του Αλέξανδρου Μπαρότσι,
Σε ένα πλανήτη χαμηλών αποδόσεων, σταθερά ποσοστά της τάξης του 7% - 9% που μάλιστα δεν επηρεάζονται από χρηματιστηριακές αναταράξεις, λειτουργούν ως «μαγνήτης» για funds και επενδυτές. Και εξηγούν την παρουσία τους στα μετοχικά κεφάλαια όλων των Διαχειριστών, όπως και των εταιρειών που διαχειρίζονται υποδομές του ενεργειακού κλάδου στην Ελλάδα, δηλαδή των ΔΕΣΦΑ, ΔΕΠΑ Υποδομών, ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ.
Κι όμως, όταν στις αρχές του μήνα, η ΡΑΑΕΥ ενέκρινε το WACC του ΔΕΣΦΑ για την τετραετία 2024 – 2027 στο 7,85%, υπήρξαν έντονες αντιδράσεις από τον Διαχειριστή ότι αδικήθηκε, καθώς είχε ξεκινήσει το «παζάρι» από το 9,14%.
Και ας του εξηγούσε η Αρχή ότι κάτι τέτοιο δεν προκύπτει από τα στοιχεία του, ούτε ότι θα μπορούσε ποτέ να του εγκρίνει μια τέτοια απόδοση, αφού θα άνοιγε ορθάνοιχτα την κερκόπορτα των διεκδικήσεων από τις άλλες εταιρείες, με ό,τι αυτό θα σήμαινε για τα τιμολόγιά τους. Παρ' όλα αυτά, ο ΔΕΣΦΑ συνέχισε τις διαρροές κατά της ΡΑΑΕΥ, παρ ‘ ότι έλαβε ένα ποσοστό από τα υψηλότερα πανευρωπαικα για αντίστοιχη εταιρεία.
Η Ρεβυθούσα
Ετερη διαφωνία αυτή για την κοινωνικοποίηση της Ρεβυθούσας, δηλαδή το ποσό που θα πρέπει να περάσει στους χρήστες της υποδομής. Ο μεν ΔΕΣΦΑ ζητά να μην μεταβληθεί από τα τρέχοντα επίπεδα του 50%, ποσοστό που βρίσκει αντίθετο τον ACER, ο οποίος εμφανίζεται γενικά κατά της κοινωνικοποίησης.
Χθες ήταν η σειρά της Ιtalgas, να ανακοινώσει ότι το WACC για τις ΕΔΑ ΘΕΣΣ, ΕΔΑ Αττικής και ΔΕΔΑ ορίστηκε στο 8,57% για το 2023. Οι Ιταλοί ζητούσαν να κυμανθεί μεταξύ 8% και 9%, συνεπώς, το αίτημά τους έγινε αποδεκτό από την Αρχή. Το 2021 και το 2022 ήταν 7,03%. Η απόφαση αφορά μόνο τη φετινή χρονιά και όχι μεγαλύτερη διάρκεια. Η ΡΑΑΕΥ περιμένει πρώτα να κλείσει η συγχώνευση και των τριών ΕΔΑ, οπότε και θα έχουν πλέον ένα ενιαίο τιμολόγιο, και μετά να προσδιορίσει το WACC για την τριετή ρυθμιστική περίοδο 2024-2026 στα μέσα φθινοπώρου.
