Δεν απαιτείται η υποβολή Μελέτης Ειδικής Οικολογικής Αξιόλογης, αλλά Μελέτη Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον, για το νέο προτεινόμενο μεγάλο φωτοβολταϊκό πάρκο που χωροθετείται σε απόσταση 650 μέτρων, από τα όρια της Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (ΕΖΔ) Μάμμαρι – Κοκκινοτριμιθιά – Δένεια του Ευρωπαϊκού Δικτύου Natura 2000.
Αυτό αποφάσισε το Τμήμα Περιβάλλοντος μετά τη διενέργεια προελέγχου για το έργο, χωρίς να λάβει υπόψη τις απόψεις που υποβλήθηκαν από μέλη της Ad-hoc Επιτροπής για την Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση. Σημειώνεται ότι το προτεινόμενο έργο αφορά την κατασκευή και λειτουργία φωτοβολταϊκού πάρκου δυναμικότητας 72MW με αποθήκευση ενέργειας 41MW/82MWh, στις κοινότητες Ακακίου και Κοκκινοτριμιθιάς, πλησίον της Δένειας, συνολικού εμβαδού 0,82 τ.χλμ.
Σύμφωνα με τον Τομέα Προστασίας της Φύσης και της Βιοποικιλότητας, η κατασκευή του φωτοβολταϊκού πάρκου, το οποίο χωροθετείται σε απόσταση περίπου 650 μ., από τα όρια της ΕΖΔ «Μάμμαρι – Δένεια» μπορεί να έχει ως πιθανές επιπτώσεις την προσωρινή διατάραξη ειδών πανίδας και πτηνοπανίδας της περιοχής, λόγω πρόκλησης θορύβου και σκόνης κατά την κατασκευή. Επιπλέον, σημειώνει, η αποψίλωση των ειδών χλωρίδας εντός των τεμαχίων και η διασπορά σκόνης μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη διαθέσιμη για τροφοληψία βλάστηση στα είδη πανίδας της περιοχής. Σύμφωνα με την Περιβαλλοντική Αρχή, όμως, οι επιπτώσεις αυτές είναι προσωρινές και αναστρέψιμες.
Επιπλέον, αναφέρεται ότι η εκχέρσωση βλάστησης και η αλλαγή χρήσης γης πιθανό να προκαλέσουν απώλεια και κατακερματισμό οικοτόπων και ενδιαιτημάτων των ειδών της περιοχής. Παρατηρεί ακόμη ότι οι οικότοποι που καταγράφηκαν εντός των τεμαχίων της προτεινόμενης ανάπτυξης είναι ήδη σε υποβαθμισμένη κατάσταση λόγω ανθρώπινων επεμβάσεων. Συνεπώς, σημειώνει, τα είδη πανίδας της περιοχής αναμένεται να χρησιμοποιούν τη βλάστηση και τα ενδιαιτήματα που εντοπίζονται στην ευρύτερη περιοχή για κάλυψη των αναγκών τροφοληψίας, διασποράς και ανάπαυσης.
Κατά τη λειτουργία του έργου, οι επιπτώσεις αφορούν κυρίως την αύξηση της υφιστάμενης στάθμης θορύβου σε μικρό βαθμό κατά τις περιόδους συντήρησης του φωτοβολταϊκού πάρκου. Σύμφωνα με την Περιβαλλοντική Αρχή, «δεδομένου ότι όλες οι εργασίες θα πραγματοποιηθούν εντός των τεμαχίων της προτεινόμενης ανάπτυξης και δεν θα πραγματοποιηθούν επεμβάσεις εντός της γειτονικής ΕΖΔ, δεν αναμένεται να επηρεαστούν σημαντικά οι πληθυσμοί χειρόπτερων που εντοπίζονται στην περιοχή από την κατασκευή και λειτουργία του έργου».
Επίσης, σημειώνει ότι οι αναπτύξεις που εντοπίζονται στην ευρύτερη περιοχή του προτεινόμενου έργου δεν αναμένεται να επιφέρουν συσσωρευτικές επιπτώσεις στην ΕΖΔ, αφού οι κύριες επιπτώσεις της προτεινόμενης ανάπτυξης είναι προσωρινές και αφορούν κυρίως την κατασκευαστική φάση του έργου.
Η αξιολόγηση του προτεινόμενου έργου κατά το στάδιο του προελέγχου καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν είναι πιθανό να επηρεαστεί η ακεραιότητα της ΕΖΔ και τα αντικείμενα προστασίας της. Επομένως, κρίνει ότι το προτεινόμενο έργο με τον συγκεκριμένο σχεδιασμό, αλλά και λόγω απόστασης από την ΕΖΔ μπορεί να προχωρήσει σε περαιτέρω αξιολόγηση, σύμφωνα με το Νόμο περί της Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Ορισμένα Έργα, χωρίς να υποβληθεί στο επόμενο στάδιο της Δέουσας Εκτίμησης, γνωστής και ως Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης, με βάση το άρθρο 6, παράγραφος 3, της Οδηγίας των Οικοτόπων 92/43/ΕΟΚ.
