο υπουργός. Τίποτε δεν πρέπει να διαρκεί περισσότερο από ότι είναι αναγκαίο με βάση την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία, γιατί το περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος ευκαιρίας είναι τεράστιο. Οι διαγωνισμοί πρέπει να τελειώνουν. Οι διαβουλεύσεις να γίνονται ουσιαστικά και με ταχύτητα, οι περιβαλλοντικές μελέτες να υλοποιούνται, οι άδειες να εκδίδονται. Τα Προεδρικά Διατάγματα να θεσμοθετούνται. Οι ενστάσεις να κρίνονται. Αναφορές που απευθύνονται τόσο στον κρατικό μηχανισμό και τις τοπικές αρχές, όσο και σε όλους τους «κατ’ επάγγελμα» οικολόγους που ηγούνται κινημάτων κατά των ΑΠΕ, μπλοκάρουν δίκτυα και συκοφαντούν επενδύσεις, καθυστερώντας ή και ακυρώνοντας κάποιες εξ αυτών.
Τα Εξοικονομώ
- Πιο στοχευμένα τα επόμενα «Εξοικονομώ». Σαφή επίσης τα μηνύματα του κ. Σκυλακάκη ότι τα νέα προγράμματα «Εξοικονομώ» πρέπει να είναι πιο στοχευμένα από το υφιστάμενο. Εξάλλου τους τρέχοντες ευρωπαικούς πόρους, όπως είπε, δεν θα τους ξαναβρούμε και πρέπει να εξασφαλίσουμε, ότι και θα απορροφηθούν μέχρι κεραίας και θα πιάσουν τόπο σε όλα τα επίπεδα: Περιβαλλοντικά, ενεργειακά, αναπτυξιακά. Δείγμα των αλλαγών που ετοιμάζει, το γεγονός όπως είπε, ότι στα προγράμματά εξοικονόμησης θα κατηγοριοποιείται η ενεργειακή απόδοση με βάση την πραγματικότητα των διαφορετικών μετεωρολογικών συνθηκών. «Η χώρα έχει διαφορετικές ανάγκες θέρμανσης, που τις έχουμε μετρήσει σε δεκάδες χιλιάδες διαφορετικά σημεία, σε κάθε χωριό και γειτονιά. Στα ορεινά και τα βόρεια είναι 10 φορές μεγαλύτερες από περιοχές στο νότο, δίπλα στη θάλασσα. Οι θερμαντικές ανάγκες του νοικοκυριού στους Θρακομακεδόνες είναι διπλάσιες, από αυτές στον Πειραιά. Αν δεν λαμβάνεται αυτό υπόψη όταν σχεδιάζονται προγράμματα εξοικονόμησης, δεν θα πετύχουμε κανέναν από τους στόχους μας, ούτε τους περιβαλλοντικούς ούτε τους οικονομικούς», ανέφερε χαρακτηριστικά.
- Επιβράβευση των συνεπών καταναλωτών μέσω των τιμολογίων. Δεν πέρασε απαρατήρητη η φράση Σκυλακάκη ότι «οι πόροι από την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση όσων υιοθετούν την ασυνέπεια σε σχέση με το νόμο ή τις πληρωμές ως στρατηγική πλουτισμού, θα φροντίσουμε να φτάνουν, επιτέλους, στους συνεπείς πολίτες και καταναλωτές, αποζημιώνοντάς τους κάπως, για τη διαχρονική κακομεταχείρισή τους». Αν και δεν έδωσε λεπτομέρειες ως προς το τι εννοεί, αρκετοί εκτιμούν ότι το ΥΠΕΝ, αφού εξετάσει τη δυνατότητα άντλησης πόρων από υφιστάμενα Ταμεία και περιβαλλοντικούς λογαριασμούς θα κοιτάξει να ενισχύσει, ίσως μέσω κάποιας μορφής επιδότησης, τους συνεπείς καταναλωτές ρεύματος και φυσικού αερίου.
Έξυπνοι μετρητές
- Επιτάχυνση της εγκατάστασης έξυπνων μετρητών. Ο υπουργός έκανε μεταξύ άλλων αναφορά στην ανάγκη επιτάχυνση της μετάβασης στην ψηφιακή ενεργειακή εποχή για τα δίκτυα και τις υποδομές μας, μέσα από σύγχρονα εργαλεία, όπως οι «έξυπνοι μετρητές», που δίνουν σε πολίτες και επιχειρήσεις τη δυνατότητα να γίνουν ενεργειακά ενεργοί, να προγραμματίζουν με έξυπνα συστήματα τη διαχείριση της ενέργειας που καταναλώνουν, αλλά και να συμβάλουν στην παραγωγή της, με την εγκατάσταση αποκεντρωμένων μονάδων παραγωγής στην οικία ή την επιχείρησή τους. Εδώ ως γνωστόν υπάρχει ένα θέμα που απειλεί να δυναμιτήσει τον διαγωνισμό του ΔΕΔΔΗΕ. Αφορά τη προσφυγή στο ΣτΕ της ελβετικής εταιρείας Landis+Gyr, έπειτα από τον αποκλεισμό της από το mega έργο της προμήθειας έξυπνων μετρητών και λογισμικού ηλεκτρικής ενέργειας, με την αιτιολογία ότι δεν υπέδειξε την Κόρινθο ως εργοστάσιο παραγωγής. Αν το ΣτΕ δικαιώσε την εταιρεία, το έργο θα μπει για άλλη μια φορά στις ελληνικές καλένδες.
- Επιμονή και ενίσχυση του θεσμού με τα «Απάτητα Βουνά». Είναι ένα θέμα που ενοχλεί τους παραγωγούς ΑΠΕ, οι οποίοι μιλούν για οριζόντιους αποκλεισμούς χωρίς κανένα νόημα, εντούτοις η κυβέρνηση δείχνει διατεθειμένη να συνεχίσει με το συγκεκριμένο θεσμό εντάσσοντας μάλιστα σε αυτόν και νέους ορεινούς όγκους. «Συνεχίζουμε το σημαντικό έργο για την προστασία των πιο ευαίσθητων οικοσυστημάτων, που ξεκίνησε την πρώτη τετραετία, με πρωτοβουλίες όπως τα «απάτητα βουνά», ανέφερε χαρακτηριστικά ο νέος ΥΠΕΝ.
