Εξαιρετικά κρίσιμη για την ολοκλήρωση της ενεργειακής μετάβασης στη ΝΑ Ευρώπη και την ασφάλεια του εφοδιασμού, χαρακτήρισε την υλοποίηση υποδομών στα πεδία του φυσικού αερίου και κυρίως της ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή ο πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), Αθανάσιος Δαγούμας, μιλώντας διαδικτυακά στο 7ο Ενεργειακό Φόρουμ Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEEF2023), που διοργανώνουν στη Θεσσαλονίκη το Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο και η Ελληνική Ένωση για την Eνεργειακή Oικονομία. Το φόρουμ, γίνεται σε συνεργασία με την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ελλάδα και σε στρατηγική συνεργασία με το Atlantic Council και το Global Energy Institute του Εμπορικού Επιμελητηρίου των ΗΠΑ.
Επισημαίνοντας ότι είναι ξεκάθαρο πως υπάρχει χώρος για την υλοποίηση υποδομών ζωτικής σημασίας στην ΝΑ Ευρώπη στο ενεργειακό πεδίο, ο ίδιος τόνισε ότι η ενεργειακή μετάβαση στην περιοχή κινείται σε τρεις πυλώνες. Ο ένας αφορά την ενοποίηση της αγοράς και ο δεύτερος την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης μέσω της ψηφιοποίησης των διαδικασιών, που θα οδηγήσει στην αύξηση του ανταγωνισμού και τη διαφάνεια του γεωχωρικού χάρτη για εγκαταστάσεις ΑΠΕ και αποθήκευσης. Ο τρίτος πυλώνας αφορά την επιτάχυνση της ενεργειακή μετάβασης και της ενίσχυση της ασφάλειας του εφοδιασμού μέσω υποδομών.
Αναφερόμενος ειδικότερα στα έργα υποδομών, ο κ. Δαγούμας επισήμανε ότι η μεγάλη ανάγκη για την υλοποίησή τους πηγάζει και από την αγορά, λόγω των διαφορών που υπάρχουν σε επίπεδο επιδόσεων στην περιοχή. Διευκρίνισε ότι η προαναφερόμενη ανάγκη καταγράφεται μεγαλύτερη σε επίπεδο ΝΑ Ευρώπης, προς τον Βορρά.
Ο ίδιος, επισήμανε ότι τα τελευταία χρόνια στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην αγορά και στην εφαρμογή του μοντέλου-στόχου και διευκρίνισε ότι ακόμη και οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που έχουν μείνει πίσω και πρέπει να πατήσουν γκάζι ώστε να καλύψουν το κενό, σημείωσαν ωστόσο σημαντική πρόοδο το 2023.
Επιπλέον, σημείωσε ότι αρχές του 2024 θα βγει στον «αέρα» η πλατφόρμα που θα ενισχύσει την δραστηριότητα της σύναψης συμβολαίων αγοροπωλησίας ενέργειας, παραγόμενη από ΑΠΕ (RES PPAs) στην ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και είπε ότι η λειτουργία της θα επιτρέψει και θα υποστηρίξει τη διείσδυση των ΑΠΕ στην περιοχή τη ΝΑ Ευρώπης. Αναφέρθηκε επίσης στο σχέδιο προληπτικής δράσης της αρχής για τα έτη 2023-2032 που εγκρίθηκε και σύντομα θα δημοσιευθεί, ενώ τόνισε ότι είναι υπό διερεύνηση οι δυνατότητες εξαγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Κεντρική Ευρώπη.