Με βάση την Εντολή Αρ.1/2024 «Πλαίσιο αδειοδότησης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», για χωροθέτηση ηλιακών εγκαταστάσεων εντός απόστασης από 500μ. μέχρι 1000μ. από περιοχή του Δικτύου Natura 2000 απαιτείται διαδικασία προελέγχου για να διαπιστωθεί εάν χρειάζεται η υποβολή Μελέτης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης, σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και της Άγριας Ζωής Νόμου.
Το φωτοβολταϊκό πάρκο θα αποτελείται από 114.297 φωτοβολταϊκά πλαίσια ισχύος 630 έκαστο, 682 από τα οποία θα τοποθετηθούν σε κινητές βάσεις στήριξης και 1.360 σε σταθερές βάσεις στήριξης, οι οποίες θα στερεωθούν με πασαλόμπηξη /μπετόμπηξη. Επιπλέον, θα τοποθετηθούν 41 μονάδες αποθήκευσης ενέργειας και 11 υποστατικά βοηθητικών χώρων/μετρητών της ΑΗΚ. Το συγκρότημα φωτοβολταϊκών πάρκων θα διαχωρισθεί σε 11 επιμέρους πάρκα περιμετρικά των οποίων θα τοποθετηθεί περίφραξη.
BirdLife Cyprus: Δεν μπορεί να υποστηριχθεί με επιστημονική βεβαιότητα
Από πλευράς του το BirdLife Cyprus θεωρεί ότι το συμπέρασμα της Έκθεσης Προελέγχου, σύμφωνα με το οποίο το έργο δεν αναμένεται να επιφέρει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην ΕΖΔ και στα είδη χαρακτηρισμού της, δεν μπορεί να υποστηριχθεί με επιστημονική βεβαιότητα και πέραν πάσης αμφιβολίας. Αντιθέτως, θεωρεί, ότι υπάρχουν εύλογες αμφιβολίες και κίνδυνοι σοβαρών, αρνητικών και μη αναστρέψιμων επιπτώσεων, ειδικά όσον αφορά τα προστατευόμενα είδη νυχτερίδων, και για το έργο είναι αναγκαία η εκπόνηση Μελέτης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΜΕΟΑ), ώστε να διασφαλιστεί η πληρότητα και η επάρκεια της εκτίμησης των επιπτώσεων.
Δεν λήφθηκαν υπόψη οι θέσεις Terra Cypria και BirdLife Cyprus
Τα δύο μέλη της Ad-hoc Επιτροπής που υπέβαλαν απόψεις, το Terra Cypria στις 24/02/2025 και το BirdLife Cyprus στις 26/02/2025 ζήτησαν την υποβολή Μελέτης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης. Ωστόσο, στην τελική Έκθεση Προελέγχου δεν αναφέρονται οι απόψεις των δύο μελών.
Το Terra Cypria λαμβάνοντας υπόψη την χωροθέτηση του προτεινόμενου έργου και τη σχετικά μικρή απόσταση του από την περιοχή του Δικτύου Natura 2000, την έκταση και το σχεδιασμό του προτεινόμενου έργου, καθώς και τα οικολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής χωροθέτησης, διαφωνεί με το συμπέρασμα της Έκθεσης Προελέγχου, σύμφωνα με το οποίο η κατασκευή και λειτουργία του προτεινόμενου έργου δεν δύναται να επιφέρει σημαντικές και αρνητικές επιπτώσεις στους στόχους διατήρησης και στην ακεραιότητα της ΕΖΔ Μάμμαρι – Κοκκινοτριμιθιά – Δένεια . Έχοντας ως γνώμονα τη θεμελιώδη Αρχή της Προφύλαξης, το Terra Cypria θεωρεί ότι δεν μπορεί να υποστηριχθεί με απόλυτη βεβαιότητα πως το προτεινόμενο έργο δεν πρόκειται να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στους στόχους διατήρησης και στην ακεραιότητα της περιοχής Natura 2000.
Αντιθέτως, το Terra Cypria θεωρεί ότι παραμένουν εύλογες αμφιβολίες ως προς την πρόκληση σοβαρών, αρνητικών και μη αναστρέψιμων επιπτώσεων, καθότι δεν τεκμηριώνεται ότι το προτεινόμενο έργο, καθαυτό ή σε συνδυασμό με άλλα έργα και σχέδια που χωροθετούνται στην ίδια περιοχή, δεν θα επηρεάσει τους στόχους διατήρησης και την ακεραιότητα της ΕΖΔ Μάμμαρι – Κοκκινοτριμιθιά – Δένεια. Συνεπώς, σημειώνει, δεν μπορεί να διαμορφωθεί η πεποίθηση ότι το προτεινόμενο έργο δεν πρόκειται να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στους στόχους διατήρησης και στην ακεραιότητα της περιοχής.
Το Terra Cypria θεωρεί ότι το προτεινόμενο έργο θα πρέπει να υποβληθεί σε δέουσα εκτίμηση των επιπτώσεων που δύναται να επιφέρει στους στόχους διατήρησης και στην ακεραιότητα της ΕΖΔ Μάμμαρι – Κοκκινοτριμιθιά – Δένεια, με βάση τις πρόνοιες του άρθρου 16 του περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και της Άγριας Ζωής Νόμου, καθώς και του άρθρου 33 του περί της Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Ορισμένα Έργα Νόμου.
Πηγή: Φιλελεύθερος
