Μεγάλες έως καταστροφικές εκτιμάται ότι θα είναι οι επιπτώσεις για το ηλεκτρικό σύστημα της Ελλάδας σε περίπτωση πλήρους διακοπής της τροφοδοσίας με φυσικό αέριο από τη Ρωσία καθώς το έλλειμμα εκτιμάται μεταξύ 1,9 έως 4,2 ΤWhth.
Με βάση αυτό το δεδομένο και στο πλαίσιο της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης η ΡΑΕ προχώρησε στην επικαιροποίηση του Σχεδίου Προληπτικών Δράσεων ειδικά εν όψει του επερχόμενου χειμώνα. Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα ως προς το ζήτημα της ασφάλειας εφοδιασμού βρίσκεται σε ικανοποιητικό επίπεδο, λόγω των εναλλακτικών πηγών τροφοδοσίας με αέριο που διαθέτει, η ΡΑΕ δεν αποκλείει αποκλείεται την πιθανότητα ανάγκης περικοπών.
Σε περίπτωση ολικής διακοπής ροών από την Ρωσία, προκύπτει σημαντικό ποσοστό περικοπής ημερήσιας αιχμιακής ζήτησης φυσικού αερίου για τις περισσότερες χώρες της ΕΕ και ειδικά για την Ελλάδα, το ποσοστό της Μη Εξυπηρετούμενης Ζήτησης υπολογίζεται σε 11,7% και οι περικοπές φυσικού αερίου για το χειμώνα 2022-2023 σε 0,4 bcm.
Εν όψει αυτών των σεναρίων το Σχέδιο Προληπτικής Δράσης που υιοθέτησε η ΡΑΕ μετά και από σχετική διαβούλευση προβλέπει τις εξής κινήσεις:
Δράση Δ1: Αύξηση δυναμικότητας αεριοποίησης Ρεβυθούσας. Το έργο αναβάθμισης έχει ολοκληρωθεί και η εγκατάσταση της Ρεβυθούσας μπορεί να προσφέρει 12% μεγαλύτερη ποσότητα φυσικού αερίου στο σύστημα (από 1250 m3 LNG/h σε 1400 m3 LNG/h).
Δράση Δ2: Προσθήκη πλωτής δεξαμενής LNG στον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας. Ολοκληρώθηκε η μίσθωση του FSU για 12 μήνες, με δυνατότητα επέκτασης επιπλέον 6 μηνών κατόπιν απόφασης της ΡΑΕ. Η πλωτή δεξαμενή αυξάνει τη συνολική χωρητικότητα της Ρεβυθούσας κατά από 225.000 m3 LNG σε άνω των 370.000 m3 LNG (αύξηση περίπου 64,5% της αποθηκευτικής ικανότητας). Η προσθήκη αυτή ενισχύει την ασφάλεια εφοδιασμού, συμβάλλοντας στην ευελιξία διαχείρισης εκφορτώσεων πλοίων ΥΦΑ, ιδίως στην περίπτωση αύξησης προγραμματισμένων αφίξεων ως αποτέλεσμα μιας σημαντικής διαταραχής τροφοδοσίας στα υπόλοιπα σημεία εισαγωγής φυσικού αερίου, αλλά και επιτρέποντας την αποθήκευση φυσικού αερίου πριν την αρχή του χειμώνα.
Δράση Δ3: Θέσπιση υποχρέωσης διατήρησης αποθέματος φυσικού αερίου σε υπόγεια υποδομή αποθήκευσης άλλου Κράτους-Μέλους.
Σύμφωνα με τον σχετικό Κανονισμό της ΕΕ οι συμμετέχοντες στην αγορά Κράτους-Μέλους που δεν διαθέτει υπόγεια αποθήκη πρέπει να υπογράψουν συμφωνίες αποθήκευσης φυσικού αερίου σε αποθήκες άλλων Κρατών-Μελών.
Για την περίπτωση της Ιταλίας, το τεχνικά εφικτό ύψος της ποσότητας προς αποθήκευση υπολογίστηκε στις 1,14 TWh, και αντιστοιχεί σε ημερήσια απόληψη για το διάστημα Νοέμβριος 2022 – Μάρτιος 2023 (150 ημέρες) με τη δέσμευση της μέγιστης διαθέσιμης δυναμικότητας στο Σημείο Εισόδου Νέα Μεσημβρία (Διασύνδεση TAP-ΔΕΣΦΑ) στις 7.522 MWh/ημέρα.
Η αποθήκευση θα γίνεται από τους προμηθευτές/εισαγωγείς φυσικού αερίου οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να συνάψουν μεταξύ τους συμφωνίες ώστε τη διαχείριση της Δράσης να αναλάβει ένας εξ αυτών για λόγους απλότητας.
Το προϊόν αυτό έχει σχεδιαστεί ως εμπορικό, διασφαλίζοντας δηλαδή την απόληψή του καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα (1.11.2022-31.3.2023) και όχι μόνο σε περίπτωση κρίσης.
Δράση Δ4: Διατήρηση αποθέματος ασφαλείας φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα από μονάδες ΗΠ με καύσιμο ΦΑ χωρίς τη δυνατότητα εναλλαγής καυσίμου.
Η συνολική ποσότητα του αποθέματος όλων των μονάδων, που δεν διαθέτουν δυνατότητα εναλλακτικού καυσίμου, αντιστοιχεί σε 0,57 TWh και σε λειτουργία σε πλήρες φορτίο 16 ωρών για 5 ημέρες. Η πλήρωση του αποθέματος πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι την 1η Νοεμβρίου 2022.
