Σημαντική χαρακτηρίζει τη συμφωνία για το φυσικό αέριο μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε ο πρώην Υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ Dan Brouillette, ο οποίος -όμως- υποστηρίζει πως δε θα είναι αρκετή.
Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν πως -μέσω συνεργασίας με τρίτες χώρες- θα παραδώσουν τουλάχιστον 15 δισ κυβικά μέτρα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ε.Ε. Μέχρι το τέλος του έτους. Σύμφωνα με την ΙΕΑ, όμως, το 2021 η Ευρωπαϊκή Ένωση εισήγαγε 155 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
«Δεν είμαι σίγουρος πως η παροχή LNG από τις ΗΠΑ θα είναι αρκετή», υπογράμμισε ο Brouillette, τονίζοντας -όμως- πως η σύναψη συνεργασίας αποτελεί σημαντικό βήμα για την απαγκίστρωση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας από τη Ρωσία. Ο ίδιος τόνισε πως η Γερμανία θα πρέπει να κατασκευάσει μονάδες μετατροπής του LNG έτσι ώστε να επιταχύνει την προσπάθεια αυτή, ενώ η Ε.Ε. θα πρέπει να λάβει περαιτέρω βήματα για την επίτευξη των περιβαλλοντικών της στόχων.
«Εάν μελετήσουμε την ιστορία της ενέργειας, μπορούμε να διαπιστώσουμε πως πάντοτε βρισκόταν σε μεταβατικό στάδιο. Παρ’ όλα αυτά οι ανάγκες για ενέργεια πάντοτε αυξάνονταν. Για να επιτευχθεί η οικονομική ανάπτυξη που αναζητούν τόσο οι ευρωπαϊκές χώρες όσο και οι ΗΠΑ, θα χρειαστούν μεγαλύτερα ποσά ενέργειας και σε αυτή την ανάγκη θα πρέπει να επικεντρωθεί η παρούσα μεταβατική περίοδος. Μόνο μέσω της επίτευξης του στόχου αυτού θα μπορέσει να επιτευχθεί παράλληλα και η ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης», τόνισε ο Brouillette.
Αμερικανική ρητορική
Η απόφαση που ελήφθη ήταν 15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) LNG, οι λεπτομέρειες της συμφωνίας δεν έχουν γίνει ακόμα πλήρως ξεκάθαρες. Σύμφωνα με στέλεχος της αμερικανικής κυβέρνησης, η υπόσχεση αυτή των 15 bcm προϋποθέτει τη συνεργασία ασιατικών εταιρειών και επανάληψη του τί συνέβη κατά τη διάρκεια του φετινού χειμώνα.
Παρά τις διαβεβαιώσεις αυτές εκ μέρους των Αμερικανών, τα στελέχη της βιομηχανίας του LNG προειδοποιούν πως ο καιρός θα παίξει σημαντικό ρόλο. Οι ασιατικές χώρες ενδέχεται να μη θελήσουν να εξάγουν LNG προς την Ευρώπη εάν ο επόμενος χειμώνας αποδειχθεί παγερός.
«Όλοι οι εισαγωγείς προσπαθούν να αποκτήσουν πρόσβαση στην ίδια αγορά», προειδοποίησε η ΙΕΑ σε πρόσφατη ανακοίνωσή της, ενώ υπογράμμισε πως η αύξηση της ζήτησης για LNG ενδέχεται να οδηγήσει σε κατακόρυφη αύξηση των τιμών και σε ελλείψεις.
Παρ’ όλα αυτά, η ΙΕΑ υπογραμμίζει πως υπάρχει η δυνατότητα εισαγωγής 20 bcm LNG από τις παγκόσμιες αγορές και 10 bcm επιπλέον μέσω αγωγών από τη Νορβηγία και το Αζερμπαϊτζάν εάν οι χώρες αυτές αυξήσουν την παραγωγή τους.
Στην καλύτερη περίπτωση, όμως, η Ε.Ε. θα καταφέρει να εισάγει μόλις το 1/3 των αναγκών της σε φυσικό αέριο, το ήμισυ του συνολικού στόχου των Βρυξελλών.
Η αύξηση των εξαγωγών LNG από τις ΗΠΑ ενδέχεται να διευκολυνθεί από τη σύναψη μακροπρόθεσμων συμφωνιών μεταξύ αμερικανικών και ευρωπαϊκών εταιρειών, όπως η πρόσφατη 11ετής συμφωνία μεταξύ της γαλλικής Engie και της αμερικανικής Cheniere Energy.
Ευρωπαϊκή προσπάθεια
Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Biden, η σύναψη των συμφωνιών αυτών θα σηματοδοτήσει την επιτάχυνση της κατασκευής νέων μονάδων φυσικού αερίου στην Ευρώπη και τη σταθερότητα της ζήτησης για αμερικανικό φυσικό αέριο μέχρι και -τουλάχιστον- το 2030: «Για την επίτευξη των στόχων αυτών, η Κομισιόν θα πρέπει να συνεργαστεί με τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη για την κατασκευή νέων μονάδων αποθήκευσης στην ευρωπαϊκή ήπειρο».
Τα εν λόγω κράτη-μέλη φαίνεται πως έλαβαν το μήνυμα του Αμερικανού Προέδρου. Η Γερμανία και ο Καγκελάριος Σολτς έχουν επιταχύνει την κατασκευή νέων τέτοιων μονάδων, ενώ η Ολλανδία έχει συνάψει 5ετές συμβόλαιο για την ενοικίαση πλωτής μονάδας αποθήκευσης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε, από την πλευρά του, μια νέα λίστα fast-track αδειών για 20 ενεργειακά πρότζεκτ φυσικού αερίου.
Η ευρωπαϊκή προσπάθεια αυτή δεν αποτελεί εκτροχιασμό από τους πράσινους στόχους της ηπείρου. Σύμφωνα με τη συμφωνία, οι νέες μονάδες θα πρέπει να έχουν χαμηλό «αποτύπωμα» ρύπων ενώ το πλάνο συμπεριλαμβάνει και νέους τρόπους για αντιστάθμιση της χρήσης ενέργειας από υδρογονάνθρακες.
Σε αντίθεση με τις υποσχέσεις της von der Leyen για επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων μέσω επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κατά τη διάρκεια μιας μεταβατικής περιόδου βασιζόμενης στο φυσικό αέριο, βρίσκονται οι περιβαλλοντικοί ακτιβιστές.
«Η Ευρώπη έχει ήδη τις μονάδες που θα μπορέσουν να αποθηκεύσουν τα 15 bcm των ΗΠΑ», ανέφερε ο Murray Worthy της NGO Global Witness, προσθέτοντας πως «αντί να χρηματοδοτεί τις αμερικανικές εταιρείες, η Ε.Ε. θα πρέπει να επικεντρωθεί σε μακροπρόθεσμες ενεργειακές λύσεις όπως τη βελτίωση της μόνωσης των σπιτιών, την αναβάθμιση των τεχνολογιών θέρμανσης και τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».
Παρά τις διαβεβαιώσεις της von der Leyen για το τουναντίον, προς το παρόν κερδισμένες φαίνεται πως είναι οι αμερικανικές εταιρείες. Σύμφωνα με τον Charlie Reidl, στέλεχος του λόμπι Center for Liquefied Natural Gas της Ουάσινγκτον: «η συμφωνία σηματοδοτεί τη δημιουργία μίας μακροπρόθεσμης συνεργασίας για την παροχή αμερικανικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη».
