Συγκρατημένη επιφύλαξη για τις μεγάλες επενδύσεις που προγραμματίζει ο ΔΕΣΦΑ για την επέκταση του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου τα επόμενα χρόνια εκφράζει ο Σύνδεσμος Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της ΕΕ (ΑCER) σε ανάλυσή του για τη νέα μεθοδολογία υπολογισμού των Τελών Χρήσης του ΕΣΦΑ για την τετραετία 2023-2026 που δημοσιοποιήθηκε την Παρασκευή. Για τον λόγο αυτό ο ACER καλεί την Εθνική Ρυθμιστική Αρχή της Ελλάδας (ΡΑΑΕΥ):
-Να αξιολογήσει τις σχεδιαζόμενες επενδύσεις υπό το πρίσμα των στόχων απανθρακοποίησης της ΕΕ και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ζήτηση για φυσικό αέριο αναμένεται να υποχωρήσει τα επόμενα χρόνια, εκτίμηση που δεν φαίνεται πάντως να συμμερίζεται ο ΔΕΣΦΑ καθώς στους δικούς του υπολογισμούς κάνει λόγο για αύξηση της ζήτησης για φυσικό αέριο στο ΕΣΦΑ από 4,9 δις. κυβικά μέτρα (bcm) το 2022 σε 6,7 bcm το 2027 και 7,3 bcm το 2029.
-Να υιοθετήσει χρόνους απόσβεσης για την ανάκτηση των επενδύσεων οι οποίοι να διασφαλίζουν την βιωσιμότητα του ΕΣΦΑ σε βραχυ-μακροπρόθεσμο ορίζοντα σε συνδυασμό με προσιτές ταρίφες για τους τελικούς καταναλωτές.
-Να αξιολογήσει την επίπτωση των εγκεκριμένων (στο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2023-2032) και των σχεδιαζόμενων επενδύσεων στις μελλοντικές Χρεώσεις Χρήσης Συστήματος.
Αν και η ανάλυση του ACER δημοσιοποιήθηκε «κατόπιν εορτής» καθώς η ΡΑΑΕΥ έχει ήδη λάβει τις αποφάσεις της τόσο για το WACC του ΔΕΣΦΑ για την Ρυθμιστική Περίοδο 2023-2026 όσο και για τις φετινές ταρίφες, εντούτοις περιέχει ενδιαφέρουσες επισημάνσεις. Μεταξύ άλλων τονίζεται ότι ο ΔΕΣΦΑ επιδίωξε την αλλαγή της μεθοδολογίας -που οδηγεί σε υψηλότερες ταρίφες για τα επόμενα χρόνια, όπως εξηγήθηκε και από τη Διοίκηση του Διαχειριστή σε πρόσφατη ενημερωτική συνάντηση- επειδή το μοντέλο του ΕΣΦΑ αλλάζει από εισαγωγικό σε εξαγωγικό, με υποδοχή μεγάλων ποσοτήτων LNG στη Ρεβυθούσα, στο FSRU της Αλεξανδρούπολης και τα υπόλοιπα FSRU που σχεδιάζονται και εξαγωγή τους προς τη Βουλγαρία, τη Βόρειο Μακεδονία (με την ολοκλήρωση του διασυνδετηρίου αγωγού Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας το 2025) και πιο πέρα.
Ο ACER κρίνει την επιχειρηματολογία του ΔΕΣΦΑ για την αλλαγή της μεθοδολογίας ως βάσιμη επί της αρχής, προσθέτει όμως ότι το κείμενο που έδωσε ο Διαχειριστής σε δημόσια διαβούλευση δεν παρέχει επαρκή τεκμηρίωση. Προσθέτει επίσης ότι το μοντέλο για τις ταρίφες που εισηγείται ο ΔΕΣΦΑ τηρεί τις αρχές της διαφάνειας, της μη διάκρισης μεταξύ των συμμετεχόντων και του volume risk.
Οι επενδύσεις που δρομολογεί ο ΔΕΣΦΑ πέραν από την αύξηση της δυναμικότητας εξαγωγών φυσικού αερίου προς τη Βουλγαρία θα προσθέσουν διασυνδετική δυναμικότητα της τάξης του 1 bcm προς τη Βόρειο Μακεδονία μέσα στο 2025. Κι ενώ ο TAP επιτρέπει φυσικές εξαγωγές προς την Ιταλία και εικονικές ροές προς τη Βουλγαρία, η δυναμικότητα είναι περιορισμένη και μπορεί να αξιοποιηθεί μόνο σε διακοπτόμενη βάση, κάτι που θα αλλάξει μετά την ολοκλήρωση και θέση σε λειτουργία του νέου Σταθμού Συμπίεσης στη Νέα Μεσήμβρια που τοποθετείται τον Οκτώβριο του 2024.
Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι ο ΔΕΣΦΑ συνδέει την προβλεπόμενη αύξηση της ζήτησης για φυσικό αέριο στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια με το ότι τρεις νέοι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο, ισχύος 850 MW ο καθένας θα μπορούσαν να κατασκευαστούν έως το 2026. Από αυτούς πιο ώριμη είναι η μονάδα της Κομοτηνής (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-Motor Oil) που αναμένεται να ξεκινήσει να λειτουργεί στις αρχές του 2024 ακολουθεί η μονάδα της Αλεξανδρούπολης (ΔΕΗ-ΔΕΠΑ Εμπορίας- Όμιλος Κοπελούζου) και έπεται η μονάδα της Θεσσαλονίκης (Elpedison) για την οποία όπως αναφέρεται «Η τελική επενδυτική απόφαση θα μπορούσε να ληφθεί σύντομα».
