Σοβαρότατα προβλήματα δημιουργεί το σχέδιο ΚΥΑ του «Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου Τουρισμού»αναφέρει σε επιστολή στον Υπουργό Περιβάλλοντος κ Σκυλακάκη με κοινοποίηση στον Γενικό Γραμματέα Χωρικού σχεδιασμού και Αστικού περιβάλλοντος κ Ε Μπακογιάννη ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών επιχειρήσεων. Στο προαναφερόμενο σχέδιο ΚΥΑ που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση εγείρονται σημαντικά θέματα που κατά τη γνώμη του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων δημιουργούν σοβαρότατα προβλήματα όχι μόνο στην εξορυκτική δραστηριότητα αλλά και ευρύτερα στη βιομηχανία .
Τα βασικότερα θέματα είναι:
1.Τίθενται υπέρμετροι περιορισμοί και απαγορεύσεις σε παραγωγικούς τομείς όπως η εξορυκτική βιομηχανία, ΑΠΕ κλπ ,που δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του ΕΧ-Τ απλά δεν λαμβάνει υπόψη του τα άλλα σχέδια
2.Είναι σε εξέλιξη μελέτες για την αναθεώρηση των ειδικών χωροταξικών των ορυκτών Πόρων και της Bιομηχανίας, τα οποία αναμένεται να τεθούν σε δημόσια διαβούλευση αλλά το ειδικό χωροταξικό του τουρισμού δεν τα λαμβάνει υπόψη του
3.Υπάρχει νομολογία του συμβουλίου της επικρατείας σύμφωνα με την οποία η ανάπτυξη και η εκμετάλλευση ορυκτών πόρων εκ των πρώτων υλών έχει προτεραιότητα έναντι άλλων δραστηριοτήτων. Αυτό δεν λαμβάνεται ουσιαστικά υπόψη στην προτεινόμενη ΚΥΑ.
Το προτεινόμενο λοιπόν χωροταξικό τουρισμού δεν λειτουργεί ως εργαλείο επίλυσης των αντιτιθέμενων χρήσεων και συγκρούσεων γης και δίνεται η εντύπωση ότι προτεραιότητα έναντι όλων έχει μόνο ο τουρισμός. Τέλος δημιουργείται ανασφάλεια και περιορισμός των νέων βιομηχανικών εγκαταστάσεων σε επαφή με το θαλάσσιο μέτωπο ακόμη και σε περιοχές με μειωμένο τουριστικό ενδιαφέρον.
Στην επιστολή προς τον υπουργό Θόδωρο Σκυλακάκη και τον Γενικό Γραμματέα,που υπογράφει ο πρόεδρος του ΣΜΕ κ Κ Γιαζιτζόγλου επισυνάπτεται υπόμνημα με αναλυτικές τις απόψεις του Συνδέσμου.
Πιο συγκεκριμένα:
A. Γενικές Επισημάνσεις-Παρατηρήσεις επί του Σχεδίου ΚΥΑ
1. Δίνεται η εντύπωση μέσω του Ειδικού Χωροταξικού του Τουρισμού ότι απόλυτη προτεραιότητα για τη χώρα αποτελεί η Ανάπτυξη της Τουριστικής δραστηριότητας έναντι όλων των άλλων.
Ο Χωροταξικός Σχεδιασμός της χώρας πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψη του όλες τις κυρίαρχες δραστηριότητες. Είναι σε εξέλιξη μελέτες για την αναθεώρηση των ΕΧΠ-Βιομηχανίας, ΕΧΠ-ΑΠΕ και ΕΧΠ-ΟΠΥ (Ορυκτών Πρώτων Υλών), τα οποία αναμένεται να τεθούν σε δημόσια διαβούλευση άμεσα.
