Από σεφ και spa therapists μέχρι μαραγκούς, ηλεκτροσυγκολλητές, κτίστες, ακόμα και ειδικούς στην πληροφορική web developers και χειριστές CNC μηχανών, περιλαμβάνει η μακρά λίστα των κενών θέσεων εργασίας στην ελληνική οικονομία, συνολικά άνω των 300.000 που επιχειρείται να καλυφθούν από εργαζόμενους τρίτων χωρών.
Όπως επισημαίνει, μιλώντας στη ΒΑΒΕΛ, ο Βαγγέλης Κανελλόπουλος διευθύνων σύμβουλος της πλατφόρμας WorkInGreece, στην οποία είναι εγγεγραμμένοι πάνω από 35.000 εργαζόμενοι τρίτων χωρών και 2.000 ελληνικές επιχειρήσεις, η μετάκληση είναι κάτι καινούργιο στην Ελλάδα και η ζήτηση είναι τεράστια, όχι μόνο από τον κατασκευαστικό και τον τουριστικό κλάδο, που ούτως ή άλλως υπάρχουν μεγάλες ανάγκες.
Το πρόβλημα συμπληρώνει ο ίδιος είναι η γραφειοκρατία. «Για να έρθει ένας εργαζόμενος στην Ελλάδα θέλει περίπου έξι μήνες και αυτό μπορεί να είναι και το καλό σενάριο σε κάποιες περιπτώσεις και όταν έρθει μετά από έξι μήνες στην Ελλάδα, θέλει σε κάποιες περιπτώσεις περίπου ένα μήνα για να πάρει ΑΜΚΑ, ΑΦΜ κτλ, για να μπορεί να εργαστεί νόμιμα. Μιλάμε κάτι για επτά μήνες τώρα. Στην Ιταλία το ίδιο ζήτημα δεν ξεπερνάει τους 4 μήνες, στο Ηνωμένο Βασίλειο τις τρεις εβδομάδες και στην Ουγγαρία που υποτίθεται ότι έχει μια αυστηρή με την μετανάστευση πολιτική, δύο μέχρι τρεις άντε μάξιμουμ τέσσερις μήνες.
Ο κ. Κανελλόπουλος αναφέρεται και στις συμφωνίες που υπάρχουν με τις χώρες προέλευσης, όπου παρατηρείται το παράδοξο, με όποιες υπάρχει διακρατική συμφωνία, όπως με το Μπαγκλαντές και την Αίγυπτο, να υπάρχουν δυσκολίες στην μετάκληση, ενώ αντίθετα το Βιετνάμ και Φιλιππίνες, η διαδικασία να είναι πολύ πιο εύκολη και ομαλή. «Αυτό που γίνεται με το Μπαγκλαντές ειδικά και συμβαίνει μάλλον για όλα τα κράτη είναι ότι οι εργαζόμενοι θα πρέπει να πάνε στην πρεσβεία της χώρας μας για να περάσουν κάποια συνέντευξη για να πάρουν βίζα σε ένα από τα στάδια αυτών των έξι μηνών που συζητάμε. Εδώ λοιπόν το ενδιαφέρον κομμάτι είναι ότι στο Μπαγκλαντές δεν υπάρχει ούτε ελληνική πρεσβεία, ούτε ελληνικό προξενείο. Αν πρέπει να γίνει η διαδικασία, ο εργαζόμενος θα πρέπει να πάει από το Μπαγκλαντές στην Ινδία, στο Νέο Δελχί. Αντιλαμβανόμαστε τις αποστάσεις».
