Κατά τη διάρκεια μιας διαδικτυακής διάσκεψης για τον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream 2 που διοργάνωσε η EURACTIV Βουλγαρίας την Πέμπτη (24 Φεβρουαρίου), μια ομάδα εμπειρογνωμόνων μοιράστηκε τις απόψεις της σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση στην Ουκρανία, την ανάγκη για ενεργειακή ασφάλεια και το φάσμα των κυρώσεων που αρμόζει στην ένταση της κρίσης που εκτυλίσσεται.
Ο Nord Stream 2 και η ενεργειακή ασφάλεια
Σχεδιασμένο σε μια εποχή που η πιστοποίηση του αμφιλεγόμενου αγωγού βρισκόταν ακόμη σε εξέλιξη, το συνέδριο, με τίτλο «Nord Stream 2 – όχι ένα διαπραγματευτικό χαρτί», εστίασε εκ νέου στη γενικότερη εικόνα της γεωπολιτικής σύγκρουσης με τη Ρωσία.
Παρόλο που ο αγωγός Nord Stream 2 αξίας 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων που συνδέει τη Ρωσία με τη Γερμανία κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα έχει ολοκληρωθεί και είναι έτοιμος να ξεκινήσει τη λειτουργία του, οι εμπειρογνώμονες ομόφωνα υποστηρίζουν ότι το έργο δεν έχει μέλλον.
«Ο Nord Stream 2 είναι νεκρός για πάντα», δήλωσε ο Andrius Kubilius, Λιθουανός ευρωβουλευτής και μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων. «Δεν βλέπω πώς θα μπορούσε να τεθεί ξανά σε λειτουργία. Ίσως αν η Ρωσία γινόταν δημοκρατική, αλλά αυτή τη στιγμή υποστηρίζω την απόφαση του καγκελάριου Σολτς να τον αναστείλει», πρόσθεσε.
Ο Kubilius κάλεσε περαιτέρω την ΕΕ να «λύσει το πρόβλημα της ενεργειακής της ασφάλειας».
«Το 40% της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου το προμηθεύεται από τη Ρωσία και πάνω από το 50% της γερμανικής αγοράς ενέργειας προμηθεύεται από τη Gazprom. Δεν είναι ζήτημα μονοπωλίου, είναι ζήτημα γεωπολιτικής ασφάλειας για τη Γερμανία και την Ευρώπη και της δυνατότητας να λαμβάνουμε ανεξάρτητες αποφάσεις», είπε ο ίδιος.
Μαζί με την Aura Sabadus, ειδικό της Independent Commodity Intelligence Services (ICIS), τόνισε την εξίσου επιτακτική ανάγκη να μπορέσει η Ευρώπη να αντιστρέψει τις ροές αερίου στους υφιστάμενους αγωγούς μεταξύ Ελλάδας και Ουκρανίας, ώστε να διασφαλιστεί ο εφοδιασμός της χώρας με φυσικό αέριο.
Ωστόσο, μιλώντας για μια ευρωπαϊκή ανεξαρτησία στο φυσικό αέριο, ο Ilian Vassilev, πρώην πρέσβης της Βουλγαρίας στη Ρωσία και ειδικός σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, παρέμεινε αισιόδοξος όταν αναφέρθηκε σε εναλλακτικές λύσεις έναντι του ρωσικού φυσικού αερίου.
«Πριν από δύο εβδομάδες, οι Ρώσοι μείωσαν στο μισό την παραγωγή φυσικού αερίου μέσα σε τρεις ημέρες», είπε ο Vassilev . «Ο κόσμος πίστευε ότι αυτό ήταν το τέλος. Αλλά όχι. Πήραμε LNG από τις ΗΠΑ και όχι μόνο ήταν αρκετό για να εξισορροπήσει τη ζήτηση, αλλά και οι τιμές έπεσαν».
Πρόσθεσε επίσης ότι η εισβολή στην Ουκρανία είναι απλώς η πρώτη κίνηση στο παιχνίδι του Πούτιν και ότι ο αντίκτυπός της στον ενεργειακό τομέα μένει να φανεί.
Καταδίκη της ρωσικής επίθεσης
Σε μια αξιοπρεπή αλλά και συναισθηματικά φορτισμένη ζωντανή εμφάνιση από το Κίεβο, η Svitlana Zalishchuk, σύμβουλος διεθνών υποθέσεων της «Naftogaz Ukraine», έδωσε μια περιγραφή της παρούσας κατάστασης απευθύνοντας έκκληση στη διεθνή κοινότητα να ανοίξει τα μάτια της για τη σοβαρότητα της κατάστασης.