Δεν είναι δυνατόν το ΕΧ Τουρισμού να μην λαμβάνει σοβαρά υπόψη του τα άλλα σχέδια. Η προτεινόμενη οριζόντια εφαρμογή των μέτρων που περιορίζουν με άμεσο τρόπο τη χωρική ανάπτυξη άλλων τομέων, χωρίς επαρκή συντονισμό με τα αντίστοιχα Χωροταξικά πλαίσια άλλων δραστηριοτήτων και τομέων (που είναι σε φάση αναθεώρησης) αποτελεί ανορθόδοξο τρόπο χωροταξικής αντιμετώπισης του τουρισμού. Φαίνεται να αποκλείει τη χωροθέτηση σε πολλές περιοχές δραστηριοτήτων όπως των ΟΠΥ για τις οποίες ήδη διαθέτουν χωροταξικά πλεονεκτήματα και όλα αυτά χωρίς τεκμηρίωση.
Υπάρχει νομολογία του ΣτΕ σύμφωνα με την οποία η ανάπτυξη και εκμετάλλευση Ορυκτών Πρώτων Υλών έχει προτεραιότητα έναντι άλλων εκμεταλλεύσεων/δραστηριοτήτων. Αυτό δεν φαίνεται πουθενά να λαμβάνεται υπ’ όψη.
Δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες ενός συγκεκριμένου Ε.Χ.Π ο αποκλεισμός ή ο περιορισμός άλλων δραστηριοτήτων.
Η απεικόνιση της τουριστικής πολιτικής που προτείνεται από την ΚΥΑ και την ΣΜΠΕ του ΕΧΠ τουρισμού δίνει άμεσα την εικόνα της απόλυτης προτεραιότητας π.χ. «οι αναπτυσσόμενες τουριστικές περιοχές» και «οι περιοχές με δυνατότητα τουριστικής ανάπτυξης» καλύπτουν ένα πολύ σημαντικό μέρος περιοχών με ΟΠΥ και εξορυκτική δραστηριότητα ή ενδιαφέρον γι’ αυτή (έρευνα, οριστικές παραχωρήσεις κτλ.). Σε πολλές από αυτές τις αναφερόμενες περιοχές «ανάπτυξης ή προς ανάπτυξη τουρισμού» υπάρχουν ήδη υπερέχουσες δραστηριότητες ως και περιπτώσεις αποκλειστικής απασχόλησης σε περιοχές ιδιαίτερης ανάπτυξης δραστηριοτήτων ΟΠΥ.
Πουθενά δεν δίνεται και φυσικά δεν λαμβάνεται υπ’ όψη ότι με βάση τα νέα δεδομένα του ευρωπαϊκού κανονισμού για τις Κρίσιμες Πρώτες Ύλες (CRMA) έχει προτεραιότητα η αξιοποίηση κρίσιμων πρώτων υλών έναντι των περισσότερων δραστηριοτήτων.
Το πρόσφατο τεθέν σε δημόσια διαβούλευση ΕΣΕΚ αναφέρεται στις Κρίσιμες Πρώτες Ύλες με τρόπο τελείως διαφορετικό από τις γενικόλογες αναφορές του Άρθρου 4 της ΚΥΑ του Ε.Χ. Τουρισμού.
2. Κατά τη γνώμη μας απαιτείται συντονισμός με τα άλλα αντίστοιχα Χωροταξικά Πλαίσια (Βιομηχανία-ΟΠΥ κ.τ.λ.), ομογενοποίηση ως προς τη δομή αλλά και ως προς τη λογική που τα διέπουν (πχ. διαβάθμιση κατευθύνσεων/ρυθμίσεων και χωροταξικές ρυθμίσεις-κατευθύνσεις για δραστηριότητες που δεν εντάσσονται στο αντικείμενο κάθε χωροταξικού πλαισίου.
Κατ’ αυτό το τρόπο θα διασφαλιστεί η συνοχή και η συνεκτικότητα του συνόλου του Χωροταξικού Σχεσιασμού, με αποφυγή και πρόληψη αντικρουόμενων ρυθμίσεων που ενδέχεται να οδηγήσει σε προσφυγές στο ΣτΕ και ακυρώσεις Σχεδίων.
