Την πετυχημένη συνταγή των… POS, με την επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών να οδηγεί σε μεγάλη αύξηση των φορολογικών εσόδων, προσανατολίζεται να υιοθετήσει η κυβέρνηση στις ασφαλιστικές εισφορές.
Μετά τη μείωσή τους κατά 4,4% την πρώτη 4ετία και την εξαγγελθείσα νέα μείωση κατά 0,5% από το 2025, στο κυβερνητικό επιτελείο ωριμάζει η σκέψη για τολμηρή παρέμβαση στο μη μισθολογικό κόστος εργασίας, το οποίο εξακολουθεί, παρά τις προαναφερθείσες μειώσεις, να είναι πολύ υψηλό συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ προκαλώντας σειρά στρεβλώσεων στην οικονομία και την αγορά εργασίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στις δύο πρόσφατες τηλεοπτικές συνεντεύξεις του, χθες στο ΣΚΑΙ και το περασμένο Σάββατο στον Alpha, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν κατηγορηματικός όταν ρωτήθηκε για το ποια είναι η προτεραιότητα της κυβέρνησης στην οικονομία, εφ’ όσον εξασφαλισθεί πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος: οι εργοδοτικές εισφορές.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο πρωθυπουργός επέμεινε στη συγκεκριμένη απάντηση παρ’ όλο που οι δημοσιογράφοι τον ρώτησαν εάν αντί για τις εισφορές θα εξέταζε το ενδεχόμενο μείωσης των φορολογικών συντελεστών ή και του ΦΠΑ. Δεν απέκλεισε την προοπτική παρεμβάσεων στους άμεσους και τους έμμεσους φόρους -πάντοτε εφ’ όσον αυξάνεται ο δημοσιονομικός χώρος-, ωστόσο ήταν σαφής όσον αφορά στην κεντρική προτεραιότητα της κυβέρνησης, δηλαδή τις ασφαλιστικές εισφορές.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν άνοιξε περισσότερο τα χαρτιά του καθώς στην κυβέρνηση θέλουν να έχουν πρώτα ασφαλή εικόνα για την πορεία του φετινού προϋπολογισμού, με τα στοιχεία 4μηνου να είναι πάντως ενθαρρυντικά καθώς προκύπτει υπερπλεόνασμα 2,6 δις ευρώ συγκριτικά με το στόχο του προϋπολογισμού.
Προς μεγαλύτερη μείωση εισφορών το 2025
Όμως, καθώς οι αναφορές του πρωθυπουργού έγιναν αφού είχε προηγηθεί η ανακοίνωση από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη των πακέτου μέτρων του προϋπολογισμού 2025, στο οποίο περιλαμβάνεται και η νέα μείωση των εισφορών κατά 0,5%, με κόστος 215 εκατ. ευρώ για τον προϋπολογισμό, τότε εκτιμάται ότι η μείωση των εισφορών μπορεί να είναι τελικά μεγαλύτερη την επόμενη χρονιά και να ανέλθει στη 1 ή και τη 1,5 ποσοστιαία μονάδα.
Παράλληλα, θεωρείται πιθανό να προσδιοριστεί από φέτος ένας οδικός χάρτης νέων μειώσεων των ασφαλιστικών εισφορών για το 2026 και το 2027 ώστε αθροιστικά να ανέλθουν ακόμη στο 2-3 ή ακόμη και στο 4%. Να μειωθούν δηλαδή συνολικά κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες ή και ακόμη περισσότερο κατά τις δύο κυβερνητικές θητείες της Νέας Δημοκρατίας.
Στον πυρήνα των νέων μεταρρυθμίσεων για καινούργιες επενδύσεις και brain gain
Με γνώμονα πάντοτε την διατήρηση ισορροπίας μεταξύ της μείωσης της επιβάρυνσης της μισθωτής εργασίας και των επιχειρήσεων και του ασφαλιστικού συστήματος, στην κυβέρνηση έχουν συνειδητοποιήσει πλήρως ότι η παρέμβαση στο μη μισθολογικό κόστος έχει κεντρική και αναντικατάστατη θέση στο νέο «πακέτο» μεταρρυθμίσεων για την επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια, μέσω της προσέλκυσης επενδύσεων, καθώς και τον επαναπατρισμό εργαζομένων υψηλών προσόντων από το εξωτερικό (brain gain).
Επιπρόσθετα, η επιτυχία της επέκτασης των ηλεκτρονικών συναλλαγών (POS) αλλά και της μείωσης των φορολογικών συντελεστών, που έχουν οδηγήσει σε σημαντικά αυξημένα φορολογικά έσοδα, δείχνει και τον δρόμο για τις νέες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό: όσο περισσότερο μειώνονται οι ασφαλιστικές εισφορές (σε συνδυασμό με την «Εργάνη» και την ψηφιακή κάρτα εργασίας), τόσο περισσότερο θα έχουν κίνητρο να συμμορφώνονται οι επιχειρήσεις, μακριά από τη «μαύρη» εργασία και την εισφορο-αποφυγή, και άρα, τόσο περισσότερο θα αυξάνονται τα έσοδα του ασφαλιστικού συστήματος.
Κρίσιμο θέμα για τις ενεργειακές εταιρείες
Το θέμα του μη μισθολογικού κόστους αφορά ιδιαίτερα τις εταιρείες του τομέα ενέργειας και διύλισης καθώς απασχολούν κατά κόρον εργαζόμενους υψηλών προσόντων κι είναι κρίσιμης σημασίας γι’ αυτές να παρέχουν υψηλές αμοιβές που να καταλήγουν στα στελέχη τους κι όχι σε εφορία-ταμεία, στο πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης αγοράς ενέργειας.
Στο 7,8% η διαφορά της Ελλάδας από το μέσο όρο του ΟΟΣΑ
Το μη μισθολογικό κόστος είναι σήμερα τόσο υψηλό που καθιστά ουσιαστικά ασύμφορο για μια επιχείρηση να δώσει υψηλούς μισθούς αφού ένα σημαντικό μέρος τους θα καταλήξει στην εφορία και το ασφαλιστικό ταμείο. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΟΟΣΑ, το 2023 το μη μισθολογικό κόστος ανερχόταν στο 38,5% για έναν εργαζόμενο, ενώ για δύο εργαζόμενους στην ίδια οικογένεια ήταν κατά τι μικρότερο, 37,5%.
Όσον αφορά μόνο στις ασφαλιστικές εισφορές, η Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη θέση με τις υψηλότερες εισφορές για σύνταξη (κύρια και επικουρική). Στην Ελλάδα ανέρχονται κατά μέσο όρο στο 26% του μισθού έναντι 18,2% του μέσου όρου στις χώρες του ΟΟΣΑ.
Η διαφορά αυτή του 7,8% δείχνει ακριβώς την κατεύθυνση που πρέπει να διανύσει η κυβέρνηση.