Τάσεις ανακοπής της πλημμυρίδας ρωσικού αερίου με παράλληλη αύξηση των φορτίων LNG που φτάνουν στα ελληνικά τερματικά (Ρεβυθούσα, Αλεξανδρούπουλη) καταγράφεται το τελευταίο διάστημα, κάτι που παραπέμπει σε αλλαγή της εικόνας περιορισμένης αξιοποίησης των υποδομών αυτών, δίνοντας νέα πνοή στο project του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, που βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της ελληνικής παρουσίας στην COP 29 του Μπακού.
Πρώτο θετικό στοιχείο προς την κατεύθυνση αυτή είναι τα στοιχεία του Green Tank για τις εισαγωγές αερίου τον Οκτώβριο που δείχνουν μείωση των εισαγωγών ρωσικού αερίου που παραμένουν μεν πρώτη πηγή εισαγωγών, εμφανίζονται όμως αισθητά μειωμένες έπειτα από ένα σερί ιστορικών υψηλών που προηγήθηκαν τους μήνες Ιούλιο-Σεπτέμβριο. Πιο συγκεκριμένα, οι εισαγωγές αγώγιμου ρωσικού αερίου υποχώρησαν στις 2,25 Τεραβατώρες (TWh) έναντι 3,16 TWh το Σεπτέμβριο 2024 που ήταν οι τρίτες υψηλότερες ιστορικά σε μηνιαίο επίπεδ.
Ως αποτέλεσμα, το μηνιαίο μερίδιο εισαγωγών από τον Turkstream έπεσε κάτω από το 50% (47, 3%), ενώ από τον Μάρτιο έως και τον Σεπτέμβριο πάνω από τις μισές εισαγωγές αερίου προέρχονταν από τον Turkstream, ενώ ειδικά το Σεπτέμβριο το μηνιαίο μερίδιο εισαγωγών από τον Turkstream είχε αγγίξει το 65% (64,9%),
Την ίδια στιγμή, οι εισαγωγές φορτίων LNG από το Τερματικό της Ρεβυθούσας (πύλη Αγίας Τριάδας) διπλασιάστηκαν τον Οκτώβριο σε μηνιαία βάση, αφού αυξήθηκαν σε 1,21 TWh τον Οκτώβριο έναντι 0,6 TWh που ήταν το Σεπτέμβριο, ενώ αύξηση 51,6% κατέγραψαν και σε ετήσια βάση. Το δε μερίδιό τους στη συνολική πίτα των εισαγωγών αυξήθηκε στο 27,6%, έναντι 12,3% που είχε διαμορφωθεί το Σεπτέμβριο.
Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Αγία Τριάδα δεν ήταν η μόνη είσοδος LNG στη χώρα. Τον Οκτώβριο μπήκε σε εμπορική λειτουργία ο νέος σταθμός FSRU της Αλεξανδρούπολης, με σημείο εισόδου στην Αμφιτρίτη. Οι εισαγωγές από τη νέα αυτή πύλη ανήλθαν σε 0,31 ΤWh για το μήνα που πέρασε, με αποτέλεσμα οι συνολικές εισαγωγές LNG για τον μήνα Οκτώβριο να είναι 1.62 ΤWh (μερίδιο 34,1%).
Δεύτερο θετικό στοιχείο προς την ίδια κατεύθυνση είναι τα μηνύματα που έρχονται από τις δημοπρασίες δέσμευσης των χρονοθυρίδων του ΔΕΣΦΑ για το Τέρμιναλ της Ρεβυθούσας που παραπέμπουν σε αντιστροφή της μέχρι πρότινος εικόνας ακυρώσεων χρονοθυρίδων και μειωμένου ενδιαφέροντος. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο ΔΕΣΦΑ διέθεσε και τις 26 χρονοθυρίδες της Ρεβυθούσας που προσέφερε στην ετήσια δημοπρασία για το 2029 που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα. Διατηρείται δηλαδή το θετικό momentum που είχε καταγραφεί και στις δημοπρασίες για την περίοδο 2027- 2028 που ολοκληρώθηκαν στις αρχές του μήνα στις οποίες επίσης διατέθηκαν όλα τα χρονοπαράθυρα εκφορτώσεων που αφορούσαν στο συγκεκριμένο διάστημα, ενώ για το 2026 έμεινε αδιάθετη μια μόνο χρονοθυρίδα.
Σύμφωνα με πηγές της αγοράς, όλα αυτά δείχνουν να σηματοδοτούν αλλαγή στις εκτιμήσεις των χρηστών για το πόσο θα διαρκέσει ο κατακλυσμός της Νοτιοανατολικής Ευρώπης με φθηνό ρωσικό αέριο και το dumping τιμών της Gazprom που δεν μπορεί να διαρκέσει επ’ άπειρον, όπως έχει επανειλημμένα τονίσει η διοίκηση του ΔΕΣΦΑ.
Βελτίωση των προοπτικών για τον Κάθετο Διάδρομο
Παραπέμπουν επίσης σε βελτίωση των προοπτικών για τον Κάθετο Διάδρομο Φυσικού Αερίου που έχει αφετηρία τα τερματικά LNG της Ελλάδας, κάτι που τονίστηκε επανειλημμένως κατά τις επαφές της ελληνικής αντιπροσωπείας στον Μπακού, στο περιθώριο των εργασιών της COP 29.
Όπως μάλιστα είχε τονίσει η Διευθύνουσα Σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ Μαρία Ρίτα Γκάλι, ο Κάθετος Διάδρομος είναι ένα ήδη λειτουργικό project που «πατά» πάνω σε υφιστάμενες υποδομές των δικτύων μεταφοράς φυσικού αερίου των εμπλεκόμενων χωρών (Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Μολδαβία, Ουκρανία) και αφορά ουσιαστικά την επαύξηση της μεταφορικής δυναμικότητας αερίου μεταξύ των χωρών αυτών -με κατεύθυνση από τον Βορρά προς το Νότο-, με στοχευμένες επενδύσεις.
Η ίδια υπογράμμισε ότι η πρωτοβουλία του Κάθετου Διαδρόμου κινείται εξαιρετικά γρήγορα το τελευταίο διάστημα, παρά το δισταγμό της αγοράς να αναλάβει μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις λόγω της έντονης γεωπολιτικής και ενεργειακής αβεβαιότητας (πράγμα που αποτυπώθηκε στα αποτελέσματα των market test που «έτρεξαν» οι Διαχειριστές Συστημάτων Φυσικού Αερίου των εμπλεκομένων χωρών το περασμένο καλοκαίρι).
Στο πλαίσιο αυτό, η μεταφορική ικανότητα του Κάθετου Διαδρόμου θα αυξηθεί με έργα που ήδη υλοποιούνται από τους Διαχειριστές Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Μολδαβίας και Ουκρανίας, με ημερομηνίες παράδοσης εντός των επόμενων 12 έως 18 μηνών. Τα projects αυτά θα επιτρέψουν τη μεταφορά αυξημένων ποσοτήτων LNG τόσο από τον Τερματικό Σταθμό της Ρεβυθούσας όσο και από το FSRU της Αλεξανδρούπολης -με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αξιοποίηση της δυναμικότητας των δυο αυτών στρατηγικών υποδομών της Ελλάδας.
