Καμπανάκι για τις συνθήκες μονοσήμαντης εξάρτησης του παγκόσμιου συστήματος ενέργειας από την Κίνα έκρουσε ο ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της HelleniQ Energy Γιώργος Αλεξόπουλος, μιλώντας χθες σε ημερίδα που διοργάνωσε το ΙΟΒΕ για την πορεία υλοποίησης των έργων του RRF και του REPower EU. Όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο κ. Αλεξόπουλος, το καρτέλ του ΟΠΕΚ στο πετρέλαιο, όπως το γνωρίζαμε μέχρι τώρα, δεν μπορεί να συγκριθεί με το πώς η Κίνα έχει “κλειδώσει” ηγετική θέση στη διαδικασία παραγωγής “πράσινων τεχνολογιών” και ελέγχου των κρίσιμων πρώτων υλών που είναι απαραίτητες για την πράσινη μετάβαση.
Ήδη, το θέμα έχει αναδείξει ο αμερικανικός παράγων. Τον περασμένο Νοέμβριο, σε συνέδριο του Economist, στην Αθήνα, το ζήτημα των κρίσιμων πρώτων υλών έθεσε και ο Francis Fannon, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ αρμόδιος για ενεργειακά θέματα. Για να επιτευχθεί ο στόχος για μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής θα πρέπει να δημιουργηθούν νέες εφοδιαστικές αλυσίδες που θα αντιμετωπίσουν την πρόκληση της Κίνας, σύμφωνα με τον πρώην υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ. Σημείωσε ότι η Κίνα, αν και δεν έχει τέτοια ατζέντα για το κλίμα, ελέγχει 70% έως 90% των μεταλλευμάτων και σπάνιων γαιών για τη μετάβαση στην καθαρή οικονομία. Όπως είπε, οι κυβερνήσεις πρέπει να επιδείξουν ρεαλισμό. Σημείωσε ότι δεν έχουν γίνει επενδύσεις στις σπάνιες γαίες, με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ να υστερούν έναντι της Κίνας, και τόνισε ότι απαιτούνται κίνητρα για τον ιδιωτικό τομέα.
Παράλληλα, στο φόντο της ανακοίνωσης του Critical Raw Materials Act τον Μάρτιο του 2023, με το οποίο η ΕΕ έθεσε σαφή κριτήρια για για την αυτονομία της όσον αφορά τις πρώτες ύλες που θεωρούνται στρατηγικής σημασίας, όπως το λίθιο και το κοβάλτιο,ο Georg Riekeles, αναπληρωτής διευθυντής στο European Policy Center (EPC), ανέφερε ότι η Κίνα είναι στρατηγικά προετοιμασμένη για την πράσινη μετάβαση και την εποχή μηδενικών εκπομπών, σε αντίθεση με την Ευρώπη.
«Νομίζω ότι πρέπει να είμαστε ειλικρινείς στο ότι ως Ευρώπη βρισκόμαστε εκεί που ήταν η Κίνα πριν από 15 με 20 χρόνια περίπου», τόνισε χαρακτηριστικά, μιλώντας σε σχετική εκδήλωση του EURACTIV. «Τα σχέδια της Κίνας για την «καθαρή» τεχνολογία, είτε πρόκειται για μπαταρίες υδρογόνου, είτε για αιολική και ηλιακή ενέργεια, είτε για στρατηγικές για πρώτες ύλες, αναπτύχθηκαν πριν από 15, 20 χρόνια», πρόσθεσε.
Σημειώνεται ότι πριν λίγες μέρες τον ορυκτό πλούτο της Ελλάδας, ως εργαλείο ενεργειακής διπλωματίας αναφέρεται σε άρθρο του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο προέδρος της Ελληνικός Χρυσός, κ. Χρήστος Μπαλάσκας τόνισε ότι γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική η ανάγκη για πιο αποτελεσματική βιώσιμη ανάπτυξη και για αυτονομία της Ευρώπης σε ό,τι αφορά την προμήθεια ορυκτών πρώτων υλών.
Όπως ανέφερε, “η στρατηγική της Ε.Ε. για τη σταδιακή απεξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα και για τη δραστική μείωση των εκπομπών CO2 έχει φέρει στο επίκεντρο της συζήτησης τις Κρίσιμες Ορυκτές Πρώτες Ύλες (ΚΟΠΥ), όπως o χαλκός, το λίθιο, το νικέλιο κ.ά. και τον πρωταγωνιστικό ρόλο που έχουν στο ταξίδι της Ευρώπης προς τη βιωσιμότητα.