Συνεπώς, δεδομένης της μίσθωσης του FSU και επειδή η διατήρηση αποθεμάτων σε γειτονική χώρα πέραν του ότι είναι κοστοβόρα θεωρείται και επισφαλής επελέγη η αξιοποίηση του διαθέσιμου χώρου που δεν έχει δοθεί στο πλάνο δημοπρασιών, και δεν δημιουργεί προβλήματα διαχείρισης στις αποθήκες της Ρεβυθούσας.
Δράση Δ5: Αύξηση αποθεμάτων εναλλακτικού καυσίμου (diesel) σε μονάδες ΗΠ με καύσιμο ΦΑ και δυνατότητα εναλλαγής καυσίμου. Για τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που έχουν επιλέξει τη δυνατότητα εναλλαγής καυσίμου (ντίζελ), επιβάλλεται η υποχρέωση αύξησης του αποθέματος εναλλακτικού καυσίμου από ύψος που αντιστοιχεί σε 5 ημέρες λειτουργίας, σε εκείνο για 20 ημέρες λειτουργίας (σε πλήρες φορτίο 16 ωρών ανά ημέρα) ή πλήρωση μέχρι το ύψος της μέγιστης χωρητικότητας των δεξαμενών τους.
Δράση Δ6: Μηχανισμός για την κατά προτεραιότητα λειτουργία των μονάδων με εναλλακτικό καύσιμο στην αγορά του ηλεκτρισμού σε περίπτωση κρίσης φυσικού αερίου Επιπέδου 3 Έκτακτης Ανάγκης.
Η προτεραιοποίηση της λειτουργίας των μονάδων στο πλαίσιο αυτό, και κατά συνέπεια διακοπή τροφοδοσίας τους με φυσικό αέριο, θεωρείται ως διακοψιμότητα, και θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ως Διακόψιμοι Καταναλωτές με μηδενική συνεισφορά στο Τέλος Ασφάλειας Εφοδιασμού.
Δράση Δ7: Εισαγωγή διατάξεων για την συνετή χρήση και περιορισμό της άσκοπης κατανάλωσης ΦΑ κατά τη διάρκεια κρίσης ΦΑ
Η κατανάλωση φυσικού αερίου στη χώρα πρέπει να μειωθεί κατά 15% έναντι του μέσου όρου κατανάλωσης της προηγούμενης 5ετίας. Συνεπώς, εισάγεται δράση για την ενημέρωση των καταναλωτών φυσικού αερίου από τους Διαχειριστές Διανομής, με σκοπό την ευαισθητοποίησή τους και τη συνετή χρήση του φυσικού αερίου.
Δράση Δ8: Κατά προτεραιότητα παροχή φυσικού αερίου σε ορισμένες «Σημαντικές» Βιομηχανίες με τη δημιουργία λίστας «Σημαντικών» Βιομηχανιών, όπου θα προτεραιοποιείται η τροφοδοσία μιας βιομηχανίας έναντι άλλης, βάσει τεχνικών, κοινωνικών και οικονομικών κριτηρίων. Κάθε βιομηχανία που επιθυμεί να ενταχθεί σε αυτή τη λίστα, πρέπει να υποβάλει στη ΡΑΕ τεκμηρίωση των κριτηρίων που αναφέρονται, μελέτη επιπτώσεων για διακοπή τροφοδοσίας, καθώς και στοιχεία που να αποδεικνύουν τη μη δυνατότητα χρήσης εναλλακτικού καυσίμου ή πρώτης ύλης.
Δράση Δ9: Ανάπτυξη εξειδικευμένου προϊόντος της αγοράς εξισορρόπησης για την εθελοντική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Το νέο αυτό προϊόν θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από καταναλωτές στο Βάθρο Εμπορίας προκειμένου να μειώσουν εκουσίως την κατανάλωσή τους και να συνεισφέρουν στην εύρεση επιπλέον ποσοτήτων στο σύστημα, διαθέτοντας μέρος ή και ολόκληρη την ποσότητά τους που προοριζόταν για δική τους χρήση. Θα διερευνηθεί με τον ΔΕΣΦΑ και το ΕΧΕ ο κατάλληλος σχεδιασμός του προϊόντος, πιθανώς εντός του Χρηματιστηρίου Ενέργειας.
Δράση Δ10: Αναπροσαρμογή του τέλους ασφάλειας εφοδιασμού (ΤΑΕ).
Δράση Δ11: Ρύθμιση για την έκτακτη τροποποίηση του Προγραμματισμού Εκφορτώσεων ΥΦΑ. Προτείνεται η εισαγωγή ρυθμίσεων, ώστε οι Χρήστες ΥΦΑ να είναι εκ των προτέρων ενήμεροι ότι σε περίπτωση κατάστασης κρίσης επιπέδου 2 ή 3, ο μέγιστος χρόνος χρησιμοποίησης του αποθηκευτικού χώρου στη Ρεβυθούσα θα μειώνεται στις 6 ημέρες, ώστε να δημιουργούνται νέες χρονοθυρίδες, τις οποίες ο Διαχειριστής διαθέτει άμεσα για να δεσμευτούν με επιπλέον εκφορτώσεις – βάσει των περιορισμών χωρητικότητας και ρυθμού αεριοποίησης -, ώστε να αυξηθούν οι ποσότητες που θα εισάγονται στις δεξαμενές της Ρεβυθούσας και να εξασφαλιστεί η αδιάλειπτη αεριοποίηση της εγκατάστασης και η συνεχής τροφοδότηση των καταναλωτών στη μέγιστη τεχνικά δυναμικότητα για μεγάλες περιόδους, αν απαιτείται.
