Στην Χριστίνα Αντωνίου
Εάν δώσουμε προτεραιότητα στα θαλάσσια αιολικά μπορεί μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια η Ελλάδα να γίνει καθαρός εξαγωγός πράσινης ενέργειας. Και αυτό σημαίνει εκτός από οικονομική ανάπτυξη και γεωπολιτική ενδυνάμωση. Επισημαίνει στο δεύτερο μέρος της συνέντευξής του στο energymag ο Γενικός διευθυντής της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας Παναγιώτης Παπασταματίου.
Ο ίδιος χαρακτηρίζει πολύ ρεαλιστικό το 2030 να έχει ξεκινήσει η κατασκευή 2 GW θαλάσσιων αιολικών όσος είναι ο στόχος που έχει θέσει ο πρωθυπουργός – και ίσως να έχουν ολοκληρωθεί κάποια, ενώ πιθανολογεί ότι είναι λογικό τα πρώτα θαλάσσια πάρκα να είναι πακτωμένα στον πυθμένα, αλλά η μεγάλη ανάπτυξη θα έλθει με τα πλωτά.
Ερ.: Αντιμετωπίζετε προβλήματα στις αδειοδοτήσεις σχετικά με το μείγμα των τεχνολογιών;
Απ.: Ναι, επειδή τα φωτοβολταϊκά έχουν πολύ πιο απλή διαδικασία αδειοδότησης κινδυνεύουμε να οδηγηθούμε σε μια μονοκαλλιέργεια φωτοβολταϊκών. Για παράδειγμα υπάρχει ουρά αιτήσεων για άδειες σύνδεσης στους διαχειριστές 20 GW. Πάνω από το 90% αυτών αφορούν σε φωτοβολταϊκά. Εάν πιάσουμε τους στόχους μας με μονοκαλλιέργεια, το κόστος για το σύστημα θα είναι πάρα πολύ υψηλό. Εμείς ζητάμε όταν ο διαχειριστής του συστήματος δίνει νέες άδειες για τη σύνδεση, αυτές οι άδειες να τηρούν το μείγμα τεχνολογιών ΑΠΕ του ΕΣΕΚ, του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το κλίμα. Να μην δίνει μόνο σε αιολικά ή μόνο σε φωτοβολταϊκά, ή μόνο σε υδροηλεκτρικά, αλλά να δίνει ισορροπημένα άδειες σύνδεσης σε όλες τις τεχνολογίες, έτσι ώστε να τηρείται grosso moto το μείγμα του ΕΣΕΚ.
Ερ.: Πότε ευελπιστείτε ότι θα έχουμε το πρώτο πλωτό αιολικό πάρκο στην Ελλάδα;
Απ.: Καταρχάς δεν είμαστε βέβαιοι ότι το πρώτο θα είναι πλωτό. Μπορεί να είναι πακτωμένο στον πυθμένα, δηλαδή υπάρχουν θαλάσσια αιολικά πάρκα που είναι πακτωμένα στον πυθμένα σε σχετικά χαμηλά βάθη θαλασσών έως 45 με 50 μέτρα και από εκεί και πέρα υπάρχουν και τα πλωτά αιολικά πάρκα. Θα έλεγα ότι είναι πιθανό τα πρώτα θαλάσσια πάρκα να είναι πακτωμένα στον πυθμένα.
Είναι πολύ ρεαλιστικό το 2030 να έχει ξεκινήσει η κατασκευή 2 GW θαλάσιων αιολικών – όσος είναι ο στόχος που έχει θέσει ο πρωθυπουργός – και ίσως να έχουν ολοκληρωθεί κάποια.
Θα ήταν επίσης εφικτό το 2030 να έχει πιαστεί ο στόχος των 2 GW και αυτά να έχουν ήδη ολοκληρωθεί και να παράγουν αρκετά νωρίτερα. Αλλά για να επιτευχθεί ο στόχος θα πρέπει η Πολιτεία, να ακούει τους θεσμικούς φορείς του κλάδου και να ανταποκρίνεται γρήγορα στις προτάσεις. Τριάντα χρόνια εμείς είμαστε στο πεδίο και γνωρίζουμε τα προβλήματα.
Πλωτά ή πακτωμένα;
Ερ.: Για το ανάγλυφο των πυθμένων των ελληνικών θαλασσών συνιστάται η τοποθέτηση πακτωμένων ή πλωτών αιολικών;
Απ.: Η συντριπτική πλειοψηφία των θαλασσίων αιολικών πάρκων που έχουν κατασκευαστεί στον κόσμο μέχρι πριν από περίπου πέντε χρόνια είναι πακτωμένα, θεμελιωμένα στους πυθμένες. Για παράδειγμα στο Βέλγιο και στην Ολλανδία το βάθος ακόμα και είκοσι χιλιόμετρα από την ακτή είναι 25 με 30 μέτρα. Άρα είναι εύκολη η τοποθέτηση ανεμογεννητριών θεμελιωμένων στον πυθμένα.
