Ένα από τα πλέον σύνθετα και απαιτητικά ως προς τις προκλήσεις που επιφυλάσσουν επενδυτικά προγράμματα στην ιστορία της ελληνικής επιχειρηματικότητας υλοποιεί με ορίζοντα την επόμενη δεκαετία η Εταιρεία Υδρεύσεως και Αποχετεύσεως Πρωτευούσης (ΕΥΔΑΠ).
Πρόκειται για ένα κολοσσιαίο όσο και ολιστικό επενδυτικό πρόγραμμα συνολικής αξίας 2,1 δισ. ευρώ, που περιλαμβάνει αντικατάσταση δικτύων 300 χιλιομέτρων που είναι απαρχαιωμένα - ένα τεράστιο project που όμοιό του δεν έχει ξαναγίνει στη χώρα, χτίσιμο δικτύων σε νέες αναπτυσσόμενες περιοχές όπως η Ανατολική Αττική, εγκατάσταση έξυπνων υδρόμετρων που θα δίνουν λεπτομερή καταγραφή κατανάλωσης και διαρροών, αλλά και ετοιμασίες για νέα δίκτυα μεταφοράς νερού στην πρωτεύουσα αν παραταθεί η λειψυδρία.
Έχοντας το γενικό πρόσταγμα αλλά και την ευθύνη υδροδότησης για το 40% του πληθυσμού της χώρας με αιχμή την πρωτεύουσα, η ΕΥΔΑΠ είναι μπροστά σε πολύ μεγάλες προκλήσεις και στοιχήματα που πρέπει να κερδίσει, καθώς τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης της Αθήνας, δημιουργήθηκαν με εντελώς άλλους όρους, για μια Αττική με εκτόπισμα λιγότερο από το 1/10 του σημερινού.
Συνάμα, στην Ανατολική Αττική όπου έχει καταγραφεί τεράστια ανάπτυξη την τελευταία 20ετία, θα κατασκευαστεί ολοκληρωμένο αποχετευτικό δίκτυο, μαζί με την ανάπτυξη τριών νέων, τεχνολογικά προηγμένων Κέντρων Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) με δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης του ανακυκλωμένου νερού για άρδευση και άλλες δευτερεύουσες χρήσεις.
Το τεράστιο (εν… πτήσει) επενδυτικό πρόγραμμα
Όπως τόνισε χθες κατά τη διάρκεια ξενάγησης των δημοσιογράφων στη Μονάδα Επεξεργασίας Νερού (ΜΕΝ) στις Αχαρνές ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, κ. Χάρης Σαχίνης, «οι προκλήσεις είναι τεράστιες, καθώς από τη μία πρέπει να ανανεωθεί ένα δίκτυο με μέσο όρο ζωής 60 χρόνια, άρα σπάνε σωλήνες και δεν αντέχει, την ώρα που μεγαλώνει ταχύτατα η Αττική, άρα μπαίνουν χιλιάδες νέα νοικοκυριά στο δίκτυο, ενώ μεγάλη πρόκληση είναι και η παροχή νερού στο Ελληνικό, που στην ουσία είναι μια νέα πόλη μέσα στην πόλη».
Συνάμα, επισήμανε πως αυτές οι επενδύσεις πρέπει να λαμβάνουν χώρα την ώρα που η εταιρεία πρέπει να παρέχει αδιάλειπτα νερό σε εκατομμύρια νοικοκυριά, τηρώντας και όλες τις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις, ενώ αντιμετωπίζει και τα προβλήματα με τη δυστοκία ανεύρεσης εργαζομένων, εργολάβων κ.λπ.
Σύμφωνα με τον CEO της ΕΥΔΑΠ το 1/3 του επενδυτικού προγράμματος των 2,1 δισ. ευρώ, ήτοι περίπου 650 εκατ. ευρώ αποτελούν τα δίκτυα νερού. Για πολλά χρόνια η εταιρεία δεν έκανε επενδύσεις, καθώς δαπανούνταν μόλις 15 εκατ. ευρώ ετησίως, ενώ τώρα πρέπει να δαπανιούνται 200 εκατ. ευρώ το χρόνο για δέκα χρόνια ώστε να καλυφτεί το επενδυτικό κενό.