3. Κατά τη γνώμη μας ένα Ειδικό Χωροταξικό πρέπει να είναι εργαλείο για κάθε ενδιαφερόμενο, να γνωρίζει σε κάθε περιοχή ενδιαφέροντος του τί υπάρχει, τί μπορεί να υπάρξει και πώς προστατεύεται από αντιτιθέμενες δραστηριότητες ή πώς επιλύονται συγκρούσεις χρήσεων. Το δεδομένο Ειδικό Χωροταξικό δεν λειτουργεί κατ’ αυτό το τρόπο.
Οι διαφορετικοί τομείς να μπορούν να αλληλοσυμπληρώνονται και να συνυπάρχουν με βιώσιμο τρόπο και όχι μέσω αποκλεισμού και οριζόντιων απαγορεύσεων, όπως προτείνονται (βλέπε διατάξεις για παράκτια ζώνη).
Προτείνεται να επαναπροσδιοριστεί η ΚΥΑ ως προς τις άλλες παραγωγικές δραστηριότητες, με υιοθέτηση σύγχρονων προσεγγίσεων σχεδιασμού που βασίζονται αφενός στην εξασφάλιση όρων αρμονικής συνύπαρξης και συμβατότητας μεταξύ διαφορετικών δραστηριοτήτων και αφετέρου στην ταχεία και αποτελεσματική επίλυση τυχόν συγκρούσεων με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περίπτωσης.
4. Δεδομένης της ιδιαίτερης νομικής φύσης και δεσμευτικότητας που αναπτύσσουν οι διατάξεις του ΕΧΠ-Τ, τόσο κατά την κατάρτιση των υποδεέστερων χωρικών σχεδίων (περιφερειακά, τοπικά) όσο και κατά την έκδοση πράξεων περιβαλλοντικής ή άλλης αδειοδότησης, σε περίπτωση μη επίλυσης/αποσαφήνισης των ανωτέρω ζητημάτων, είναι ορατός ο κίνδυνος άμεσων προβλημάτων κατά την αδειοδότηση νέων επιχειρήσεων αλλά και κατά την επέκταση, συμπλήρωση και ανανέωση αδειών υφιστάμενων μονάδων στη βιομηχανία και στην εξορυκτική δραστηριότητα.
B. Κατ’ άρθρο παρατηρήσεις επί του σχεδίου ΚΥΑ Άρθρο 4.
Σημείο 1 «ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ»
Παρατήρηση:
Δίνεται η δυνατότητα στον υποκείμενο πολεοδομικό σχεδιασμό να τροποποιεί τον χαρακτηρισμό περιοχών (κατά το στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού πρώτου επιπέδου όπως Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια).
Η δυνατότητα τροποποίησης κατευθύνσεων Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου δεν έχει αποδοθεί με ρητό τρόπο στο ισχύον πλαίσιο του ν.4447/2016, στα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια, καθώς σύμφωνα με την παρ.2 του άρθρου 7 του ν.4447/2016, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, τα ΤΠΣ θα πρέπει να «εναρμονίζονται με τις κατευθύνσεις των Περιφερειακών και Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων και περιλαμβάνουν τις αναγκαίες ρυθμίσεις για την επίτευξη των σκοπών τους».
Προτάσεις-Τροποποιήσεις:
ü Να τονιστεί ότι οι τροποποιήσεις του Ειδικού Χωροταξικού Τουρισμού θα είναι αποτέλεσμα «ειδικών επιστημονικών μελετών και τεκμηρίωσης» ανάλογα με την κάθε περίπτωση.
ü Να τεθούν με σαφήνεια και να συστηματοποιηθούν τα κριτήρια και τα όρια της δυνατότητας εξειδίκευσης των κατευθύνσεων του ΕΧΠ-Τ από τα ΤΠΣ, δεδομένης της συνταγματικής απαίτησης για ορθολογικό χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, ο οποίος συνίσταται σε ένα σύστημα ιεραρχημένων θεσμοθετημάτων και ρυθμίσεων που δεν μπορούν να αλληλοανατρέπονται χωρίς κανόνες.
