Την….τιμητική του είχε ο κλάδος της ενέργειας στις αναφορές των πολιτών το 2022 σύμφωνα με τον Συνήγορο του Καταναλωτή. Όπως σημειώνεται στην ετήσια έκθεση της Ανεξάρτητης Αρχής για το 2022, 2 στις 5 αναφορές (περίπου το 40% δηλαδή) αφορούσαν θέματα ενέργειας, σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 150% σε σχέση με το 2021.
Ο Συνήγορος του Καταναλωτή σημειώνει μεταξύ άλλων ότι από τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι καταναλωτές προκύπτει ότι οι εταιρείες προμήθειας ενέργειας προέβαιναν σε πολλές περιπτώσεις προέβαιναν σε εσφαλμένη και πλημμελή προσυμβατική ενημέρωση των καταναλωτών, ή/και αναδρομική τροποποίηση των τιμολογίων προμήθειας, χωρίς την οφειλόμενη κατά νόμο προηγούμενη ενημέρωση.
Η Ανεξάρτητη Αρχή αναδεικνύει ως βασικό «αγκάθι» τις πρακτικές των προμηθευτών για τον υπολογισμό της ρήτρας κόστους προμήθειας στις συνδέσεις κυμαινόμενου τιμολογίου, προκαλώντας την επιβάρυνση των καταναλωτών με υπέρογκες χρεώσεις, που εκτροχίασαν τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Πρόκειται για την πολυσυζητημένη «Ρήτρα αναπροσαρμογής» που έχει «παγώσει» από το καλοκαίρι του 2022, βαίνει όμως προς «ξεπάγωμα» -εκτός απροόπτου- στα τέλη του έτους με την άρση των έκτακτων παρεμβάσεων στις αγορές ηλεκτρισμού, με την ομαλή επαναφορά της αγοράς στη «νέα κανονικότητα» να αναδεικνύεται σε σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες για την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και την Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ).
Οι αυξήσεις
Η πλειονότητα των αναφορών αφορούσαν στις ιδιαίτερα μεγάλες αυξήσεις της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας και διακρίνονται σε τέσσερις κατηγορίες:
- Παραπλανητική ενημέρωση των καταναλωτών ως προς την ύπαρξη ρήτρας κυμαινόμενου τιμολογίου (ρήτρα ΟΤΣ ή Ρήτρα Κόστους Προμήθεια).
- Παράνομος και αδιαφανής καθορισμός των σχετικών ρητρών
- Παράνομη και αναδρομική τροποποίηση των τιμολογίων προμήθειας, χωρίς προτέρα και ενδεδειγμένη ενημέρωση των καταναλωτών.
- Επιβάρυνση των καταναλωτών με το σύνολο των αυξήσεων, χωρίς την ύπαρξη κατάλληλων προστατευτικών μέτρων.
Στην έκθεση επισημαίνεται πως ο αυθαίρετος τρόπος ενεργοποίησης και υπολογισμού της ρήτρας αναπροσαρμογής ώθησε τις λιανικές τιμές ηλεκτρισμού προς τα πάνω και επέφερε σοβαρή στρέβλωση του ανταγωνισμού.
«Είναι σημαντικό ότι ως αποτέλεσμα των συστηματικών ενεργειών του Συνηγόρου του Καταναλωτή, με κορύφωση την ενημέρωση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής στις 23-6-2022, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχώρησε στη νομοθέτηση της αναστολής εφαρμογής της ρήτρας αναπροσαρμογής στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας, απαλλάσσοντας, έτσι, τους καταναλωτές από ένα ομολογουμένως άδικο, αδιαφανές, δυσβάσταχτο και -για τους περισσότερους- εξοντωτικό οικονομικό βάρος», τονίζεται μεταξύ άλλων.
Το πάγωμα
Ο Συνήγορος του Καταναλωτή υποστηρίζει ότι το «πάγωμα» των ρητρών αναπροσαρμογής συνέβαλε σημαντικά στον περιορισμό των προβλημάτων στη λιανική αγορά ενέργειας, καθώς «είχε ως αποτέλεσμα την επαναφορά της διαφάνειας στους λογαριασμούς, την ορθή και έγκαιρη πληροφόρηση των καταναλωτών για τη μηνιαία τιμολόγηση ηλεκτρικού ρεύματος (ευρώ ανά kWh) και, εντεύθεν, σε συνδυασμό με την κρατική επιδότηση, την ομαλοποίηση της αγοράς και την κατακόρυφη μείωση των αναφορών», υπογραμμίζει η Αρχή.
Κατά το υπόλοιποι μέρος τους, οι αναφορές αφορούσαν, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, αμφισβητήσεις χρεώσεων στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας που απορρέουν είτε από τη μη ορθή προσυμβατική ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τα τιμολόγια είτε από τον αδιαφανή καθορισμό και υπολογισμό των ισχυόντων τιμολογίων, χωρίς να αποκλείονται και προφανή λάθη κατά την τιμολόγηση από τους παρόχους (π.χ. μη απόδοση της έκπτωσης συνέπειας).
Οι συγκεκριμένες αναφορές αφορούν, κατά κύριο λόγο, την αμφισβήτηση των μεγεθών κατανάλωσης που αποτυπώνονται στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας, είτε κατά την έκδοση των τακτικών εκκαθαριστικών λογαριασμών (ιδίως, λόγω λαθών στη συλλογή των μετρήσεων ή λόγω τεχνικών προβλημάτων των μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας) είτε κατά την έκδοση λογαριασμών κατανάλωσης μετά τη διαδικασία αλλαγής προμηθευτή ή πελάτη στην εκάστοτε παροχή. Περαιτέρω, η Αρχή δέχεται σταθερά σημαντικό αριθμό αναφορών σχετικά με καθυστερήσεις σε έργα σύνδεσης με το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και επισκευής/αντικατάστασης μετρητών.