Αναφορικά με την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, όπως τόνισε, η εταιρεία έχει αναλάβει να εκπονήσει σχέδια εναλλακτικών λύσεων για το δημόσιο. Η πρώτη φάση είναι μεταφορά νερού από τη Λίμνη Κρεμαστών, με κόστος 385 εκατ. ευρώ και η δεύτερη φάση επίσης από την ίδια λίμνη με κόστος 170 εκατ. ευρώ. Συνολικό κόστος 535 εκατ. ευρώ.
Από την πλευρά του, ο γενικός διευθυντής ύδρευσης και «γκουρού» της ΕΥΔΑΠ κ. Γιώργος Καραγιάννης στην παρουσίασή του αναφέρθηκε επίσης στις τεράστιες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η νέα πραγματικότητα δικτύων και έργων της επιχείρησης, όπως είναι οι χωρίς οργάνωση και τήρηση των κανόνων ασφαλτοστρώσεις που (συχνά) σκεπάζουν τα φρεάτια της εταιρείας, το παρκάρισμα στα πεζοδρόμια που συμπιέζει το δίκτυο προκαλώντας βλάβες, αλλά και η προχειρότητα με την οποία μπαίνουν οι οπτικές ίνες από τις εταιρείες τηλεπικοινωνιών, που έχουν εξελιχτεί σε μάστιγα, καθώς κόβουν δίκτυα της ΕΥΔΑΠ.
Η ΜΕΝ Αχαρνών και οι υπόλοιπες
Σημειώνεται πως η ΜΕΝ Αχαρνών είναι η μεγαλύτερη μονάδα νερού στην Αττική και το κεντρικό «εργοστάσιο» της ΕΥΔΑΠ, καθώς τροφοδοτεί 2,5 εκατ. νοικοκυριά. Οι εγκαταστάσεις στις Αχαρνές διασφαλίζουν την παροχή νερού στο 60% των περιοχών του Λεκανοπεδίου και ειδικά όσων βρίσκονται σε μεγάλο υψόμετρο, ενώ διαθέτουν συνολική ονομαστική διυλιστική ικανότητα 850.000 m³/d.
Η συγκεκριμένη ΜΕΝ λειτουργεί από το 1978 και έχει επεκταθεί δύο φορές, το 1989 και το 1992, ενώ συνεχώς αναβαθμίζεται και εκσυγχρονίζεται. Παράλληλα, στις ίδιες εγκαταστάσεις έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία σύγχρονες μονάδες διαχείρισης ιλύος.
Η παραγόμενη από τη διύλιση του νερού ιλύς υφίσταται περαιτέρω επεξεργασία προκειμένου να γίνει διαχωρισμός των στερεών αποβλήτων από το νερό και στη συνέχεια το νερό εισέρχεται στην είσοδο της κάθε ΜΕΝ για νέα διαδικασία καθαρισμού. Οι ποσότητες της στερεάς ιλύος συλλέγονται για περαιτέρω αξιοποίηση και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως βελτιωτικό του εδάφους, για διάφορες καλλιέργειες όπως και για την τσιμεντοβιομηχανία και την κεραμοποιία.
Η εταιρεία διαθέτει τρεις ακόμη ΜΕΝ σε Γαλάτσι, Πολυδένδρι και Ασπρόπυργο που συμπληρώνουν όλο το παζλ των παροχών της, μέσω δικτύου ύδρευσης που αποτελείται από περίπου 14.000 χλμ αγωγών.
Επίσης, στις εγκαταστάσεις της ΜΕΝ Αχαρνών βρίσκονται διαπιστευμένα Χημικά Εργαστήρια καθώς και Μικροβιολογικό Εργαστήριο για τη διενέργεια δοκιμών για τον προσδιορισμό χημικών και μικροβιολογικών παραμέτρων στο ανεπεξέργαστο και πόσιμο νερό. Τα εργαστήρια αυτά αξιοποιούν πλήρως τις τεχνολογικές εξελίξεις, προκειμένου να επιτυγχάνεται υψηλή ευαισθησία και ορθότητα μετρήσεων.
