Σε υψηλούς τόνους είναι η κριτική που ασκεί, στο πλαίσιο σχετικής διαβούλευσης, ο Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΑΗ) στον ΑΔΜΗΕ για τον προσδιορισμό του Τέλους Αγοράς Εξισορρόπησης.
Αναλυτικά, στο πλαίσιο της διαβούλευσης της ΡΑΑΕΥ επί της εισήγησης του ΑΔΜΗΕ για τη Μεθοδολογία καθορισμού του Απαιτούμενου Εσόδου του Διαχειριστή του για τη λειτουργία των Αγορών, ο ΕΣΑΗ χαρακτηρίζει αδιαφανή και μη επαληθεύσιμο τον τρόπο υπολογισμού του Τέλους Αγοράς Εξισορρόπησης, που προτείνει ο Διαχειριστής. Παράλληλα σημειώνει ότι οι πάροχοι υπηρεσιών εξισορρόπησης και κάθε συμμετέχων στην αγορά με ευθύνη εξισορρόπησης, «δεν έχουν καμία δυνατότητα να ελέγξουν τι και γιατί πληρώνουν».
«Ενώ η ευθύνη προσδιορισμού της ορθής μεθοδολογίας για τον προσδιορισμό του Απαιτούμενου Εσόδου για τη λειτουργία των Αγορών καθώς και η ευθύνη τήρησης των Κανόνων Λογιστικού Διαχωρισμού των Λογαριασμών που τηρεί ο Διαχειριστής του ΕΣΜΗΕ, ανήκει αποκλειστικά στον Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ και η ευθύνη του ελέγχου στη ΡΑΑΕΥ, ο κίνδυνος από τυχόν σφάλμα που θα προκύψει εξαιτίας ελλιπούς ενημέρωσης ή υπολογισμού μεταφέρεται στην αγορά και μάλιστα χωρίς την παροχή των αντίστοιχων εργαλείων επαλήθευσης» αναφέρει ο ΕΣΑΗ.
Επίσης, ο Σύνδεσμος, τονίζει ότι η «έκδοση δύο εγκριτικών αποφάσεων προσδιορισμού του ύψους του Τέλους Αγοράς Εξισορρόπησης τη στιγμή που απουσιάζουν οι αποφάσεις για τη Μεθοδολογία καθορισμού του Απαιτούμενου Εσόδου του Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ για τη λειτουργία των Αγορών και για τους Κανόνες λογιστικού διαχωρισμού του Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ, σύμφωνα με το άρθρο 141 του ν. 4001/2011- καθιστά εντελώς «αδιαφανή και μη επαληθεύσιμο τον τρόπο προσδιορισμού του τέλους».
Επιπλέον, στην επιστολή ο ΕΣΑΗ επαναλαμβάνει πάγιες θέσεις που έχει ήδη επαναλάβει σε προηγούμενη σχετική διαβούλευση των τελών, η το 2022. Τότε και τώρα αναφέρει ότι προϋπόθεση για τον ορθό προσδιορισμό αποτελεί η προηγούμενη έγκριση τόσο της μεθοδολογίας υπολογισμού του απαιτούμενου εσόδου του Διαχειριστή για τις Αγορές όσο και των κανόνων λογιστικού διαχωρισμού του Διαχειριστή αναφορικά με τη δραστηριότητα Μεταφοράς και τη δραστηριότητα Λειτουργίας των Αγορών.
Επιπλέον, ο Σύνδεσμος αναφέρει στην επιστολή ότι, η έγκριση του Τέλους Αγοράς Εξισορρόπησης γίνεται στη βάση τις εκτιμήσεις του Διαχειριστή για το απαιτούμενο έσοδο με δυνατότητα διορθωτικής εκκαθάρισης, μετά την έκδοση των σχετικών αποφάσεων της ΡΑΑΕΥ. Αυτό από μόνο του «καθιστά τον προσδιορισμό επισφαλή, αφού δίνει το δικαίωμα-ή καλύτερα το εξαιρετικό προνόμιο- στον Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ να ανακτήσει από την αγορά μέσω διορθωτικών αναδρομικών εκκαθαρίσεων κόστη που αφορούν τη δική του δραστηριότητα».