Crash test ΔΕΣΦΑ- ΔΕΠΑ Υποδομών
Το ερώτημα εύλογο. Πως εξηγείται η διαφορετική αντιμετώπιση μεταξύ του ΔΕΣΦΑ και των τριών Διαχειριστών Δικτύων Διανομής της Italgas στην Ελλάδα; Και οι τέσσερις διαχειρίζονται δίκτυα φυσικού αερίου. Η απάντηση βρίσκεται στην λέξη δανεισμός. Οσο πιο ψηλές είναι οι δανειακές υποχρεώσεις μιας εταιρείας, τόσο πέφτει και το μεσοσταθμικό κόστος κεφαλαίου, δηλαδή η ελάχιστη απόδοση που καταβάλουν οι παραπάνω επιχειρήσεις στους μετόχους τους. Απόδοση, που επαναλαμβάνουμε, παρά τις φωνές του ΔΕΣΦΑ, ότι είναι από τις υψηλότερες πανευρωπαικά.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι στην περίπτωση του ΔΕΣΦΑ, το λεγόμενο gearing ratio, δηλαδή ο λόγος των δανείων προς το άθροισμα των ιδίων του κεφαλαίων και των δανειακών του υποχρεώσεων, βρίσκεται στο 45%. Στον αντίποδα, η ΔΕΠΑ Υποδομών, ακριβώς επειδή κουβαλά λιγότερα δάνεια, έχει gearing ratio στο 33%.
Μετά το φυσικό αέριο, σειρά παίρνει ο ηλεκτρισμός. Η ΡΑΑΕΥ ετοιμάζεται να πιάσει τα WACC των ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ. Αμφότεροι έχουν αιτηθεί την αναθεώρηση του μεσοσταθμικού τους κόστους κεφαλαίου.
Στον ΑΔΜΗΕ
Στην περίπτωση του ΑΔΜΗΕ, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι συζητήσεις για το διάστημα 2023-2025 διεξάγονται σε καλό κλίμα, με την Αρχή να «βλέπει» ένα WACC της τάξης του 7,3%.
Οπως και άλλοι όμως, έτσι και ο ΑΔΜΗΕ ζητάει υψηλότερο ποσοστό. Επικαλείται την αύξηση του κόστους δανεισμού του και την ανάγκη χρηματοδότησης του προγράμματος των ηλεκτρικών διασυνδέσεων. Το πιθανότερο είναι ότι η Αρχή θα επιμείνει στην θέση της. Επίσης, αίτημα αναθεώρησης του WACC έχει υποβάλλει και ο ΔΕΔΔΗΕ, για τη διετία 2023-2025, ο οποίος τρέχει ένα επενδυτικό πρόγραμμα 525 εκατ. ευρώ.
Που οφείλονται αυτές οι αποδόσεις - Τι ισχύει στην Ευρώπη
Που οφείλονται όμως αυτές οι δύο και τρεις φορές υψηλότερες αποδόσεις των ελληνικών εταιρειών έναντι των αντίστοιχων στο εξωτερικό; Σε ευρωπαικό επίπεδο, οι αντίστοιχοι διαχειριστές των δικτύων διανομής και μεταφοράς δεν προσφέρουν στους μετόχους παρά το πολύ 2,5%.
Η αιτία βρίσκεται στο γεγονός ότι οι ενεργειακές υποδομές της χώρας είναι σχετικά νεαρής ηλικίας. Είναι δηλαδή περίπου 20ετίας ή και λιγότερο, άρα δεν έχουν ακόμη αποσβεστεί. Εξάλλου όλες αυτές οι εταιρείες έχουν δανειοδοτηθεί με υψηλότερα επιτόκια απ’ ότι οι αντίστοιχες του εξωτερικού, ενώ υψηλότερο παραμένει και το country risk, όσο και αν έχει μειωθεί κατακόρυφα. Ακριβώς λοιπόν επειδή οι επενδύσεις είναι σχετικά πρόσφατες, η ΡΑΑΕΥ «πριμοδοτεί» σταθερά τα τελευταία χρόνια τις εταιρείες με μια ετήσια απόδοση της τάξης του 7%-9%, προκειμένου να τις αποσβέσουν νωρίτερα.
Και πόσο είναι οι αποδόσεις στην Ευρώπη; Αντίστοιχοι διαχειριστές δικτύων των βόρειων χωρών αλλά και του νότου, όπως η βελγική Fluxys, η ισπανική Enagas και η γαλλική Engie, ακριβώς επειδή οι υποδομές τους είναι παλαιότερες, άρα έχουν αποσβεστεί, προσφέρουν αποδόσεις μεταξύ 1,5% με 2,5%