«Δεν μπορώ να το αποκαλέσω πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Είναι ένας πόλεμος εναντίον του δημοκρατικού κόσμου και του δυτικού κόσμου», δήλωσε η Zalishchuk, προσθέτοντας ότι «δεν εναπόκειται μόνο στον στρατό της Ουκρανίας και στον ουκρανικό λαό να πολεμήσουν αυτόν τον πόλεμο. Είναι στο χέρι της διεθνούς κοινότητας».
Στη συνέχεια αναγκάστηκε να αποχωρήσει από τη διαδικτυακή διάσκεψη λόγω των εκκλήσεων εκκένωσης που εξέδωσαν οι ουκρανικές αρχές.
Ο Kubilius χαρακτήρισε τις ρωσικές επιθέσεις στην Ουκρανία «διεθνές έγκλημα» και κάλεσε τα κράτη της ΕΕ να στηρίξουν την Ουκρανία, όπως έκανε η χώρα του, παρέχοντας τόσο κεφάλαια όσο και στρατιωτικό εξοπλισμό.
Η Aura Sabadus, εξέφρασε τη λύπη της για το γεγονός ότι οι επανειλημμένες προειδοποιήσεις για ρωσική εισβολή δεν ακολουθήθηκαν από συγκεκριμένες ενέργειες. «Κανείς δεν άκουσε», είπε, «είναι επιτέλους η στιγμή που η Δύση πρέπει να ξυπνήσει».
Ωστόσο, η Sabadus εξέφρασε την ικανοποίησή της για τις παραιτήσεις αξιωματούχων της ΕΕ από τα διοικητικά συμβούλια ρωσικών εταιρειών, όπως ο πρώην πρωθυπουργός Matteo Renzi που αποχώρησε από την Delimobil, τη μεγαλύτερη υπηρεσία κοινής χρήσης αυτοκινήτων της Ρωσίας, και ο πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας Esko Aho που παραιτήθηκε από τη θέση του στη Sberbank.
Το όραμα του Πούτιν
Όταν ρωτήθηκαν ποια είναι η γνώμη τους για τα σχέδια του Πούτιν, τα μέλη του πάνελ εξέφρασαν πολύ παρόμοιες απόψεις.
«Θέλει να ξαναχτίσει ένα είδος ρωσικής αυτοκρατορίας», δήλωσε η Zalishchuk. Δήλωσε ακόμη ότι πρόκειται για ένα είδος «αποικιοκρατικού πολέμου» που διεξάγεται με ψευδείς ιστορικούς ισχυρισμούς, χρησιμοποιώντας «ψεύτικες αφηγήσεις» και προβάλλοντας «ψεύτικες απαιτήσεις».
Σύμφωνα με τον πρώην πρωθυπουργό της Λιθουανίας Kubilius, η κατάσταση στην Ουκρανία είναι ένας «πόλεμος τρελών» που η Ρωσία τελικά θα χάσει.
Ο Vassilev, από την πλευρά του, περιέγραψε μια πιο ζοφερή εικόνα.
«Πρέπει να περιμένετε τα χειρότερα, πρέπει να περιμένετε τα πάντα. Δεν υπάρχει δρόμος επιστροφής», είπε, προσθέτοντας ότι τα συμβόλαια δεν έχουν σημασία για τον Πούτιν, καθώς δεν σεβάστηκε τις συμφωνίες της Βουδαπέστης (για τη μετασοβιετική αποναρκοθέτηση της Ουκρανίας) ή τις συμφωνίες του Μινσκ (για το Ντονμπάς).
«Οποιαδήποτε νέα συμφωνία που θα υπέγραφε δεν θα σήμαινε τίποτα όσο είναι αυτός στην εξουσία», κατέληξε.
Σύμφωνα με τον Vassilev, ο Πούτιν θα προσπαθήσει να «πάρει όσα περισσότερα μπορεί» και να πετύχει μια νέα διάσκεψη της Γιάλτας με καθορισμένες σφαίρες επιρροής.
«Είναι επικίνδυνος γιατί έχει αυτή την εμμονή να είναι ο επόμενος Αλέξανδρος Νιέφσκι που θα αποκαταστήσει την υπερηφάνεια της ρωσικής αυτοκρατορίας. Καμία θυσία δεν είναι αρκετά μεγάλη γι’ αυτόν». Ο Αλέξανδρος Νιέφσκι θεωρείται μια βασική μορφή της μεσαιωνικής Ρωσίας.