Παράλληλα ο ΣΕΑΗ αναφέρει ότι υπάρχει νομικό ζήτημα με τη διενέργεια διορθωτικών εκκαθαρίσεων επειδή τέτοιες εκκαθαρίσεις μπορεί να οδηγήσουν σε αναδρομική επιβάρυνση των Μερών με Ευθύνη Εξισορρόπησης μέσω αναδρομικών κανονιστικών ρυθμίσεων, παραβιάζοντας τις αρχές ασφάλειας δικαίου και δικαιολογημένης εμπιστοσύνης των Μερών.
Επιπλέον εκφράζει την άποψη ότι η προσέγγιση του Διαχειριστή είναι πολύ γενική και με πολλές ομοιότητες ως προς τη Μεθοδολογίας καθορισμού του Εσόδου από τη δραστηριότητα της μεταφοράς, πράγμα που δείχνει ότι δεν υπάρχει η κατάλληλη εξειδίκευση, λαμβάνοντας υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά και τα κόστη καθεμίας από τις δύο Αγορές.
«Το αποτέλεσμα είναι να μην παρέχεται η απαραίτητη διαφάνεια και επαληθευσιμότητα των σχετικών υπολογισμών» αναφέρει ο Σύνδεσμος, φέρνοντας ως παράδειγμα τη διατήρηση του 2% ως κριτήριο για την αναθεώρηση του Επιτρεπόμενου Εσόδου, ποσοστό που παραμένει ίδιο τόσο για τη Μεταφορά όσο και τη Λειτουργία των Αγορών, κάτι που μπορεί να οδηγεί σε συχνές αλλά όχι απαραίτητες αναθεωρήσεις. Και τούτο γιατί στη Μεταφορά οι αποκλίσεις μεταφράζονται σε εκατομμύρια ευρώ, ενώ στη Λειτουργία Αγορών αφορούν σε μερικές χιλιάδες ευρώ.
Ο Σύνδεσμος υπογραμμίζει ακόμα την επιτακτική την ανάγκη του προσδιορισμού των Κανόνων του Λογιστικού Διαχωρισμού της δραστηριότητας Μεταφοράς από τη Λειτουργία των Αγορών, με την ευθύνη του ελέγχου να ανήκει στη ΡΑΑΕΥ.
Στο πλαίσιο αυτό ο ΕΣΑΗ ζητά :
1) την άμεση διαγραφή της δυνατότητας διενέργειας διορθωτικών αναδρομικών εκκαθαρίσεων
2) την άμεση θέσπιση της πρόβλεψης ότι σε περίπτωση τυχόν αναθεώρησης του Τέλους Αγοράς Εξισορρόπησης (λόγω μελλοντικής λήψης εγκριτικών αποφάσεων που σήμερα απουσιάζουν):
i. εάν η αναθεώρηση επιφέρει μείωση, το όφελος να μεταφέρεται στις Οντότητες από τις οποίες ανακτάται το κόστος λειτουργίας των Αγορών και
ii. εάν η αναθεώρηση επιφέρει αύξηση, το κόστος να απορροφάται από τον Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ.
3) την άμεση αναθεώρηση της εισήγησης της μεθοδολογίας του Απαιτούμενου Εσόδου
4) την άμεση θέση σε δημόσια διαβούλευση των Κανόνων του Λογιστικού Διαχωρισμού των Λογαριασμών του Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ,
5) την πρόβλεψη ενός σταθερού Τέλους Αγοράς Εξισορρόπησης μέχρι την οριστικοποίηση των εγκριτικών αποφάσεων.
