Ώθηση στην ανάπτυξη αλλά και στη διασφάλιση της επίτευξης των φιλόδοξων δημοσιονομικών στόχων που τίθενται και πάλι επί τάπητος από φέτος δίνει η κάθετη πτώση των τιμών φυσικού αερίου, που τώρα διαπραγματεύεται στον Ολλανδικό δείκτη TTF, περίπου στα 32 ευρώ ανά μεγαβατώρα, έχοντας σε ετήσια βάση καταγράψει πτώση άνω του 65%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Προϋπολογισμός του 2023 και οι αρχικές μακροοικονομικές προβλέψεις βασίστηκαν σε τιμή του φυσικού αερίου κατά μέσο όρο, στα 120 ευρώ. Ήδη, λόγω και της πτώσης της τιμής του φυσικού αερίου και άλλων παραγόντων οι προβλέψεις για ρυθμό ανάπτυξης κάτω από το 2% ξεπεράστηκαν και πλέον με δεδομένη και τη “βουτιά” του φυσικού αερίου, υπολογίζεται ότι το ΑΕΠ μπορεί να κερδίσει έως και 4 δισ. δηλαδή, έως και 2 μονάδες, ξεπερνώντας ακόμα και το 3%.
Συγκεκριμένα, με βάση όσα αναφέρει κορυφαίο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου, εάν υπολογιστεί το ποσό που καλείται να πληρώσει η χώρα για κατανάλωση 55 TWh φυσικού αερίου, με βάση το αρχικό σενάριο τιμής, δηλαδή, τα 120 ευρώ, η “σούμα” φτάνει γύρω στα 6,6 δισ. ευρώ. Με τιμή στα 32 -35 ευρώ, επίπεδα που έχει “κλειδώσει” τις τελευταίες εβδομάδες, το κόστος πέφτει στα 1,93 δισ. ευρώ, ενώ ακόμα και με την παραδοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για 48 ευρώ, όπως καταγράφεται στο ειδικό παράρτημα των Εαρινών Προβλέψεων το κόστος διαμορφώνεται στα 2,64 ευρώ.
Ουσιαστικά, με την πτώση της τιμής υπάρχει ένα όφελος που εκτιμάται, από 3,9 ως 4,7 δισ. ευρώ, ποσό που πάει κατευθείαν στο ΑΕΠ, όπως σημειώνει αρμόδια πηγή, “κλειδώνοντας” ρυθμούς ανάπτυξης μεγαλύτερους από 3%.
Ο πληθωρισμός και τα τρόφιμα
Επίσης η πτώση της τιμής αερίου “μαζεύει” τα κόστη ενέργειας και παραγωγής βοηθώντας τη μάχη κατά της ακρίβειας. Ειδικότερα, στο μέτωπο του πληθωρισμού παρά τις υψηλές ταχύτητες των τιμών στα τρόφιμα εκτιμάται ότι θα υπάρξει αποκλιμάκωση του δείκτη στη περιοχή του 4% για το σύνολο του έτους από 5% που έχει εγγραφεί στο προϋπολογισμό, για να υποχωρήσει στο 2,4% το 2024.
“Θα νικηθεί ο πληθωρισμός στο 2023 στην Ελλάδα. Ειδικά όταν δίνει η ΕΛΣΤΑΤ τον δείκτη στο 3%” αναφέρει κορυφαίος παράγων του οικονομικού επιτελείου συμπληρώνοντας ότι η μάχη στο μέτωπο των τροφίμων έχει να κάνει και με άλλα δεδομένα, πέρα από την πτώση της τιμής της ενέργειας. “Το θέμα είναι να αυξήσεις τον ανταγωνισμό και τη πίεση για τις τιμές που ανέβηκαν” αναφέρει το ίδιο στέλεχος και συμπληρώνει: “Τα τρόφιμα ανέβηκαν έξι μήνες μετά τη μεγάλη άνοδο των τιμών ενέργειας. Επίσης οι μεγάλες μειώσεις στις τιμές ενέργειας δεν έχουν κλείσει έξι μήνες” παραπέμποντας σε μια χρονοκαθυστέρηση της ενσωμάτωσης των χαμηλών τιμών ενέργειας στο κοστολόγιο παραγωγής των τροφίμων.
