Η Deutsche Bahn έχει μεγάλα προβλήματα: Υποφέρει από αστοχίες των περασμένων δεκαετιών και θα πρέπει να ανανεώσει σχεδόν όλες τις υποδομές της στο άμεσο μέλλον. Επιπλέον, οι σιδηρόδρομοι πρέπει να αντιμετωπίσουν και ένα πρόβλημα με πολύ υψηλό κόστος: την κλοπή χαλκού. Μόνο το 2022, αναφέρει η Handelsblatt, προκλήθηκαν ζημιές ύψους περίπου 6,6 εκατομμυρίων ευρώ.
Η Handelsblatt υπολογίζει ότι 2.644 τρένα έχουν επηρεαστεί μόνο φέτος, με αποτέλεσμα περισσότερες από 700 ώρες καθυστερήσεων εξαιτίας ...κλοπής μετάλλου. Εκτός από τις καθυστερήσεις στις αλυσίδες ανεφοδιασμού της βιομηχανίας, υπάρχουν και εκατοντάδες χιλιάδες δυσαρεστημένοι ταξιδιώτες.
Και το πρόβλημα αυτό δεν αφορά μόνο τους σιδηρόδρομους - η κλοπή μετάλλων αυξάνεται γενικά. Σε εργοτάξια, σε ιδιωτικά κτίρια, ακόμη και σε πύργους εκκλησιών: κανένα χάλκινο μέρος δεν είναι πλέον ασφαλές. Το αποκορύφωμα: Η εταιρεία κατασκευής και ανακύκλωσης χαλκού του Αμβούργου Aurubis υπέστη ζημιά εκατομμυρίων λόγω κλοπής και απάτης.
Σπάνια πρώτη ύλη
Ο χαλκός είναι τόσο περιζήτητος επειδή είναι εξαιρετικός αγωγός ηλεκτρικού. Όλες οι ηλεκτρικές συσκευές, από τοστιέρες μέχρι ηλεκτρικά αυτοκίνητα, για να κατασκευαστούν χρειάζονται χαλκό. Ο Γιοάχιμ Μπέρλενμπαχ, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της ERI AG είναι ειδικός σε αυτόν τον τομέα. Δεν έχει καμία αμφιβολία ότι «η μελλοντική ζήτηση για χαλκό θα αυξηθεί μαζικά».
Αναφέρει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από αιολική ενέργεια ως παράδειγμα: «Σκεφτείτε απλώς μια ανεμογεννήτρια που παράγει ηλεκτρική ενέργεια περιστρέφοντας ένα πηνίο χαλκού πάνω από ένα μαγνητικό πεδίο. Απαιτούνται πέντε έως εννέα τόνοι χαλκού ανά μεγαβάτ αιολικής ενέργειας, ανάλογα με το αν η τουρμπίνα είναι στη στεριά ή στη θάλασσα».
Ο εμπειρογνώμονας των πρώτων υλών Μπέρλενμπαχ είναι βέβαιος ότι η ζήτηση θα συνεχίσει να αυξάνεται για να επιτύχουμε τους στόχους απαλλαγής από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα για την προστασία και τη διατήρηση του περιβάλλοντος, «απλώς δεν έχουμε αρκετή από αυτήν την πρώτη ύλη. Αυτό συχνά δεν το γνωρίζουν όσοι υποστηρίζουν την ενεργειακή μετάβαση».
Γιατί ο χαλκός είναι τόσο ακριβός;
Η σχέση προσφοράς και ζήτησης καθορίζει και την τιμή του χαλκού. Ο Μπέρλενμπαχ δήλωσε στην DW ότι η οικονομική ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες χώρες έχει μεγάλη σημασία. Εάν το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν αυξηθεί σε χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία, το βιοτικό επίπεδο θα αυξηθεί επίσης, «όσο τα αυτοκίνητα αυξάνονται, θα χρειάζεται κλιματισμός, ενώ θα κατασκευάζονται και σπίτια με καλώδια ηλεκτροδότησης. Η ζήτηση για ενέργεια, ηλεκτρισμό και επομένως και χαλκό θα αυξηθεί μαζικά».
Ταυτόχρονα, γίνεται όλο και πιο δύσκολη η εύρεση και η εξόρυξη κοιτασμάτων χαλκού. Τα υπάρχοντα γεωλογικά κοιτάσματα περιορίζονται σε λίγες χώρες (π.χ. Χιλή, Κονγκό), όπου ο γεωπολιτικός κίνδυνος για τις εταιρείες εξόρυξης δεν είναι ασήμαντος. Οι εταιρείες θα αναλάβουν το υψηλό ρίσκο μόνο εάν αξίζει οικονομικά».
Πού καταλήγει το κλεμμένο μέταλλο;
Ο γενικός διευθυντής της Ένωσης Γερμανών Εμπόρων και Ανακυκλωτών Μετάλλων (VDM), Ραλφ Σμιτς εξηγεί ότι έχει γίνει δύσκολο να πουλήσει κανείς το κλεμμένο μέταλλο στη Γερμανία, επειδή τα προσωπικά στοιχεία των επιχειρηματικών εταίρων καταγράφονται με κάθε πώληση. Σε περίπτωση μεγάλων κλοπών, τα μέλη της VDM θα προειδοποιούνταν: «Το τι είναι κλεμμένο είναι γνωστό στους αντιπροσώπους». Και αυτό ισχύει και για τη γειτονική Πολωνία, η οποία σύμφωνα με τον Σμιτς διαθέτει επίσης ένα ανάλογο σύστημα ειδοποίησης.
Ως εκ τούτου, ο Σμιτς υποψιάζεται ότι οι κλέφτες μετάλλων προτιμούν να πουλούν τα λάφυρά τους στο εξωτερικό - ειδικά επειδή τα τελωνεία δεν μπορούν να ελέγξουν επαρκώς τέτοιες μετακινήσεις εμπορευμάτων. «Το μεγαλύτερο μέρος του υλικού δεν παραμένει πλέον στην Ευρώπη», είπε ο Σμιτς στο Tagesspiegel.
«Δεν υπάρχει υποκατάστατο για τον χαλκό»
Οι κλέφτες όχι μόνο οργανώνονται περισσότερο, αλλά γίνονται όλο και πιο αδίστακτοι. Κατά τη διάρκεια της έρευνας για την κλοπή εκατομμυρίων στο Aurubis, για παράδειγμα, σύμφωνα με αναφορές των μέσων ενημέρωσης, αξιωματούχοι κατέσχεσαν μέρη των κλεμμένων αγαθών, δέκα οχήματα, περισσότερα από 200.000 ευρώ σε μετρητά και μεγάλο αριθμό όπλων, συμπεριλαμβανομένων πυρομαχικών.
Ο Μπέρλενμπαχ δεν μπορεί να σκεφτεί κανένα προστατευτικό μέτρο ωστόσο για να σταματήσει τους κλέφτες. Το επιχειρηματικό μοντέλο των εγκληματιών φαίνεται να είναι βιώσιμο και για το μέλλον, διότι, όπως εξηγεί ο ειδικός στη DW: «Δυστυχώς δεν υπάρχει κάτι που να μπορεί να αντικαταστήσει τα χάλκινα καλώδια».
