Κίεβο και Ουάσινγκτον κατέληξαν σε συμφωνία για τα ορυκτά, μια εξέλιξη με προφανή στόχο της κυβέρνησης Ζελένσκι να βελτιώσει τις σχέσεις της με την κυβέρνηση Τραμπ και να ανοίξει το δρόμο για μια μακροπρόθεσμη δέσμευση των ΗΠΑ στην ασφάλεια της χώρας. Την είδηση αποκάλυψαν οι Financial Times.
Οι ουκρανικοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι το Κίεβο είναι πλέον έτοιμο να υπογράψει τη συμφωνία για την από κοινή ανάπτυξη και εκμετάλλευση του ορυκτού του πλούτου – συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου και του φυσικού αερίου – αφού οι ΗΠΑ από την πλευρά τους απέσυραν την απαίτηση τους να αποκτήσουν δικαιώματα σε πιθανά έσοδα ύψους 500 δισ. δολαρίων από την εκμετάλλευση των πόρων.
Αν και το κείμενο στερείται ρητών εγγυήσεων ασφαλείας, οι αξιωματούχοι υποστήριξαν ότι διαπραγματεύτηκαν πολύ ευνοϊκότερους όρους και παρουσίασαν τη συμφωνία ως έναν τρόπο διεύρυνσης της σχέσης με τις ΗΠΑ για να στηρίξουν τις προοπτικές της Ουκρανίας μετά από τρία χρόνια πολέμου.
Οι ουκρανικές αρχές ανέφεραν ότι η συμφωνία έχει εγκριθεί από τους υπουργούς Δικαιοσύνης, Οικονομίας και Εξωτερικών και πλέον είναι εξαιρετικά πιθανή μια επίσκεψη Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, τις επόμενες εβδομάδες, για την επίσημη τελετή υπογραφής με τον Τραμπ.
Όπως εξήγησε, η Αντιπρόεδρος και υπουργός Δικαιοσύνης Όλχα Στεφανίσινα στους FT ««Η συμφωνία για τα ορυκτά είναι μόνο ένα μέρος της εικόνας», υπονοώντας ότι η συμφωνία εντάσσεται σε μια συνολική στρατηγική συνεργασίας με τις ΗΠΑ.
Οι εξαιρετικά επαχθείς όροι του αρχικού σχεδίου που είχε προτείνει ο πρόεδρος Τραμπ ως αντάλλαγμα για την στρατιωτική και χρηματοοικονομική βοήθεια μετά την πλήρη εισβολή της Ρωσίας το 2022 – είχαν προκαλέσει οργή στο Κίεβο και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Μετά την απόρριψη του αρχικού κειμένου από τον πρόεδρο Ζελένσκι την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ τον χαρακτήρισε «δικτάτορα, ενώ κατηγόρησε ευθέως το Κίεβο πως ευθύνεται για την έναρξη του πολέμου.
Η τελική έκδοση του κειμένου της συμφωνίας, που φέρει ημερομηνία 24 Φεβρουαρίου και βρίσκεται στα χέρια των Financial Times, προβλέπει τη δημιουργία ενός ταμείου στο οποίο το Κίεβο θα καταβάλει το 50% των εσόδων από τη μελλοντική εμπορευματική εκμετάλλευση των κρατικών ορυκτών πόρων, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και των σχετικών υπηρεσιών logistics. Το εν λόγω ταμείο θα επενδύσει σε έργα εντός της Ουκρανίας, ενώ εξαιρούνται οι πόροι που ήδη συμβάλλουν στα δημόσια έσοδα – όπως οι δραστηριότητες της Naftogaz και της Ukrnafta.
Ωστόσο, το συγκεκριμένο συμφωνητικό δεν αναφέρει καμία εγγύηση ασφάλειας από τις ΗΠΑ, ζήτημα που το Κίεβο είχε αρχικά θεωρήσει απαραίτητο ως αντάλλαγμα για την υπογραφή της συμφωνίας.
Επιπλέον, παραμένουν ανοικτά κρίσιμα θέματα, όπως το μέγεθος του αμερικανικού μεριδίου στο ταμείο και οι όροι της «κοινής ιδιοκτησίας», που θα διευκρινιστούν σε επόμενες διαπραγματεύσεις.
Οι ουκρανικές αρχές τονίζουν ότι πρόκειται για ένα «πλαίσιο συμφωνίας» και ότι καμία μεταβίβαση εσόδων δεν θα πραγματοποιηθεί έως ότου λειτουργήσει το ταμείο, δίνοντάς τους χρόνο για να διευθετήσουν πιθανές διαφωνίες, όπως και το ζήτημα της δικαιοδοσίας του συμφωνητικού.
Σημειωτέον δε, πως η κυβέρνηση Ζελένσκι θα πρέπει να λάβει την έγκριση του κοινοβουλίου, όπου οι αντιπολιτευόμενοι βουλευτές έχουν ήδη υποδείξει ότι θα υπάρξει… έντονη συζήτηση πριν την επικύρωση της συμφωνίας.