Τα "νέα" κόστη
Ερώτημα βέβαια είναι το πώς θα επηρεάσει η άνοδος του μισθολογικού κόστους. Κάποια δε θα αλλάξουν το επόμενο διάστημα. Δε θα αλλάξουν πχ μεροκάματα Τα τρόφιμα έχουν στο κοστολόγιο παραγωγής τους ενέργεια, μισθούς, πρώτες ύλες. Π.χ έχουν ανεβεί 70% τα μεροκάματα στους εργάτες γης. Δε θα φύγει αυτό ούτε του χρόνου” συμπληρώνει ο ίδιος κορυφαίος παράγων του οικονομικού επιτελείου που σημειώνει ότι η όποια πτώση στο ενεργειακό, ισοσταθμίζεται από το μισθολογικό. "Το κόστος ενέργειας αποκλιμακώνεται, θα ωθήσει τις τιμές προς τα κάτω, αλλά βέβαια όχι σε επίπεδα που ήταν προ κρίσης. Θα δούμε σε πρώτη φάση επάνοδο των προσφορών αλλά αυτό δεν αλλάζει το μόνιμο επίπεδο τιμών” σημειώνει και τονίζει ότι σε σχέση με τις κερδοφορίες των εταιρειών θα πρέπει να γίνει διαχωρισμός των κερδών από αυξήσεις λόγω λειτουργικού κόστους κι από τα αποθέματα. “Όταν έχεις άνοδο τιμών έχεις κέρδη από αποθέματα , δεν ξέρω πόσα ήταν τα κέρδη αλλά σίγουρα υπάρχουν” αναφέρει ο ίδιος παράγοντας.
“Εισαγόμενος πληθωρισμός”
Αξίζει να σημειωθεί ότι σημαντική μείωση κατά 12,7% κατέγραψε ο γενικός δείκτης τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία τον Μάρτιο εφέτος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Μαρτίου 2022, έναντι αύξησης 34,6% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων δεικτών το 2022 με το 2021.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η εξέλιξη αυτή στον λεγόμενο «εισαγόμενο πληθωρισμό» (που αποδίδεται αποκλειστικά στην πτώση των διεθνών τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ αντίθετα ο δείκτης τροφίμων κινήθηκε εκ νέου ανοδικά), οφείλεται:
α. Στη μείωση του δείκτη τιμών εισαγωγών από χώρες εκτός ευρωζώνης κατά 19,3%, και
β. Στην αύξηση του δείκτη τιμών εισαγωγών από χώρες ευρωζώνης κατά 2,7%.
Παράλληλα, ο γενικός δείκτης παρουσίασε μείωση 2,7% τον Μάρτιο 2023 σε σύγκριση με τον δείκτη του Φεβρουαρίου 2023, έναντι αύξησης 5,2% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2022.
Επισημαίνεται ότι τον Απρίλιο ο πληθωρισμός υποχώρησε στο 3% από 4,6% τον Μάρτιο, 6,1% τον Φεβρουάριο και 7% τον Ιανουάριο και όλα δείχνουν ότι περνάει σε τροχιά σταθερής αποκλιμάκωσης μετά την εκρηκτική αύξηση το 2022. Ωστόσο οι ανατιμήσεις στην ομάδα των τροφίμων “καλά κρατούν” προβληματίζοντας το οικονομικό επιτελείο, που προβλέπει ότι θα απαιτηθεί τουλάχιστον ένα εξάμηνο για να “μαζευτούν” χωρίς βέβαια οι τιμές να φτάσουν σε προ κρίσης επίπεδα.
Νέα μέτρα
Πάντως η ακρίβεια “δίνει έσοδα”. Έτσι, το πλεόνασμα το πρώτο τετράμηνο του έτους ανήλθε στα 2,4 δισ. ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι υπερ-εισπράξεις από φόρους κινήθηκαν πάνω από το 1,63 δισ. ευρώ στο τέλος Απριλίου λόγω της δυναμικής από το μέτωπο των έμμεσων φόρων, με την κούρσα να οδηγεί ο ΦΠΑ και να ακολουθούν οι ΕΦΚ.
Βέβαια, έτσι, όπως αναφέρεται, δημιουργείται δημοσιονομικός χώρος κι εφόσον χρειαστεί μπορεί να υπάρξει δυνατότητα για παροχές στα νοικοκυριά μέχρι τέλος του έτους. Συγκεκριμένα, με την παραδοχή ότι το ΑΕΠ θα ξεπεράσει τα 222 δισ. ευρώ, ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% “μεταφράζεται” σε περίπου 1,56 δισ. ευρώ. Η πρόβλεψη της Κομισιόν για πλεόνασμα 1,9% “μεταφράζεται” σε περίπου 4,23 δισ. ευρώ. Η διαφορά των δύο υπολογίζεται σε περίπου 2,67 δισ. ευρώ, που είναι και ο δημοσιονομικός χώρος, το υπερπλεόνασμα.
