Σε αλλαγές στην αγορά βιοντίζελ ως αποτέλεσμα της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας που θέτει πλαφόν στο ποσοστό βιοκαυσίμων που θα χρησιμοποιείται στις μεταφορές, προσανατολίζεται το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, την ώρα που η μεγαλύτερη ελληνική εταιρεία στον τομέα, Agroinvest, ανακοίνωσε αύξηση 34% στην ελάχιστη εγγυημένη τιμή αγοράς του ηλίανθου.
Η Agroinvest συνήψε συμφωνία με τον μεγαλύτερο παραγωγό ηλίανθου, τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Δημητριακών Ορεστιάδας «Η ΕΝΩΣΗ» για προμήθεια ενεργειακού ηλίανθου στην τιμή των 470 ευρώ/τόνο (47 λεπτά το κιλό), 12 λεπτά περισσότερο από το 2023 όταν η τιμή διαμορφώθηκε στα 35 λεπτά.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του συνεταιρισμού, κ. Λάμπη Κουμπρίδη, η αυξημένη τιμή αποτελεί δέλεαρ για τους παραγωγούς ώστε να σπείρουν και φέτος ηλίανθο καθώς η χαμηλή τιμή πέρυσι σε συνδυασμό με τις καιρικές συνθήκες είχε οδηγήσει αρκετούς να προσανατολίζονται στην εναλλακτική καλλιέργεια του βαμβακιού, το οποίο στο Βόρειο Έβρο σπέρνεται στις αρχές Μαΐου.
Ωστόσο, με τη νέα αυξημένη τιμή -είναι η κατώτατη εγγυημένη, η τελική τιμή μπορεί να είναι ακόμη υψηλότερη- εκτιμάται ότι οι απώλειες στα καλλιεργούμενα με ηλίανθο στρέμματα θα είναι περιορισμένες και πάντως μικρότερες από τις αρχικές εκτιμήσεις. Καθώς το 2023 είχαν καλλιεργηθεί περίπου 130 χιλιάδες στρέμματα με ηλίανθο, υπολογίζεται ότι φέτος θα καλλιεργηθούν γύρω στις 120 χιλιάδες και μάλιστα από τα ποιοτικά ανώτερα (ποτιστικά), ενώ αρχικά είχε διαφανεί ότι η καλλιέργεια θα υποχωρούσε κάτω και από τις 110 χιλιάδες στρέμματα.
Όσον αφορά στη σημαντικά αυξημένη τιμή, παράγοντες της αγοράς την αποδίδουν αφ’ ενός στον έντονο ανταγωνισμό στην ελληνική αγορά για εξασφάλιση πρώτης ύλης καθώς μετά τις απογοητευτικές τιμές πέρυσι είχε διαφανεί κλίμα εξόδου από την παραγωγή ενεργειακών φυτών κι αφ’ ετέρου στις διακυμάνσεις στη διεθνή τιμή του πετρελαίου.
Πλαφόν 3,5% στη χρήση καυσίμων στις μεταφορές
Στο μεταξύ, στο 3,5% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στον τομέα των οδικών και σιδηροδρομικών μεταφορών τίθεται το πλαφόν στο μερίδιο βιοκαυσίμων που χρησιμοποιείται σ’ αυτές, με βάση τη νέα νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ξεκαθαρίζει η υφυπουργός Ενέργειας, κ. Αλεξάνδρα Σδούκου απαντώντας σε σχετική ερώτηση στη Βουλή.
Το ποσοστό αυτό προκύπτει καθώς το 2020, έτος αναφοράς, το μερίδιο των βιοκαυσίμων που καταναλώθηκαν στις οδικές και σιδηροδρομικές μεταφορές και τα οποία παράχθηκαν από καλλιέργειες τροφίμων και ζωοτροφών (κυρίως ηλίανθο και ελαιοκράμβη), ανήλθε σε ποσοστό 2,5%. Έτσι, με βάση το νέο θεσμικό πλαίσιο, το μερίδιο των βιοκαυσίμων δεν μπορεί να υπερβαίνει περισσότερο από μία ποσοστιαία μονάδα το μερίδιο των βιοκαυσίμων το 2020, άρα 2,5%+1%=3,5%.
Ως εκ τούτου η κ. Σδούκου επισημαίνει ότι «χρειάζεται αναμόρφωση της αγοράς βιοντίζελ μέσω ενός νέου μηχανισμού επιμερισμού των υποχρεώσεων στους προμηθευτές καυσίμων, αντί των διυλιστηρίων, σύμφωνα με τις προβλέψεις και του νέου ευρωπαϊκού ενεργειακού και περιβαλλοντικού πλαισίου» και διαμηνύει ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας «θα προωθήσει την αναμόρφωση του ισχύοντος κανονιστικού πλαισίου ώστε η περαιτέρω αξιοποίηση του βιοντίζελ να είναι συμβατή με την πολιτική προώθησης των προηγμένων βιοκαυσίμων και του περιορισμού των συμβατικών βιοκαυσίμων, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της νέας Οδηγίας, αλλά και του ευρωπαϊκού πλαισίου περί κρατικών ενισχύσεων και ελεύθερης κυκλοφορίας προϊόντων μεταξύ των κρατών μελών».
Χρόνος προσαρμογής για τους αγρότες
Η υφυπουργός Ενέργειας καθιστά σαφές, πάντως, ότι «προκειμένου να μην αιφνιδιαστούν οι παραγωγοί ενεργειακών καλλιεργειών από μια κατάργηση του συστήματος κατανομής, που θα αποτελούσε πλήγμα για το αγροτικό εισόδημα, σχεδιάζεται να υπάρξει μεταβατική στήριξη των ενεργειακών καλλιεργειών, προκειμένου να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος στους παραγωγούς, ώστε να προσαρμόσουν τις καλλιέργειές τους στις νέες ευρωπαϊκές απαιτήσεις της αγοράς καυσίμων και ενέργειας».
Χαρακτηριστικά αναφέρει ότι οι παραγωγοί «μπορούν να εξετάσουν τις δυνατότητες προώθησης των προϊόντων τους (έλαια από τις ενεργειακές καλλιέργειες ελαιούχων σπόρων) στους τομείς τροφίμων, ζαχαροπλαστικής και κοσμετολογίας».
Παράταση της κατανομής βιοντίζελ 2021
Η κ. Σδούκου αναφέρει ακόμη ότι «με το άρθρο 157 του ν. 5037/2023 εισήχθη μεταβατική διάταξη στο ισχύον πλαίσιο του άρθρου 15Α του ν. 3054/2002, ώστε η τελευταία εκδοθείσα ΚΥΑ κατανομής βιοντίζελ έτους 2021 να συνεχίσει να ισχύει με τους ίδιους όρους μέχρι τη θέσπιση του νέου καθεστώτος, προκειμένου να διασφαλισθεί η ομαλή λειτουργία των εγχώριων μονάδων βιοντίζελ και η τροφοδοσία τους με εγχώριες ενεργειακές καλλιέργειες».
