Το παράδοξο φαινόμενο η Ελλάδα να εξάγει ραγδαία αυξανόμενα φορτία ηλεκτρικού ρεύματος την ώρα που συνεχίζονται παρόμοιου μεγέθους ακριβότερες εισαγωγές, παρατηρείται το τελευταίο δίμηνο. Μάλιστα οι κινήσεις των εταιρειών που προφανέστατα εκμεταλλεύονται τις έστω και οριακά χαμηλότερες τιμές της ελληνικής χονδρικής αγοράς σε σχέση με τις γειτονικές, αποκομίζοντας εύκολα κέρδη, έρχονται την ώρα που η κυβέρνηση αναζητεί τρόπους μείωσης της εγχώριας κατανάλωσης μέσω ενός φιλόδοξου προγράμματος εξοικονόμησης ενέργειας προκειμένου να μειωθεί η εξάρτηση από το Ρωσικό φυσικό αέριο, καθώς στο μίγμα παραγωγής ρεύματος παραμένει "βασιλιάς" το αέριο με ποσοστό άνω του 50%.
Υπενθυμίζεται ότι το σχετικό Εθνικό Σχέδιο Εξοικονόμησης Ενέργειας θα το ανακοινώσει σήμερα κατά την διάρκεια του Υπουργικού Συμβουλίου, ο πρωθυπουργός.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) για τον Ιούλιο, η χώρα αύξησε δραστικά τις εξαγωγές της και έγινε καθαρός εξαγωγέας για δεύτερο μήνα φέτος.
Η Ελλάδα εξήγαγε πάνω από 500 GWh τον Ιούλιο, με 351 GWh στην Ιταλία, 253 GWh στην Αλβανία και 184 GWh στη Β. Μακεδονία. Οι φυσικές ροές των εξαγωγών αυξήθηκαν κατά 976% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους, δεδομένου ότι στο παρελθόν ήταν πολύ χαμηλές. Πρέπει να σημειωθεί ότι παραδοσιακά η Ελλάδα ήταν καθαρός εισαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά τα τελευταία χρόνια αυτό έχει αρχίσει να αλλάζει.
Είναι χαρακτηριστικό ότι και τον Ιούνιο παρατηρήθηκε το ίδιο φαινόμενο. Οι όγκοι που πέρασαν τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις της χώρας για τις αγορές της Βαλκανικής ήταν αυξημένοι κατά 805,86% και ανήλθαν στις 351 GWh έναντι μόλις σχεδόν 39 GWh τον αντίστοιχο περσινό μήνα.
Χωρίς προβλήματα
Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι χώρες όπως η Σερβία, το Κοσσυφοπέδιο* και η Βόρεια Μακεδονία να βρουν περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια τον τελευταίο καιρό από την Ελλάδα, η οποία δεν αντιμετωπίζει προβλήματα με την παραγωγή της καθώς εξακολουθεί να εισάγει σχετικά φθηνό ρωσικό αέριο και φορτία LNG.
Σύμφωνα με τους κανόνες της διασυνδεδεμένης αγοράς, η ηλεκτρική ενέργεια ρέει από πιο προσιτές σε πιο ακριβές αγορές. Επομένως, οι έμποροι ενέργειας μπορούν πλέον να επωφεληθούν από μια χαμηλότερη τιμή στην Ελλάδα και να την πουλήσουν όπου η τιμή είναι υψηλότερη.
Παράγοντες της αγοράς αποδίδουν την έκρηξη των εξαγωγών και στην ετεροχρονισμένη τιμολόγηση του φυσικού αερίου στη χώρα μας, η οποία ακολουθεί με ένα μήνα καθυστέρηση την πορεία του Ολλανδικού TTF. Έτσι, οι εταιρείες εμπορίας εκμεταλλεύτηκαν αυτήν την ιδιομορφία με αποτέλεσμα να καταστούν ανταγωνιστικότερες στις γειτονικές της χώρας αγορές.
Επιπλέον, οι προβλέψεις για τον Αύγουστο έχουν μια θεμελιώδη διαφορά σε σχέση με τον Ιούλιο: Η υποθαλάσσια διασύνδεση Ελλάδας-Ιταλίας σταμάτησε να λειτουργεί από τις 19 Αυγούστου και προγραμματίζεται να παραμείνει εκτός σύνδεσης μέχρι τις 3 Σεπτεμβρίου λόγω τεχνικών προβλημάτων.
Το αποτέλεσμα είναι οι ελληνικές εξαγωγές προς την Ιταλία και αντίστροφα να μηδενίζονται αυτό το διάστημα. Δεδομένου ότι η Ιταλία επηρεάζεται άμεσα από την άνοδο των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας στη Γαλλία, η Ελλάδα καταφέρνει να διατηρήσει την τιμή της χονδρικής ενέργειας χαμηλότερη από την Ιταλία αυτές τις μέρες.
Η διαφορά στις τιμές της αγοράς οδηγεί σε περισσότερες εξαγωγές
Η κατάσταση όσον αφορά τις διασυνδέσεις έχει ως εξής: Η Ιταλία έχει μια σύνδεση με την Ελλάδα και μια άλλη με την Αλβανία. Δεδομένου ότι μόνο η δεύτερη λειτουργεί αυτή τη στιγμή, η Ελλάδα είναι μερικώς προστατευμένη από τις αυξήσεις τιμών στην Ιταλία. Αντίθετα, τα Δυτικά Βαλκάνια είναι περισσότερο εκτεθειμένα στις υψηλές ιταλικές τιμές. Ως εκ τούτου, είναι λογικό να εισάγουν ελληνικό ρεύμα.
Αυτό φάνηκε ιδιαίτερα στις 26 και 27 Αυγούστου, όταν Ιταλία και Ελλάδα είχαν τεράστια διαφορά 300 ευρώ/MWh στις αντίστοιχες τιμές τους. Τη Δευτέρα 29 Αυγούστου, η Ελλάδα ήταν φθηνότερη κατά 40 ευρώ/MWh, κάτι που μπορεί να φαίνεται μικρό, αλλά εξακολουθεί να έχει πολλά κέρδη για εμπόρους και εξαγωγείς.
Το γεγονός ότι η Ελλάδα διατηρεί χαμηλότερη τιμή από την Ιταλία σημαίνει ότι μπορεί να εξάγει περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια σε Αλβανία και Β. Μακεδονία, αρκεί να το υποστηρίζουν οι διασυνδέσεις τους. Αυτή η ισχύς μπορεί επίσης να κάνει μια μικρή αλλά μετρήσιμη έμμεση διαφορά στις τιμές χονδρικής σε άλλες χώρες πιο βόρεια, όπως η Σερβία, η οποία αντιμετωπίζει επίσης σημαντικά προβλήματα με την παραγωγή της.
Οι εξαγωγές
Την περασμένη Παρασκευή, η Ελλάδα εξήγαγε 130 MWh στην Αλβανία, 129 MWh στη Βόρεια Μακεδονία και 20 MWh στη Βουλγαρία για 279 MWh.
Τη Δευτέρα εξήχθησαν 159 MWh στην Αλβανία και 129 MWh στη Βόρεια Μακεδονία. Η ανοδική τάση αναμένεται να πραγματοποιηθεί τον επόμενο μήνα όταν ο ΑΔΜΗΕ θα δημοσιεύσει τα στοιχεία του Αυγούστου.
