Η αυξανόμενη αισιοδοξία για μια ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας έχει πυροδοτήσει συζητήσεις σχετικά με την πιθανή επανέναρξη των ροών ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Αν και αυτή η εξέλιξη δεν αποτελεί το βασικό σενάριο της ING, ο οίκος εξετάζει σε εκτενή του ανάλυση τις επιπτώσεις και τα διάφορα σενάρια, τονίζοντας πως μια μερική επιστροφή των ροών θα μπορούσε να αλλάξει δραστικά τις προοπτικές της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου.
Τι θα χρειαστεί για να ρέει και πάλι το ρωσικό αέριο στην Ευρώπη;
Ενώ υπάρχει πολύς θόρυβος γύρω από μια πιθανή επιστροφή του ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη ως μέρος μιας πιθανής ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά εμπόδια που θα πρέπει να ξεπεραστούν για να γίνει πραγματικότητα, τονίζει η ING.
Πρώτον, οι τελευταίες εβδομάδες έδειξαν τη δυσκολία να έρθουν τα μέρη στο τραπέζι να συζητήσουν ακόμη και το ενδεχόμενο μιας προσωρινής κατάπαυσης του πυρός, χωρίς να πειράζει μια ειρηνευτική συμφωνία. Τα αιτήματα τόσο της Ρωσίας όσο και της Ουκρανίας φαίνονται πολύ διαφορετικά, επομένως πιθανότατα δεν θα υπάρξει γρήγορη κίνηση για μια πλήρη άνευ όρων κατάπαυση του πυρός με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ. Αυτό ήταν εμφανές όταν η Ρωσία συμφώνησε να σταματήσει μόνο τις επιθέσεις στις ουκρανικές ενεργειακές υποδομές για 30 ημέρες. Πιθανότατα θα χρειαστεί να δούμε μια μόνιμη ειρηνευτική συμφωνία προτού καν διασκεδαστεί η επιστροφή των ροών των ρωσικών αγωγών, τονίζει ο ελβετικός οίκος.
Ένα άλλο εμπόδιο είναι η αντίθεση εντός της Ευρώπης για την επανέναρξη των ροών των ρωσικών αγωγών, επισημαίνει η ING. Τα τελευταία τρία χρόνια, η Ρωσία έχει αυξήσει τις ανησυχίες για το αν είναι αξιόπιστος προμηθευτής ενέργειας, ανησυχίες που δεν θα εξαφανιστούν σύντομα. Η Ευρώπη έχει φιλοδοξίες να τερματίσει την εξάρτησή της από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα έως το 2027. Θα ήταν δύσκολο να δούμε ηγέτες να θέλουν να ανατρέψουν αυτήν την απόφαση και να αυξήσουν σημαντικά την εξάρτηση ξανά, αφήνοντας την περιοχή ευάλωτη, όπως τονίζει ο οίκος. Η αντίθετη άποψη θα ήταν ότι μια αύξηση στις ροές των ρωσικών αγωγών θα βοηθούσε στη μείωση των τιμών της ενέργειας, βοηθώντας ενδεχομένως στην ανάκαμψη των ενεργοβόρων βιομηχανιών στην Ευρώπη.
Επιπλέον, ενώ ο Τραμπ πιέζει έντονα για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, μπορεί επίσης να είναι απρόθυμος να πιέσει πολύ έντονα για επανεκκίνηση των ρωσικών ροών προς την Ευρώπη. Οι ΗΠΑ έχουν μια σημαντική ποσότητα χωρητικότητας LNG που πρόκειται να ξεκινήσει από τώρα έως το τέλος της δεκαετίας. Η εξαγωγική ικανότητα αναμένεται να αυξηθεί κατά 65%. Ένα μεγάλο μέρος αυτής της ικανότητας χτίζεται στη βάση των προσδοκιών ότι η Ευρώπη θα είναι εκεί ως αγοραστής. Η επανέναρξη των ρωσικών ροών θα άφηνε τους εξαγωγείς LNG των ΗΠΑ να αναζητούν εναλλακτικούς προορισμούς, την ίδια στιγμή που υπάρχει σημαντική αύξηση της εξαγωγικής ικανότητας LNG του Κατάρ, όπως σημειώνει η ING.
Τα σενάρια
Ο ολλανδικός οίκος παραθέτει τρία σενάρια για την πιθανή επιστροφή του ρωσικού φυσικού αερίου, τα οποία και τα κατατάσσει με τη σειρά ξεκινώντας με που πιστεύει ότι είναι περισσότερο πιθανό και καταλήγει στο λιγότερο πιθανό, επισημαίνοντας και τον αντίκτυπο που θα έχουν στις ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου.Πάντως τονίζει πως κανένα από αυτά τα τρία σενάρια δεν είναι το βασικό κατά τον ίδιο.