Σε ένα περιβάλλον έντονων ενεργειακών, γεωπολιτικών, και κλιματικών προκλήσεων, η στροφή στις ΚΟΠΥ είναι το «κλειδί» για την ανάπτυξη αποδοτικότερων τεχνολογιών που σχετίζονται με τη μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών (net zero), όπως η ηλεκτροκίνηση, η ανάπτυξη νέων δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τεχνολογιών ΑΠΕ, ενώ παράλληλα αποτελούν τη βάση σε πληθώρα έτερων κομβικών τομέων, όπως η ιατρική, η γεωργία, οι κατασκευές, η πληροφορική κ.ά. “
Υπενθύμισε, δε, ότι στα Μεταλλεία Κασσάνδρας στη ΒΑ Χαλκιδική, η Ελληνικός Χρυσός αναπτύσσει μία από τις μεγαλύτερες άμεσες ξένες επενδύσεις στη χώρα (1,3 δισ. δολ. μέχρι σήμερα, και πρόσθετες δρομολογημένες επενδύσεις ύψους 1,9 δισ. δολ. τα επόμενα χρόνια, επιπλέον 80 εκατ. ευρώ σε έργα κοινωνικού χαρακτήρα), στη βάση των αρχών της Υπεύθυνης Μεταλλευτικής Δραστηριότητας (Responsible Mining) ενσωματώνοντας στην πράξη τις πλέον υπεύθυνες πρακτικές του κλάδου διεθνώς.
Συνολικά, φέτος ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ) με αφορμή τη συμπλήρωση των πρώτων 100 χρόνων λειτουργίας του αναδεικνύει με μια καμπάνια σε όλη τη χώρα την αξία των ορυκτών πρώτων υλών. Μάλιστα, ήδη, στην πρώτη εκδήλωση, πριν ένα μήνα περίπου, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου, κ. Κωνσταντίνος Γιαζιτζόγλου, αναφέρθηκε στη συμβολή της δραστηριότητας των ελληνικών εξορυκτικών επιχειρήσεων για την κοινωνικό- οικονομική ανάπτυξη της χώρας, την τόνωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) και της απασχόλησης, μέσα από τη δημιουργία δεκάδων χιλιάδων καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας και την εισροή συναλλάγματος λόγω του εξαγωγικού προσανατολισμού του μεταλλευτικού κλάδου– σε περιόδους που ήταν ζωτικής σημασίας για τη σταθερότητα της χώρας καθώς επίσης και στην ανάπτυξη τεχνογνωσίας και καινοτομίας.
Μεταξύ άλλων, ο κ. Γιαζιντζόγλου επισήμανε ότι καθίσταται σημαντική η συνδρομή των ελληνικών εξορυκτικών επιχειρήσεων για την κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο παρά το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή πολιτική δεν είναι καθόλου ευνοϊκή για τον κλάδο. Επιπλέον, όπως είπε, με σημαντικό όπλο στη φαρέτρα τους την έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, οι μεταλλευτικές επιχειρήσεις συμβάλλουν στη βελτίωση των πρακτικών εξόρυξης, επιτυγχάνοντας από τη μια μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και από την άλλη βέλτιστη αξιοποίηση στην παραγωγή ενέργειας, συνεισφέροντας κυρίως στον ενεργειακό εφοδιασμό σε εθνικό επίπεδο αλλά και στο έργο της απεξάρτησης της Ευρώπης από τρίτες χώρες σε σχέση με τις ορυκτές πρώτες ύλες και τις σπάνιες γαίες.
Όπως επισήμανε στην ίδια εκδήλωση και ο κ. Αθανάσιος Κεφάλας, Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής των 100 Χρόνων του ΣΜΕ, στο πλαίσιο της εκδήλωσης, «η ενεργειακή μετάβαση, η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, οι πράσινες και νέες τεχνολογίες, είναι όλες δραστηριότητες εντάσεως ζήτησης ορυκτών».
Ο δρόμος φαίνεται ωστόσο να είναι μακρύς και οι δραστηριότητες αυτές είναι μέρος μιας μακροπρόθεσμης προσπάθειας για υιοθέτηση βιώσιμων εναλλακτικών.
