Μη διαθέσιμος μετά από 47 χρόνια συνεχούς λειτουργίας στην ηλεκτροπαραγωγή της χώρας είναι από τις 23:55 το βράδυ της Τετάρτης 5 Μαΐου ο ΑΗΣ Καρδιάς Κοζάνης στο πλαίσιο του σχεδιασμού για την απολιγνιτοποίηση της χώρας. Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε ότι η μονάδα θα αποσυρόταν κανονικά το Σάββατο 17 Απριλίου. Ωστόσο είχε δοθεί με τροπολογία μια παράταση λειτουργίας ως τις 5 Μαΐου για τις ανάγκες τηλεθέρμανσης του δήμου Εορδαίας.
Λιγνίτης στην Πτολεμαΐδα
Ο λιγνίτης στην περιοχή της Πτολεμαΐδας σχηματίστηκε κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης χρονικής περιόδου (10 εκατομμύρια χρόνια περίπου) και εκτιμάται ότι οι διεργασίες τελείωσαν πριν 1 εκατομμύριο χρόνια. Η ευρύτερη λεκάνη Μοναστηρίου, Φλώρινας, Αμυνταίου, Πτολεμαϊδας, Κοζάνης και Σερβίων καλύπτονταν την εποχή εκείνη από αβαθείς λίμνες και έλη. Οι κλιματολογικές συνθήκες ευνόησαν τη μεγάλη βλάστηση, υδροχαρών φυτών (βρύα, καλάμια, κλπ) σε διάφορες θέσεις της λεκάνης. Με το χρόνο τα φυτά αυτά συγκεντρώθηκαν σε μεγάλες ποσότητες στον πυθμένα των λιμνών. Στη συνέχεια η βλάστηση καλύφθηκε από γαιώδη υλικά. Έτσι οι οργανικές ύλες των φυτών, ευρισκόμενες υπό πίεση και με την επίδραση διαφόρων μικροοργανισμών, μετατράπηκαν με το χρόνο σε στρώματα λιγνίτη. Αυτό επαναλήφθηκε πολλές φορές και τέλος πάνω από τα νεώτερα στρώματα λιγνίτη επικάθισαν άλλα γαιώδη υλικά, τα λεγόμενα «υπερκείμενα». Έτσι προέκυψαν λιγνιτικά κοιτάσματα μορφής Zebra. Το μεγαλύτερο λιγνιτικό δυναμικό της χώρας είναι συγκεντρωμένο σε τρεις περιοχές - λεκάνες κατά μήκος του άξονα Φλώρινα - Αμύνταιο - Πτολεμαϊδα - Κοζάνη - Σέρβια.
ΑΗΣ Καρδιάς
Ο ΑΗΣ Καρδιάς είναι το δεύτερο λιγνιτικό εργοστάσιο της ΔΕΗ μετά την κατασκευή του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας και η λειτουργία του συνδέθηκε με την ολοκλήρωση του εξηλεκτρισμού της χώρας. Τον Νοέμβριο του 1975, ο τότε πρωθυπουργός Κωσταντίνος Καραμανλής, περιηγήθηκε στις νεότευκτες εγκαταστάσεις με τις δύο μονάδες που είχε κατασκευάσει η γαλλική ALSTHOM . Στη φωτογραφία απεικονίζονται απο αριστερά : O Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Μιχάλης Αγγελόπουλος (Διοικητής της ΔΕΗ), ο Χρήστος Λουκάτος (Διευθυντής του ΑΗΣ Πτολεμαϊδος), ο Υπουργός Βορείου Ελλάδος, Νικόλαος Μάρτης, ο Γιώργος Καζαντζής (δημοσιογράφος), ο Σταύρος Χαριτάκης (Διευθυντής ΚΕΕ Καρδιάς), ο Σταύρος Αθανασιάδης (βουλευτής ΝΔ) και ο Ανδρέας Βακάλης (Διευθυντής του ΑΗΣ Καρδιάς).
Παράλληλα με την ανάπτυξη του νέου λιγνιτωρυχείου Καρδιάς κατασκευάστηκαν και μπήκαν σε λειτουργία το 1975 οι Μονάδες Ι & ΙΙ τουΑΗΣ Καρδιάς ισχύος 2 x 300 MW για να συμπληρωθεί ο Σταθμός αυτός με τιςΜονάδες ΙΙΙ και Ι V ισχύος 2 x 325 MW το 1980-81 .
Η μονάδα Μονάδα Ι, ισχύος 300Mw,τέθηκε σε λειτουργία το 1974 και έπαυσε τη λειτουργία της στις 13 Ιουνίου 2019, η Μονάδα ΙΙ, ισχύος 300 Mw τέθηκε σε λειτουργία το 1975 και έπαυσε την λειτουργία της στις 25 Ιουνίου 2019.
Η Μονάδα ΙΙΙ, ισχύος 306M w, τέθηκε σε λειτουργία το 1980 και έπαυσε να λειτουργεί στις 18 Απριλίου 2021 και η Μονάδα IVΙ, ισχύος 306M w, που τέθηκε σε λειτουργία το 1981, έπαυσε οριστικά να λειτουργεί τα μεσάνυχτα της 5ης Μάϊου 2021.
Σύμφωνα με στοιχεία που προέρχονται από το αρχείο του ΑΗΣ Καρδιάς, ο ατμοηλεκτρικός σταθμός από την ημέρα της λειτουργίας της πρώτης μονάδας και για 47 χρόνια συνεχούς λειτουργίας σημείωσε ρεκόρ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με 293.464.797 MWh, ενώ για καύσιμο χρειάστηκαν περίπου 543.452.059 tn λιγνίτη.
Στο πλαίσιο της απολιγνιτοποίησης στις εκτάσεις που καταλαμβάνει ο σταθμός έχει αποφασιστεί από την ΔΕΗ ότι θα κατασκευαστεί η νέα μονάδα Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού-Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) Φυσικού Αερίου που θα τροφοδοτεί με θερμική ενέργεια τις τηλεθερμάνσεις της Κοζάνης, Πτολεμαΐδας και Αμυνταίου.