Στο βασικό της σενάριο η ING δεν βλέπει επιστροφή των ρωσικών ροών προς την Ευρώπη, καθώς η επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας παραμένει πρόκληση και τα μέλη της ΕΕ είναι απρόθυμα να αυξήσουν την εξάρτησή τους από τη ρωσική ενέργεια. Ως εκ τούτου, οι μοναδικές ροές αγωγών από τη Ρωσία θα παραμείνουν αυτές μέσω του αγωγού Turkstream, που ανέρχονται σε περίπου 15 bcm ετησίως. Επιπλέον, βλέπει τις ρωσικές ροές LNG προς την Ευρώπη να συνεχίζονται τουλάχιστον για το υπόλοιπο του τρέχοντος έτους. Ωστόσο, αναμένεται να αυξηθεί η πίεση για την απαγόρευση του ρωσικού LNG έως το 2026 καθώς η παγκόσμια αγορά τροφοδοτείται καλύτερα με την αύξηση της χωρητικότητας, κυρίως από τις ΗΠΑ και το Κατάρ.
Ουσιαστικά, όπως τονίζει, η ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου θα παραμείνει σφιχτή το 2025 και ως εκ τούτου οι τιμές θα κινηθούν κατά μέσο όρο περίπου στα 45 ευρώ/MWh.
Σενάριο 1: Ελάφρυνση των ρωσικών κυρώσεων στο LNG
Πρόσφατα γεγονότα υποδηλώνουν ότι οι ΗΠΑ είναι πιο πρόθυμες να προσπαθήσουν να επιτύχουν μια συμφωνία με τη Ρωσία σε μια προσπάθεια να θέσουν ένα τέλος στον πόλεμο. Ωστόσο, η Ευρώπη εμφανίζεται πιο δύσπιστη για οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία. Ως εκ τούτου, η ING εκτιμά πως υπάρχει η πιθανότητα να δούμε ένα σενάριο όπου η Ευρώπη δεν είναι πρόθυμη να αυξήσει την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο με στόχο να προσπαθήσει ακόμα να αποδεσμευτεί από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα μέχρι το 2027. Και πάλι, σύμφωνα με αυτό το σενάριο, οι ροές φυσικού αερίου μέσω του Turkstream παραμένουν ο μόνος ρωσικός αγωγός που ρέει στην Ευρώπη ενώ η Ευρώπη συνεχίζει να αγοράζει ρωσικό LNG. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με αυτό το σενάριο, υπάρχει η δυνατότητα να αυξηθούν οι ευρωπαϊκές εισαγωγές ρωσικού LNG, με τις ΗΠΑ να χαλαρώνουν τις κυρώσεις κατά του έργου Arctic 2 LNG.
Το έργο Arctic 2 LNG δεν έχει τεθεί ακόμη σε λειτουργία με τις κυρώσεις να αποδεικνύονται εμπόδιο στην εκκίνησή του. Η άρση αυτών των κυρώσεων θα μπορούσε να αυξήσει την προσφορά στην περιοχή κατά 9 bcm. Αυτή η κίνηση θα αφήσει την παγκόσμια αγορά LNG με σχετικά καλύτερη προσφορά φέτος, αλλά δεν είναι αρκετή για να αμβλύνει τις ανησυχίες σχετικά με την προσφορά και δεν θα καταφέρει πολλά για να επηρεάσει σημαντικά τις τιμές TTF. Ως εκ τούτου, όπως τονίζει η ING, οι ευρωπαϊκές τιμές θα πρέπει να παραμείνουν υψηλές, προκειμένου να διασφαλιστεί η επαρκής παροχή LNG ενόψει του χειμώνα 2025/2026.
Σενάριο 2: Οι ρωσικές ροές επανέρχονται στα επίπεδα του 2024
Ένα άλλο σενάριο είναι η επιστροφή στις ροές του 2024, δηλαδή την επανέναρξη των περίπου 15 bcm ρωσικής προμήθειας που διήλθε από την Ουκρανία το 2024. Αυτό θα βοηθούσε την ευρωπαϊκή αγορά και θα αμβλύνει ορισμένες από τις ανησυχίες σχετικά με την προσφορά ενόψει του χειμώνα 2025/2026, καθιστώντας το έργο της επίτευξης του στόχου αποθήκευσης του 90% της ΕΕ. Ωστόσο, η μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με την επανεκκίνηση αυτών των ροών είναι ο χρόνος, τονίζει η ING. Προκειμένου να βοηθηθεί η ΕΕ να εξισορροπηθεί, θα πρέπει να συμβεί το 2025. Προφανώς, μια επανεκκίνηση το 2026 βοηθάει ελάχιστα στις ανησυχίες ενόψει του χειμώνα.
Αυτό το σενάριο προβλέπει επίσης την άρση των κυρώσεων από τις ΗΠΑ στο Arctic 2 LNG, επιτρέποντας 9 bcm ετησίως πρόσθετη προσφορά. Η επανεκκίνηση των ροών μέσω της Ουκρανίας θα επιβαρύνει τις τιμές των ευρωπαϊκών κόμβων, με το TTF να διαπραγματεύεται πιθανότατα σε εύρος 30-40 ευρώ/MWh.
