Σε μια ολιστική παρέμβαση στο ενεργειακό κόστος φιλοδοξεί να προχωρήσει η κυβέρνηση μέσα από τους τρεις άξονες που πρόκειται να παρουσιάσει την επόμενη Τετάρτη ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θοδωρής Σκυλακάκης. Κεντρική στρατηγική το ενιαίο τιμολόγιο για όλους τους παρόχους, για το οποίο ο υπουργός είναι κατηγορηματικός και δεν φαίνεται να κάνει πίσω παρά τις αντιδράσεις των προμηθευτών που μιλούν για ευθεία παρέμβαση στην αγορά. Και η παραπάνω βασική κίνηση συμπληρώνεται από την «ομπρέλα» για τους ευάλωτους μαζί με τα τιμολόγια πολυτέκνων, και τα μέτρα για ρευματοκλοπές - κακοπληρωτές τα οποία θα συνοδεύονται από αυστηρές ποινές.
Κοινό τιμολόγιο
Το κοινό για όλους τιμολόγιο, το οποίο θα διαφοροποιείται μόνο ως προς το περιθώριο κέρδους, θεωρείται από το υπουργείο ίσως ένα από τα πιο αποτελεσματικά «όπλα» κατά της ακρίβειας και η σχετική ρύθμιση κατατίθεται σύντομα προς ψήφιση στην Βουλή. Στις ενστάσεις των παρόχων ότι πρόκειται για ευθεία παρέμβαση στην αγορά, εκτός του ευρωπαϊκού πλαισίου, το υπουργείο απαντά ότι όποιος θέλει να διαφοροποιηθεί από τους υπόλοιπους δεν έχει παρά να ρίξει τα περιθώρια κέρδους του και να ζήσει με μικρότερα margins.
Το μεγάλο όφελος είναι ότι οι καταναλωτές θα μπορούν να συγκρίνουν εύκολα ποιος είναι ο φθηνότερος, πατώντας πάνω στο λινκ που θα αναγράφεται στο τιμολόγιο και το οποίο θα παραπέμπει στο συγκριτικό πίνακα που θα αναρτά κάθε μήνα η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας. Το τιμολόγιο θα έχει προαναγγελία τιμής (ex-ante) και ο καταναλωτής θα γνωρίζει την 1η κάθε μήνα, την τιμή που θα ισχύσει για όλο τον υπόλοιπο, με βάση τη διακύμανση στην χονδρεμπορική αγορά του ρεύματος. Σε αυτό εκτιμάται ότι θα μεταβεί η συντριπτική πλειονότητα των 5,7 εκατομμυρίων καταναλωτών επιλέγοντας σε πρώτη φάση να αποφύγει κάποιο από τα νέα προιόντα της αγοράς, τα οποία θα συνοδεύονται από επαναφορά των ρητρών αναπροσαρμογής και θα παρακολουθούν τις διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής αγοράς.
Κοινωνικό τιμολόγιο
Κομβική επίσης παρέμβαση και η προσπάθεια να θωρακιστούν οι ευάλωτοι, καθώς καθιερώνεται μια τρίτη κατηγορία «Κοινωνικού Τιμολογίου» και στην «εξίσωση» μπαίνει και η γεωγραφική περιοχή του κάθε δικαιούχου, ακόμη και η χρήση ηλεκτρικής ενέργειας για θέρμανση. Δηλαδή στοιχεία, που κάνουν το νέο σύστημα να θυμίζει πάρα πολύ τον μηχανισμό ενίσχυσης για το πετρέλαιο. Τα παραπάνω θα λειτουργούν μέσα από ένα μοντέλο παρόμοιο με εκείνο του επιδόματος θέρμανσης, γι’ αυτό και πιθανώς να συνυπολογίζονται καταναλώσεις, δηλωθέντα εισοδήματα και πόσα μέλη έχει κάθε νοικοκυριό. Κατά τον ίδιο τρόπο που ισχύει σήμερα με την θέρμανση, πιθανότατα η χώρα να «σπάσει» σε περιοχές, με διαφορετική επιδότηση για την Μακεδονία και διαφορετική για την Στερεά Ελλάδα ή την Κρήτη. Στην ίδια κατηγορία εντάσσονται και οι ανακοινώσεις για τα πολυτεκνικά τιμολόγια, τα οποία είχαν καταργηθεί με απόφαση του πρώην υπ. ΠΕΝ Γ.Σταθάκη, ωστόσο το ΣτΕ απαίτησε να επανέλθουν.
Κακοπληρωτές και ρευματοκλοπές
Η τρίτη παρέμβαση Σκυλακάκη αφορά στους κακοπληρωτές και τις ρευματοκλοπές. Στο θέμα των κακοπληρωτών αλλάζει ο Κώδικας Προμήθειας, ο οποίος επέτρεπε στον καταναλωτή να μετακομίζει ελεύθερα σε άλλο πάροχο χωρίς καμία υποχρέωση εξόφλησης στον υφιστάμενο. Και για την αντιμετώπιση του ενεργειακού «τουρισμού» στην αγορά καθιερώνεται ένα σύστημα σήμανσης οφειλετών (debt flagging) με στόχο να προστατεύει τις εταιρείες προμήθειας από το να απορροφούν στο πελατολόγιό τους οφειλέτες που επιδίδονται σε συστηματική αθέτηση υποχρεώσεων.
Όσο για τις ρευματοκλοπές σχεδιάζεται ένα πιο αυστηρό πλαίσιο ποινών για όσους παρανομούν και άμεσες παρεμβάσεις σε τομείς που παρατηρούνται μαζικές παραβιάσεις στους μετρητές. Στα μέτρα συζητιόταν να συμπεριληφθεί η αφαίρεση της άδειας λειτουργίας μιας επιχείρησης σε περίπτωση που διαπιστωθεί παράβαση του μετρητή, καθώς και η αφαίρεση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος ηλεκτρολόγων που θα συλλαμβάνονται να παρέχουν υπηρεσίες ρευματοκλοπής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνηγόρου του Πολίτη, το κόστος της ρευματοκλοπών, το οποίο πληρώνουν οι συνεπείς καταναλωτές, από τα 209 εκατομμύρια ευρώ το 2021 εκτινάχθηκε στα 798 εκατομμύρια το 2022. Και αυτό, καθώς οι πάροχοι μεταφέρουν στους συνεπείς καταναλωτές το κόστος των λεγόμενων «απωλειών δικτύου», όπως αυτό ορίζεται από τη ΡΑΑΕΥ και συναρτάται με το ύψος της τιμής που διαμορφώνεται στη χονδρεμπορική αγορά.