Μιλώντας στο PODCAST Βαβέλ, σημειώνει ότι επί της ουσίας εφαρμόζεται στην πλατφόρμα το μοντέλο της ναυτιλίας, με την εμπειρία που υπάρχει από την εύρεση εργασίας ναυτικών. «Τυχαίνει και είχαμε δουλέψει με πολύ σημαντικά γραφεία ευρέσεως εργασίας ναυτικών, ελληνικών συμφερόντων με έδρα τις Φιλιππίνες. Άρα, ξέραμε ήδη το μοντέλο του πώς λειτουργούν τέτοιου τύπου γραφεία, τα οποία βοηθούν στην περίπτωση της ποντοπόρου ναυτιλίας της Ελλάδας, να βρεθούν ναυτικοί για τα ελληνικά πλοία. Και επειδή αυτή η επανάσταση που συζητάμε τώρα, που συμβαίνει στην Ελλάδα, στη ναυτιλία έχει συμβεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια, αντιλαμβανόμαστε ότι η εμπειρία ήταν πολύ σημαντική που αποκτήσαμε και άρα εδώ βρισκόμαστε» καταλήγει.
Η εκπαίδευση και τα προσόντα
Η διαδικασία αξιολόγησης είναι πάρα πολύ δύσκολη και είναι από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Γιατί ξαφνικά έχεις έναν άνθρωπο ο οποίος μπορεί να μην μιλάει καλά αγγλικά. Αν δεν μιλάμε για κάποιες ειδικές συνθήκες, θα πρέπει να του κάνεις μια συνέντευξη. Στη συνέντευξη θα γίνει με κάποιο απομακρυσμένο τρόπο. Συνήθως θα μπει και το τοπικό γραφείο που τον υποστηρίζει. Τα τοπικά γραφεία έχουν μεγάλη ευθύνη για τους εργαζόμενους. Αν για παράδειγμα μια ελληνική επιχείρηση δεν τους πληρώσει, έχει ευθύνη να πληρώσει το τοπικό γραφείο. Άρα ανησυχεί. Το γραφείο πολλές φορές ζητάει και από εμάς που δεν έχουμε ουσιαστικό ρόλο να είμαστε εκεί και το ίδιο και η επιχείρηση. Και έχει στη μέση ένα teams γεμάτο με πρόσωπα, ένα άνθρωπο που είναι στη μέση και κοιτάζει και προσπαθούμε τώρα όλοι να συνεννοηθούμε μεταξύ μας, να καταλάβουμε αν κάνει ή δεν κάνει. Φυσικά, εμείς στην πλατφόρμα μας βάζουμε εργαλεία. Δηλαδή υπάρχουν βίντεο, υπάρχουν συστήματα αξιολόγησης, προσπαθούμε να τα βελτιώσουμε.
Άρα λοιπόν το πρώτο κομμάτι της αξιολόγησης είναι πάρα πολύ δύσκολο κεφάλαιο και θέλει πολλή προσοχή, γιατί δεν μοιάζει με ότι άλλο ξέραμε μέχρι σήμερα από αυτά που αντιμετωπίζουμε συνήθως στις επιχειρήσεις μας. Εμείς τώρα, αυτή την στιγμή αναπτύσσουμε ψυχομετρικά τεστ εξειδικευμένα για αυτή την αγορά. Δεύτερον, εάν την κάνει καλά τη δουλειά εκεί που είναι, θα μπορέσει να την κάνει και ταξιδεύοντας μακριά από τη χώρα του για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα; Και αν υποτεθεί ότι είναι καλός στη δουλειά του, θα μπορέσει πολιτισμικά να ενταχθεί μέσα στη χώρα μας και στην εργασία την ίδια, γιατί με άλλο τρόπο λειτουργεί το μοντέλο μιας ελληνικής επιχείρησης και άλλο ενδεχομένως το μοντέλο σε μια άλλη επιχείρηση στο Βιετνάμ.
