Σκληρή μάχη για την θέση του/της νέου/νέας Επιτρόπου Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διεξάγεται τα τελευταία 24ωρα με επίκεντρο όχι μόνο τις Βρυξέλλες αλλά και το Παρίσι, το Βερολίνο, τη Μαδρίτη και την Πράγα.
Ενώ μέχρι πριν μερικές εβδομάδες φαινόταν ότι η αντιπρόεδρος της Ισπανικής κυβέρνησης των σοσιαλιστών, διατελέσασα υπουργός Ενέργειας της χώρας, Teresa Ribera έπαιζε χωρίς αντίπαλο για την θέση της Επιτρόπου Ενέργειας της περιόδου 2024-29, τα δεδομένα μεταβλήθηκαν εντυπωσιακά σε λίγα 24ωρα.
Ο λόγος; Η πυρηνική ενέργεια και το μέλλον της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η κα Ribera αντιτίθεται στην πυρηνική ενέργεια, είχε την πρωτοβουλία για το κλείσιμο όλων των πυρηνικών εργοστασίων στη χώρα της και χαρακτήρισε «μεγάλο λάθος» την απόφαση της ΕΕ να την εντάξει στις «βιώσιμες επενδύσεις».
Οι θέσεις της αυτές ενεργοποίησαν το πυρηνικό λόμπυ της ΕΕ -πυρηνική ενέργεια παράγεται στις 13 από τις 27 χώρες- με επικεφαλής τη Γαλλία όπου η πυρηνική ενέργεια καλύπτει σχεδόν το 70% της συνολικής ενέργειας (το αντίστοιχο ποσοστό σε επίπεδο ΕΕ κυμαίνεται στο 20%).
Οι υποστηρικτές της πυρηνικής ενέργειας θεωρούν τα επόμενα χρόνια κρίσιμα για την περαιτέρω αύξηση των επενδύσεων καθώς εκτιμούν ότι χωρίς πυρηνική ενέργεια δεν θα επιτευχθεί ο στόχος της πλήρους απανθρακοποίησης της παραγωγής ενέργειας στην ΕΕ. Έχουν θέσει μάλιστα στόχο την αύξηση της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας κατά 50% την επόμενη 5ετία και προφανώς το τελευταίο που θα ήθελαν είναι μία Επίτροπος που να είναι απόλυτα αντίθετη.
Ως εκ τούτου διαμήνυσαν στην επανεκλεγείσα πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κα Ursula von den Leyen ότι ακόμη κι αν αναθέσει το χαρτοφυλάκιο της Ενέργειας στην κα Ribera, θα επιχειρήσουν να μπλοκάρουν τον διορισμό της μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καθώς μάλιστα υπέρ της πυρηνικής ενέργειας τάσσονται διάφορες πολιτικές ομάδες στην Ευρωβουλή.
Το αντίπαλο δέος: ο Τσέχος υπουργός Jozef Síkela
Διόλου συμπτωματικά, από την περασμένη εβδομάδα προέκυψε και το αντίπαλο δέος: ο Τσέχος υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου, διατελέσας υπουργός Ενέργειας, Jozef Síkela, ο οποίος αποτελεί την επιλογή της κυβέρνησης της χώρας του για τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ο κ. Síkela, που ανήκει στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και έχει κάνει επαγγελματική καριέρα ως τραπεζίτης (για 5 χρόνια εργάστηκε μάλιστα σε τράπεζα στο Κίεβο), έγινε ευρύτερα γνωστός το β’ εξάμηνο του 2022 όταν προήδρευε στα Συμβούλια των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ κατά τους κρίσιμους μήνες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Επί της θητείας του ελήφθησαν οι αποφάσεις για την επιβολή πλαφόν στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας και την κοινή προμήθεια φυσικού αερίου.
Ο κ. Síkela έχει πει μάλιστα τη μνημειώδη φράση «θα συγκαλέσω όσα Συμβούλια Υπουργών είναι αναγκαία» και όντως επί της Τσέχικης προεδρίας οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ συνεδρίασαν 8 φορές, ενώ οι συνεδριάσεις του Συμβουλίου δεν ξεπερνούν συνήθως τις 2-3 κάθε εξάμηνο.
Ο Τσέχος πολιτικός τάσσεται αναφανδόν υπέρ της πυρηνικής ενέργειας και δεν είναι τυχαίο ότι Γάλλος διπλωμάτης, που παρακολουθεί τα θέματα ενέργειας σε επίπεδο ΕΕ, χαρακτήρισε «εξαιρετική» την επιλογή του ως του επόμενου Επιτρόπου Ενέργειας.
Γενικότερα, ο κ. Síkela ενστερνίζεται τις πολιτικές κατευθύνσεις που ανακοίνωσε η κα Ursula von den Leyen για την περίοδο 2024-29 με αιχμή την προώθηση των ΑΠΕ και την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία, ενώ αμέσως μετά την ανακοίνωση της Τσέχικης κυβέρνησης ότι αποτελεί την επιλογή της χώρας για τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το όραμά του για τη μελλοντική δράση του στο πλαίσιο της νέας Κομισιόν, κάνοντας, διόλου τυχαία, ιδιαίτερη αναφορά στα θέματα ενέργειας.
Συνοπτικά οι θέσεις του για την ενεργειακή πολιτική της ΕΕ είναι:
-Ενεργειακή ασφάλεια με έμφαση στη διαφοροποίηση και περαιτέρω απομάκρυνση από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους.
-Ανάπτυξη οικονομικά αποδοτικών, χαμηλών εκπομπών άνθρακα ενεργειακών πηγών, οι οποίες θα συμβάλουν στη μείωση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας.
-Εκσυγχρονισμός των ενεργειακών υποδομών και καλύτερη διασύνδεση μεταξύ των κρατών μελών για τη χρήση της διαθέσιμης ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρώπη.
-Αποτελεσματική στήριξη των επιχειρήσεων στις προσπάθειές τους να επιτύχουν τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ, με έμφαση στην απλούστευση των επενδύσεων σε έργα που τους επιτρέπουν να μειώσουν τις εκπομπές.
-Ανάπτυξη της έρευνας, της καινοτομίας και της παραγωγής στρατηγικών τεχνολογιών, όπως τα τσιπ, η τεχνητή νοημοσύνη και οι τεχνολογίες που θα συμβάλουν στην απαλλαγή της οικονομίας μας από τις ανθρακούχες εκπομπές.
-Υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με την απλούστευση της γραφειοκρατίας και τη βελτίωση της πρόσβασής τους σε χρηματοδοτικούς πόρους.
Το ειδικό βάρος του Βερολίνου και το σενάριο για «συγκατοίκηση»
Πλέον το ενδιαφέρον εστιάζεται στο τι θα αποφασίσει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία αν και ανήκει στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα είναι προφανές ότι θα διαβουλευτεί με την κυβέρνηση της χώρας της, την οποία απαρτίζουν σοσιαλιστές, πράσινοι και φιλελεύθεροι. Σημειώνεται ότι η πυρηνική ενέργεια προκαλεί έντονες αντιπαραθέσεις και στο εσωτερικό της κυβέρνησης της Γερμανίας με τους πράσινους να τάσσονται κατά και τους φιλελεύθερους υπέρ.
