Το ξεκαθάρισμα του τοπίου γύρω από την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του FSRU της Αλεξανδρούπολης -1η Οκτωβρίου σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του υπηρεσιακού ΥΠΕΝ της Βουλγαρίας Βλαντίμιρ Μαλίνοφ- φαίνεται να ενισχύει το momentum για τις διεργασίες αύξησης της δυναμικότητας του ελληνο-βουλγαρικού διασυνδετηρίου αγωγού φυσικού αερίου IGB. Στο πλαίσιο αυτό, δεν είναι τυχαίο ότι ανώτερα στελέχη της ελληνοβουλγαρικής κοινοπραξίας ICGB που διαχειρίζεται τον IGB δηλώνουν αποφασισμένα να συνεχίσουν να εργάζονται προς την κατεύθυνση της αύξησης της μεταφορικής ικανότητας του αγωγού, τουλάχιστον στα 4 δις. κυβικά μέτρα ετησίως (από 3 bcm/ετησίως που είναι σήμερα, ενώ η μέγιστη δυναμικότητα είναι τα 5 bcm/έτος). Και τούτο παρά τα αποθαρρυντικά αποτελέσματα του δεσμευτικού market test για δέσμευση μακροχρόνιας δυναμικότητας στον αγωγό, καθώς η πλεονάζουσα δυναμικότητα που προσφέρθηκε από την ICGB για τα επόμενα πέντε έτη έμεινε αδιάθετη.
Η βουλγαρική πλευρά πιέζει το τελευταίο διάστημα για έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του FSRU το ταχύτερο δυνατό, εκτιμώντας ότι αυτό θα άρει έναν σημαντικό παράγοντα αβεβαιότητας και για τον IGB. Ενδεικτικές προς την κατεύθυνση αυτή είναι οι πρόσφατες δηλώσεις της Διευθύνουσας Συμβούλου του ICGB –που εκπροσωπεί τη βουλγαρική πλευρά- Τεοντόρα Γκεοργκίεβα, η οποία σε συνέντευξή της σε ειδησεογραφικό πρακτορείο του Αζερμπαϊτζάν είχε εκτιμήσει ότι η ασάφεια για τον χρόνο έναρξη λειτουργίας του FSRU της Αλεξανδρούπολης –που ήρθη πρόσφατα- επηρέασε αρνητικά τη δοκιμή αγοράς. Και τούτο, διότι –όπως είπε- «Τα δυο projects είναι αλληλένδετα και συνδυαζόμενα συχνά αντιμετωπίζονται από την αγορά ως μια νέα πύλη εισόδου φυσικού αερίου από διαφοροποιημένες πηγές στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η αδυναμία της αγοράς να προβλέψει και να σχεδιάσει εκ των προτέρων λόγω των αναβολών στο FSRU (σ.σ. με δεδομένο ότι ο αρχικός προγραμματισμός που ανετράπη λόγω τεχνικών προβλημάτων που προέκυψαν κατά την περίοδο της δοκιμαστικής λειτουργίας έκανε λόγο για έναρξη εμπορικής λειτουργίας στο τέλος Μαρτίου) κατά πάσα πιθανότητα επηρέασε το ενδιαφέρον και την βούληση των συμμετεχόντων της αγοράς να δεσμεύσουν χωρητικότητα σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα».
Ασφαλώς όπως παραδέχθηκε και η κ. Γκεοργκίεβα, ο σημαντικότερος παράγοντας για την αποτυχία του market test –που επηρέασε και τις σχετικές δοκιμές για όλες τις υποδομές του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου- είναι η πλημμυρίδα φθηνού ρωσικού αερίου που εισέρχεται μέσω Τουρκίας στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, με την Βουλγάρα αξιωματούχο να παρατηρεί ότι «Υπάρχουν αρκετές ενδείξεις που συντείνουν στο ότι αυτό επηρεάζει την ανταγωνιστικότητα των φορτίων LNG από τις ΗΠΑ και άλλους προορισμούς».
Σε κάθε περίπτωση, η ΙCGB συνεχίζει να διενεργεί κανονικά μηνιαίες δημοπρασίες δέσμευσης δυναμικότητας και ταυτόχρονα αναπτύσσει πολυεπίπεδη δράση για την χρηματοδότηση των απαιτούμενων έργων για την αύξηση της χωρητικότητας του IGB, καθώς ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι η διαφαινόμενη διακοπή της διαμετακόμισης ρωσικού αερίου στην Κεντρική Ευρώπη μέσω Ουκρανίας στο τέλος του έτους ίσως να αλλάξει τη στάση της αγοράς απέναντι στο θέμα. Και τούτο διότι ποσότητες φυσικού αερίου από τον IGB θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν την Ρωσία και την Ουκρανία μέσω του Διαβαλκανικού Αγωγού Φυσικού Αερίου. Στο πλαίσιο αυτό, οι μέτοχοι της ICGB (δηλαδή η βουλγαρική BEH και η IGI Poseidon, κοινοπραξία των ΔΕΠΑ Διεθνών Έργων και της ιταλικής Edison) βρίσκονται σε συζητήσεις για το θέμα της χρηματοδότησης και σύμφωνα με την κ. Γκεοργκίεβα «στα σκαριά» βρίσκεται και ένα τοπικό market test για τη χρηματοδότηση του έργου με συμμετοχή βουλγαρικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Την ίδια στιγμή, η ICGB βρίσκεται σε συνομιλίες με την USAID (αμερικανική υπηρεσία διεθνούς ανάπτυξης, κρατικός φορέας των ΗΠΑ) με αντικείμενο την εξεύρεση πόρων, ενώ εξετάζονται και άλλες επιλογές χρηματοδότησης από ΗΠΑ και Ευρώπη.
Σε παλαιότερες δηλώσεις της, η κ. Γκεοργκίεβα είχε υποστηρίξει ότι εάν όλα πάνε σύμφωνα με το πρόγραμμα, ο IGB θα μπορούσε να λειτουργεί με αυξημένη δυναμικότητα στα τέλη του 2025 στο σημείο διασύνδεσης στη Στάρα Ζαγόρα (όπου «κουμπώνει» με το Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου της Βουλγαρίας) και εντός του 2026 στο σημείο διασύνδεσης της Κομοτηνής, όπου «κουμπώνει» με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου της Ελλάδας. Σημαντικό τεχνικό προαπαιτούμενο από ελληνικής πλευράς είναι η ολοκλήρωση του Σταθμού Συμπίεσης στην Κομοτηνή, έργο που έχει ενταχθεί στο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ.