Σενάριο 3: Φουλ επιστροφή των ροών
Αυτό είναι το πιο bearish σενάριο και επίσης το πιο απίθανο, τονίζει η ING.
Υπό αυτό το σενάριο, οι ρωσικές ροές μέσω της Ουκρανίας ξαναρχίζουν και αυτοί οι όγκοι θα μπορούσαν να φτάσουν τα 40 bcm, κάτι που είναι σύμφωνο με τους όγκους βάσει της σύμβασης της Gazprom με την Ουκρανία για την περίοδο 2021-2024. Ομολογουμένως όμως αυτοί οι όγκοι ήταν σημαντικά λιγότεροι μετά τον πόλεμο.
Η άλλη διαδρομή που θα δει την επιστροφή των ροών σε αυτό το σενάριο είναι ο αγωγός Yamal-Europe. Αυτές οι ροές σταμάτησαν εντελώς το 2022. Ο αγωγός έχει χωρητικότητα 33 bcm και η ING υποθέτει ότι θα αξιοποιηθεί πλήρως. Δεδομένου ότι ο αγωγός δεν έχει λειτουργήσει εδώ και αρκετό καιρό, μπορεί να χρειαστεί χρόνος για επανεκκίνηση λόγω της ανάγκης εργασιών συντήρησης.
Τα παραπάνω ανέρχονται σε επιπλέον 73 bcm ετήσιας προσφορά να έρχεται στην Ευρώπη, που ισοδυναμεί με περίπου το 22% της κατανάλωσης της ΕΕ το 2024. Αυτό θα ανεβάσει επίσης τις συνολικές ροές του ρωσικού αγωγού σε περίπου 88 bcm ετησίως, λαμβάνοντας υπόψη τα 15 bcm ροών που ήδη δέχεται η ΕΕ μέσω του αγωγού Turkstream.
Αυτό αφήνει επίσης τη Ρωσία ως τον μεγαλύτερο προμηθευτή φυσικού αερίου (συμπεριλαμβανομένων των ροών LNG) στην ΕΕ για άλλη μια φορά κάτι που θα προκαλέσει έκπληξη και φυσικά αντιδράσεις.
Σε αυτό το σενάριο, η ING υποθέτει ότι δεν υπάρχει επανεκκίνηση των ροών μέσω του Nord Stream 1 και 2. Ο Nord Stream 1, που έχει χωρητικότητα 55 bcm, υπέστη σοβαρές ζημιές στην επίθεση σαμποτάζ του 2022, επομένως είναι απίθανο να επιστρέψει σύντομα. Επιπλέον, ο Nord Stream 2, ο οποίος έχει παρόμοια χωρητικότητα, υπέστη μερική ζημιά στην επίθεση. Υπάρχουν προτάσεις ότι μια από τις γραμμές του θα μπορούσε ενδεχομένως να χρησιμοποιηθεί, επιτρέποντας έως και 27,5 bcm προμήθειας. Αλλά είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο αγωγός δεν έχει τεθεί ποτέ σε εμπορική λειτουργία και δεν έχει ακόμη πιστοποιηθεί από τη γερμανική κυβέρνηση, τονίζει ο οίκος.
Εκτός από τα πρόσθετα 73 bcp προσφορά προς την Ευρώπη, οι ΗΠΑ αποφασίζουν επίσης να άρουν τις κυρώσεις σε έργα LNG, με τα οποία επιτέλους θα ξεκινήσουν 9 bcm εξαγωγικής ικανότητας από τον Arctic 2. Οι αβεβαιότητες γύρω από αυτό το σενάριο είναι ποιες διαδρομές αγωγών θα χρησιμοποιηθούν και επίσης το χρονοδιάγραμμα. Μια επανεκκίνηση που θα πραγματοποιηθεί μόλις το 2026 προφανώς θα βοηθούσε ελάχιστα την ευρωπαϊκή αγορά για τον χειμώνα 2025/26.
Η υλοποίηση αυτού του σεναρίου αλλάζει δραστικά τις προοπτικές για την ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου, όπως επισημαίνει η ING. Οι τιμές των ευρωπαϊκών κόμβων φυσικού αερίου θα διαπραγματεύονται με μεγαλύτερο discount σε σχέση με την Ασία και το JKM, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι φορτία uα εκτρέπονται προς την Ασία.
Σε αυτό το σενάριο, οι τιμές θα κινηθούν σημαντικά χαμηλότερα, πιθανώς σε επίπεδα όπου μπορεί ακόμη και να αρχίσουμε να βλέπουμε ακυρώσεις φορτίου LNG, με το παγκόσμιο πλεόνασμα LNG να εμφανίζεται. Αυτά τα επίπεδα θα είναι ισοδύναμα με το βραχυπρόθεσμο οριακό κόστος για το LNG των ΗΠΑ στην Ευρώπη, το οποίο επί του παρόντος είναι περίπου στα 5,80 δολ/MMBtu ή λίγο πάνω από τα 18 ευρώ/MWh.