Ωστόσο στη Μεσόγειο και στην Ελλάδα δεν έχουμε πολλές περιοχές με τόσο μικρά βάθη. Για παράδειγμα στο Μυρτώο Πέλαγος λίγες δεκάδες μόνο μέτρα από την ακτή το βάθος είναι ήδη εκατοντάδες μέτρα. Εκεί δεν γίνεται να θεμελιωθούν ανεμογεννήτριες, έτσι επιλέγουμε τα πλωτά αιολικά πάρκα.
Υπάρχουν και στην Ελλάδα περιοχές με χαμηλά βάθη και εκδηλώνεται ενδιαφέρον για αιολικά πακτωμένα στον πυθμένα, bottom fixed. Θα γίνουν και τέτοια στην Ελλάδα. Όμως η μεγάλη μαζική ανάπτυξη που θα έχει ορίζοντα όχι μόνο το 2030 αλλά και το το 2040 και το 2050 θα αφορά στα πλωτά, γιατί αυτά είναι τα βάθη της Μεσογείου.
Ερ.: Απ.: Γιατί είναι πιο δύσκολη η ανάπτυξη των πλωτών αιολικών;
Διότι είναι πιο εύκολο και πιο φθηνό να γίνει θεμελίωση στον πυθμένα, αν το βάθος είναι μικρό, παρά να κατασκευαστούν ολόκληρες πλωτές πλατφόρμες. Τα πλωτά αιολικά είναι και πιο ακριβά και πιο δύσκολο να τοποθετηθούν. Γι' αυτό και υπάρχουν πολλές μεμονωμένες πλωτές ανεμογεννήτριες στον κόσμο, αλλά υπάρχουν λίγα, δύο με τρία πλωτά αιολικά πάρκα στον κόσμο, στην Σκώτια και στην Πορτογαλία. Τα πλωτά αιολικά πάρκα είναι σε μια διαδικασία ραγδαίας ανάπτυξης την τελευταία πενταετία.
Προοπτικές
Ερ.: Ποια είναι η προοπτική στην Ελλάδα για την ανάπτυξη θαλάσσιων αιολικών;
Απ.: Οι προϋποθέσεις υπάρχουν όλες. Πρώτον υπάρχει το δυναμικό, αφού έχουμε αέρα. Ειδικά το Αιγαίο μαζί με τον κόλπο του Λέοντα στη Γαλλία είναι οι δύο περιοχές της Μεσογείου Θάλασσας, που έχουν το πιο πολύ και το πιο υψηλό αιολικό δυναμικό. Δεύτερον υπάρχει η χρηματοδότηση, το επενδυτικό ενδιαφέρον. Έλληνες και ξένοι κολοσσοί δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα σε αυτόν τον κλάδο. Τρίτον υπάρχει η τεχνολογία. Τι πρόβλημα έχουμε; Τη γραφειοκρατία για την αδειοδότηση που πρέπει να λύσουμε.
Ερ.: Πώς μπορεί να συμβάλλει η ανάπτυξη θαλάσσιων αιολικών στην ενεργειακή επάρκεια της Ελλάδας και της Ευρώπης;
Απ.: Το αιολικό δυναμικό είναι ο 100% βεβαιωμένος ενεργειακός πλούτος της πατρίδας μας. Δεν είναι ένας πιθανολογούμενος πλούτος που μπορεί να βρεθεί κάποια στιγμή στο μέλλον και ίσως να είναι αξιοποιήσιμος, όπως είναι οι υδρογονάνθρακες. Αυτό σημαίνει ότι η προτεραιότητα μας πρέπει να είναι η αξιοποίηση του γνωστού πλούτου, του θαλάσσιου αιολικού δυναμικού, γιατί έχουμε όπως είπαμε την τεχνολογία, έχουμε το επενδυτικό ενδιαφέρον, έχουμε και το δυναμικό. Έτσι εάν δώσουμε προτεραιότητα στα θαλάσσια αιολικά μπορεί μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια η Ελλάδα να γίνει καθαρός εξαγωγός πράσινης ενέργειας. Και αυτό σημαίνει εκτός από οικονομική ανάπτυξη και γεωπολιτική ενδυνάμωση.
Ερ.: Γιατί τα θαλάσσια αιολικά πάρκα βοηθούν στη γεωπολιτική ενδυνάμωση της χώρας;
Απ.: Διότι πρώτον εξυπηρετούμε την ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης, της προσφέρουμε έναν εγχώριο ενεργειακό πόρο και δεύτερον την εξυπηρετούμε μέσω της αξιοποίησης της ελληνικής θάλασσας του Αιγαίου. Αυτό λοιπόν το project συνολικά εάν το σκεφτούμε με αυτή τη διάσταση είναι ένα project εθνικής σημασίας και δείχνει και την προτεραιότητα της πολιτικής. Πάντα υπήρχε στην εξωτερική πολιτική της Ελλάδας η ενεργειακή διάσταση. Αλλά αυτή έως τώρα είχε δύο μόνο πυλώνες, την πολιτική των αγωγών και την πολιτική της έρευνας και της αξιοποίησης των υδρογονανθράκων. Όμως η προτεραιότητα πρέπει να είναι ο τρίτος πυλώνας, δηλαδή η αξιοποίηση του αιολικού δυναμικού του Αιγαίου.