Σημείο 2 «ΕΠΙΛΥΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ ΜΕ ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ»
Παρατήρηση:
Η προτεινόμενη οριζόντια εφαρμογή των μέτρων που περιορίζουν την απρόσκοπτη λειτουργία άλλων τομέων όπως ΟΠΥ, δεν λαμβάνει υπ’ όψη της τα αντίστοιχα χωροταξικά ή τα τελικά σχέδιά τους.
Δημιουργούνται προβλήματα χωροθέτησης σε δραστηριότητες όπως οι ΟΠΥ, οι οποίες, όπως αναφέρεται στην 1η Γενική Επισήμανση-Παρατήρησή μας, διαθέτουν χωροταξική προτεραιότητα ή χωροθετικά πλεονεκτήματα. Όλα αυτά χωρίς επαρκή τεκμηρίωση.
Δεν καθίσταται σαφές ποιες περιοχές υπονοούνται ως περιοχές με «προτεραιότητα τουρισμού» και με ποια κριτήρια.
Β. Τουρισμός-Εξόρυξη
Παρατήρηση:
Ότι σε πολλές περιοχές η αξιοποίηση των ΟΠΥ και η ομαλή διακίνησή τους έχει προτεραιότητα (αναφορές στη 1η Γενική Επισήμανση-Παρατήρηση), υποβαθμίζεται στο «δεν μπορεί να αποκλειστεί».
Η αναφορά στον κρίσιμο κλάδο των ΟΠΥ, κρίσιμο σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι τελείως γενικόλογη.
Το ΕΧΠ-Τ δεν μπορεί να επιβάλλει κατευθύνσεις σχεδιασμού που επηρεάζουν και επί της ουσίας περιορίζουν, με ατεκμηρίωτο επιστημονικά τρόπο τη δυνατότητα διενέργειας έρευνας και εκμετάλλευσης ΟΠΥ, και την αξιοποίηση συγκεκριμένων κοιτασμάτων.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ανάπτυξη των ΟΠΥ είναι η μη προσπελασιμότητα στα κοιτάσματα και στον παράκτιο χώρο για την διακίνηση των προϊόντων του.
Η ίδια παρατήρηση ισχύει για το Άρθρο 6 παρ. (Π) Παράκτια Ζώνη.
Όλα όσα αναφέρουμε δεν εξασφαλίζονται από την προς διαβούλευση ΚΥΑ.
Συνεχίζοντας αναφέρεται «Η επέκταση της δραστηριότητας στις περιοχές αυτές και σε τμήματα που εντοπίζονται νέα κοιτάσματα, είναι δυνατά ύστερα από συνεκτίμηση κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων».
Όπως είναι διατυπωμένη η παράγραφος αυτή, εύκολα μπορεί να δημιουργηθούν αντιθέσεις και σοβαρά προσχώματα στην ανάπτυξη των εξορυκτικών δραστηριοτήτων.
Πρόταση:
Προτείνεται η απόσυρση της ανωτέρω διάταξης καθώς όλα τα σχετικά ζητήματα αποτελούν αντικείμενο του υπό εξόρυξη- και σε φάση ολοκλήρωσης ΕΧΠ ΟΠΥ.
Άρθρο 7
(Α1) Γεωτουρισμός
Παρατήρηση:
Ιδιαίτερα θετικό για τους γεωλογικούς σχηματισμούς και τα αρχαία ή ανενεργά μεταλλεία-λατομεία.
Γεωτουρισμός όμως παράγεται και από ενεργά μεταλλεία-λατομεία όπως έχει δείξει η εμπειρία άλλων χωρών καθώς και της Ελλάδας (πχ. Μήλος).
(Η) Άλλες Ειδικές-Εναλλακτικές μορφές τουρισμού
«Προβλέπεται η αξιοποίηση ανενεργών-λατομείων (πέραν της αποκατάστασης τοπίου) για τουριστικές δραστηριότητες, όπως θεματικά πάρκα ή άλλες μορφές τουρισμού».
Ιδιαίτερα θετική διάταξη, πρέπει όμως να τροποποιηθεί με όμοιο πνεύμα η κείμενη νομοθεσία, όπως ο Ν.4014/2011 και ο νέος δασικός νόμος 4986/2022 σε συνδυασμό με τον 998/79.