Να δώσω ένα παράδειγμα. Την πρώτη φορά που ήρθαν εργαζόμενοι, που είχαμε εμείς επαφή και ήρθαν στο πρώτο ξενοδοχείο που συνεργαζόμαστε στη Σαντορίνη, έγινε το εξής περιστατικό. Οι εργαζόμενοι δεν τρώγανε. Κοιτάζει ο επιχειρηματίας -μικρό το ξενοδοχείο- και τους λέει, παιδιά τι γίνεται, γιατί δεν τρώμε; Λέει, μα δεν θα φάμε όλοι μαζί; Αυτός ευτυχώς το έπιασε και είναι και εξαιρετικός επιχειρηματίας και λέει, αντιλαμβάνομαι, είναι μεγάλη τιμή και για μένα να καθίσουμε μαζί στο τραπέζι, αντιλαμβάνομαι και τη σημασία, πιστέψτε με, είναι πολύ σημαντικό, με τιμάει ιδιαίτερα αυτό που λέτε, όμως είμαστε σε μια περίοδο που πρέπει να δουλέψουμε εντατικά και δυστυχώς δεν θα έχουμε αυτή τη στιγμή την ευκαιρία. Οι εργαζόμενοι εισέπραξαν αυτό που έπρεπε να εισπράξουν και τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Γιατί οι Βιετναμέζοι, όπως και οι περισσότεροι Ασιάτες, ειδικά οι Βιετναμέζοι, είναι επηρεασμένοι από τον Κομφούκιο. Ιεραρχική δομή, έντονος οικογενειακός χαρακτήρας και άρα λοιπόν αυτοί θεωρούσαν ότι έτσι πρέπει να είναι τα πράγματα.
Τα κόστη
Υπάρχει ένα κόστος που η επιχείρηση επιβαρύνεται στην Ελλάδα για να καταθέσει την αίτησή της, το οποίο αν είναι εποχική εργασία σήμερα είναι κάτι σε 100 ευρώ. Αν είναι για πιο μεγάλης διάρκειας είναι 200 ευρώ. Υπάρχει μετά ένα κόστος στην πρεσβεία μας, το οποίο σημαίνει ότι κάποια έγγραφα πρέπει να μεταφραστούν. Πρέπει να έχει μια ιδιαίτερη ασφάλιση που απαιτεί η πρεσβεία, ο εργαζόμενος ας πούμε κάτι στα 100 – 150 ευρώ. Άρα και κάποια άλλα κόστη. Υπάρχουν μετά τα δικά τους κόστη, αυτά που είπες και εσύ. Σε κάποιες χώρες υπάρχουν κάποια κόστη εκπαίδευσης, υπάρχουν κόστη διεκπεραίωσης εσωτερικά κλπ κλπ. Η νομοθεσία της κάθε χώρας ορίζει ποιες είναι οι αμοιβές των γραφείων που μπορούν να πάρουν από τους εργαζόμενους, εφόσον όλα τηρηθούν στις χώρες τους με ακέραιο τρόπο. Εδώ τίθεται ένα θέμα, γιατί ο εργοδότης έχει την ευθύνη της αμοιβής, αλλά οι παροχές αυτή την στιγμή είναι ένα μεγάλο ερώτημα, γιατί; Οκ, ας πούμε ότι ο κατώτατος μισθός είναι 710 ευρώ και ας υποθέσουμε ότι αυτό ξέρει ο εργαζόμενος. Μια χαρά. Ναι, αλλά ένα λεπτάκι. Αυτός πρέπει να έρθει στη χώρα μας. Τι προβλέπει η νομοθεσία η ελληνική; Η ελληνική νομοθεσία δεν υποχρεώνει τον εργοδότη να πληρώσει το αεροπορικό εισιτήριο για να έρθει εργαζόμενος. Ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας το λέει ρητά, πρέπει να πληρωθεί το εισιτήριο για να έρθει εδώ. Δεν αποτελεί όμως εθνική νομοθεσία, παρόλο που η Ελλάδα αποτελεί μέλος. Το επόμενο βήμα είναι η διαμονή – διατροφή. Γιατί ο άνθρωπος που έρχεται εδώ σπίτι δεν έχει, ούτε διατροφή έχει εξασφαλισμένη. Η ελληνική νομοθεσία δεν υποχρεώνει τον εργοδότη να του παρέχει διαμονή, διατροφή, τον υποχρεώνει να του βρει διαμονή και πρόσβαση σε διατροφή. Μην έρθει και μείνει στο παγκάκι, να έχει κάπου να πάει. Πάμε καλά εδώ. Ώπα όμως, αν εγώ αρχίσω και αφαιρώ και κάνω τις πράξεις και χωρίς να μπούμε σε πράγματα που ακούγονται στον τύπο αυτή την στιγμή, δημιουργούνται πολλά ερωτήματα. Ποιο είναι το κόστος τελικά και πόσο ειδικά σε εποχές εργασίες συμφέρει τον εργαζόμενο να δουλέψει;
Πώς γίνεται η μετάκληση
Η μετάκληση αυστηρά γίνεται από συγκεκριμένη επιχείρηση. Για να γίνει αλλαγή επιχείρησης είναι μια ιδιαίτερη διαδικασία και κατά την άποψή μου καλώς θέλει προσοχή και βήματα. Άρα λοιπόν αν ένας εργαζόμενος θέλει να φύγει, να πάει στη Γερμανία αυτό δεν μπορεί κάποια επιχείρηση να έχει συμφωνήσει με έναν εργαζόμενο, ο εργαζόμενος να έχει έρθει με σοβαρά κόστη από την επιχείρηση και από τη στιγμή που έχουν γίνει όλα αυτά τα πράγματα και η επιχείρηση τηρεί τους όρους, αυτός να φύγει λεφτά και να πάει κάπου αλλού.
Πιστεύουν οι εργαζόμενοι, γιατί, επαναλαμβάνω, πέφτουν θύματα δευτερογενών κυκλωμάτων και επί αμοιβή, ότι θα φύγουν από την Ελλάδα και θα πάνε στη Γερμανία και θα παίρνουν 5.000 ευρώ μισθό, το οποίο και δεν θα συμβεί. Άρα λοιπόν, σε αυτές τις περιπτώσεις έχουμε αυτό το φαινόμενο.
Πρέπει να φύγουν εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν μπορούν να δουλέψουν κανονικά κάπου αλλού νόμιμα και γίνεται αναγγελία ότι ο εργαζόμενος δεν εμφανίστηκε στη δουλειά του. Ενημερώνεται και η αποκεντρωμένη μετανάστευση κτλ. Και ο εργαζόμενος εφόσον βρεθεί σε κάποια άλλη εταιρεία στην Ελλάδα ή σε κάποια άλλη χώρα, χωρίς τη συναίνεση του εργοδότη και κάποιες διαδικασίες, γιατί μπορεί να συμβεί αυτό, εννοείται και κανείς δεν θέλει να κρατάει ανθρώπους που δεν θέλουν να δουλέψουν γι αυτόν. Άρα λοιπόν, σε αυτή την περίπτωση κανονικά ο εργαζόμενος πρέπει να απελαθεί εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, να γυρίσει πίσω στη χώρα του. Δεν μπορεί να συνεχίσει να δουλεύει κάπου αλλού.
Για πόσο διάστημα είναι η μετάκληση;
Υπάρχει εποχική, η οποία είναι περίπου για 6 – 7 μήνες και μετά πρέπει να φύγει για τουλάχιστον 3 μήνες ο εργαζόμενος εκτός Ελλάδας. Και υπάρχει η εξαρτημένη, όπως λέγεται, που έρχεται για ένα χρόνο ελάχιστο. Μπορεί να φτάσει μέχρι 5 χρόνια, χωρίς να χρειάζεται να φύγει από τη χώρα, εκτός και αν το θέλει αυτός να γυρίσει στην οικογένειά του και να ξαναγυρίσει πίσω.
Ελεύθεροι άνθρωποι είναι. Μα θα μπορούσε να είναι στην Ελλάδα και να θέλει επειδή έχει μαζέψει χρήματα να θέλει να πάει να δει την Ρώμη. Εννοείται αυτά τα πράγματα είναι ελεύθερα, δεν το συζητάμε.