Ανάγκη για επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης
Τη θέση του ότι η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να επιταχυνθεί, διατύπωσε στη διαδικτυακή του τοποθέτηση ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Ανανεώσιμες, Κωνσταντίνος Μαύρος, λέγοντας χαρακτηριστικά «πρέπει να επιταχύνουμε την ενεργειακή μετάβαση, δεν υπάρχει τρόπος επιστροφής, πρέπει να προχωρήσουμε μπροστά και το κάνουμε γρήγορα». Κατά τον ίδιο, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μπορούν να διευκολύνουν αυτή τη μετάβαση
Ο τρόπος για να γίνει το προαναφερόμενο, σύμφωνα με τον ίδιο είναι «να φροντίσουμε να επιβάλουμε απαιτητική απόκριση στον μηχανισμό αποθήκευσης» και διευκρινίζοντας ότι «πολύ σημαντικό είναι επίσης να θεμελιωθούν οι όροι πράσινων συνδέσεων για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Επισημαίνοντας την ανάγκη να τεθούν προτεραιότητες προς την ενεργειακή μετάβαση, ο ίδιος σημείωσε ότι είναι πολύ σημαντικό να διασφαλιστεί ότι όλο το δίκτυο μπορεί να συνεργαστεί «και αυτό είναι το πιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σήμερα στην ΝΑ Ευρώπη». Στο πλαίσιο αυτό σημείωσε ότι οι διαδικασίες ψηφιοποίησης θα επιτρέψουν σε όλα τα συστήματα να συνδεθούν και να συνεργαστούν και είναι πολύ σημαντικές, όπως είπε χαρακτηριστικά, γιατί ενισχύουν τον ανταγωνισμό και τη διαφάνεια.
Μεταξύ άλλων, στην τοποθέτησή του ο κ. Μαύρος τόνισε ότι οι γεωπολιτικές προκλήσεις ανέδειξαν τη σημασία και την αναγκαιότητα ενεργειακής αυτονομίας σε όλη την ΝΑ Ευρώπη και σημείωσε ότι η απαλλαγή του ενεργειακού μείγματος στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια αποτελεί προτεραιότητα, αφού όπως υπογράμμισε «προχωράμε ολοταχώς προς ένα πιο πράσινο μέλλον».
Το έργο Gregy
Στη διεθνή ενεργειακή διασύνδεση Ελλάδας - Αιγύπτου μέσω του έργου GREGY, αναφέρθηκε στη διαδικτυακή του τοποθέτηση ο διευθύνων σύμβουλος Renewables and Energy Storage Copelouzos Group, Ιωάννης Καρύδας, επισημαίνοντας ότι οι πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις ανέδειξαν την ανάγκη περαιτέρω διασυνδέσεων για την εμπέδωση της ενεργειακής ασφάλειας στην περιοχή.
Η επένδυση πρόκειται να μεταφέρει περί τα 3000 MWatt καθαρή ενέργεια από την Αίγυπτο, μέσω της ηπειρωτικής Ελλάδας, προς τις γειτονικές Ευρωπαϊκές χώρες, σε ανταγωνιστικές τιμές.
Το GREGY, όπως είπε, θα βοηθήσει να καταστεί η Ελλάδα σημαντικός κόμβος πράσινης ενέργειας στην ΝΑ Μεσόγειο, καθώς πρόκειται για τον θεμελιώδη λίθο για την υλοποίηση του οράματος της ΕΕ για τη δημιουργία σημαντικών ενεργειακών λεωφόρων πράσινης ενέργειας που θα συνδέουν το Νότο με τον Βορρά.
Μεταξύ άλλων σημείωσε ότι βασικός πυλώνας της ενεργειακής στρατηγικής της Ευρώπης είναι η ηλεκτροδότηση των ενεργειακών συστημάτων και ο εφοδιασμός με πράσινη ενέργεια για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων που έχουν τεθεί και σημείωσε ότι ο χρόνος αποτελεί την πιο κρίσιμη παράμετρο.
«Πρέπει να δούμε πώς μπορούμε να επιταχύνουμε τα επιτεύγματά μας», τόνισε και υπογράμμισε την ανάγκη «να διευρύνουμε τη διάμετρο της γης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή πράσινης ενέργειας και τη μεταφορά της στην Ευρώπη. Πρέπει να συνεργαστούμε με τρίτες χώρες».