Οι τιμές νερού της ΕΥΔΑΠ και τα αποθέματα
Η ΕΥΔΑΠ έχει ένα από τα φθηνότερα νερά στον κόσμο σύμφωνα με την Global Water Intelligence, ενώ κατέχει την 1η θέση μεταξύ 180 χωρών παγκοσμίως ως προς την ποιότητα του νερού, σύμφωνα με τον Δείκτη Περιβαλλοντικής Απόδοσης (EPI) του Πανεπιστημίου Yale. Ταυτόχρονα, διαθέτει το 2ο φθηνότερο νερό στον κόσμο, σύμφωνα με την Global Water Intelligence.
Σύμφωνα με το Urban Water Atlas for Europe, που εκδίδεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και παρουσιάζει τις καλύτερες πρακτικές στις ευρωπαϊκές πόλεις, η ΕΥΔΑΠ βαθμολογήθηκε με 10 (άριστα) αναφορικά με την ποιότητα του πόσιμου νερού για την πόλη της Αθήνας.
Αναφορικά με τα αποθέματα νερού, μειώνονται χρονιά με τη χρονιά, ενώ οι αριθμοί είναι αμείλικτοι. Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν δύο χρόνια, στο τέλος του 2022 υπήρχαν διαθέσιμα 1.059.786.000 κ.μ, ένα χρόνο αργότερα μειώθηκαν σε 902.616.000 κ.μ και φέτος παρουσίασαν ακόμα μεγαλύτερη μείωση σε 610.860 κ.μ. Με λίγα λόγια, αν δεν υπάρξει κάποια (σοβαρή) αλλαγή στις καιρικές συνθήκες και δεν γίνουν άλλες ενέργειες, η Αττική και το 40% του πληθυσμού μένει από νερό σε τέσσερα χρόνια!
Καθαρή ενέργεια
Την ίδια ώρα, η μεγαλύτερη εταιρεία ύδρευσης και αποχέτευσης της χώρας, φροντίζει και για την τήρηση των περιβαλλοντικών και κλιματικών απαιτήσεων της νέας εποχής, έχοντας φτάσει σήμερα να καλύπτει το 20% των ενεργειακών της αναγκών από μικρά υδροηλεκτρικά και φωτοβολταϊκά, ενώ ετοιμάζει και άλλες επενδύσεις σε κάποιες από τις μονάδες της με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών.
Ήδη ο ηλιακός σταθμός της Αχαρνών παράγει 3.280.226 kWh ετησίως, οι πέντε μικροί υδροηλεκτρικοί της σταθμοί (σε Ελικώνα, Κίρφη, Εύηνο, Μάνδρα και Κιθαιρώνα) 18.972.099 kWh τον χρόνο και ο Υδροηλεκτρικός της Ψυττάλλειας 2.180.239 kWh. Επίσης, η ανακτώμενη θερμική ενέργεια βιοαερίου στο ΚΕΛ Ψυττάλειας φτάνει τις 97.200 MWh, στο ΚΕΛ Μεταμόρφωσης 2.810 Mwh, ενώ η ηλεκτρική ενέργεια που παράγει το βιοαέριο στο ΚΕΛ Ψυττάλειας υπολογίζεται στις 22.514 MWh.
Στόχος της ΕΥΔΑΠ είναι να καλύψει και την υπόλοιπη κατανάλωσή της από ηλιακή ενέργεια ή άλλες ΑΠΕ ή ακόμη και σε συνδυασμό με διμερείς συμβάσεις αγοραπωλησίας ρεύματος (PPAς) με άλλους παραγωγούς.
Ποια είναι η ΕΥΔΑΠ
Η ΕΥΔΑΠ είναι η μεγαλύτερη εταιρεία στην αγορά νερού στην Ελλάδα, καθώς παρέχει υπηρεσίες ύδρευσης σε 4,4 εκατ. κατοίκους και υπηρεσίες αποχέτευσης σε 3,7 εκατ. κατοίκους. Εξυπηρετεί 69 δήμους της Αττικής, ενώ παρακολουθεί 2.185.000 ρόλογια.
Λειτουργεί και συντηρεί τέσσερις Ταμιευτήρες και ένα τεράστιο εξωτερικό δίκτυο υδραγωγείων μήκους 495 χιλιομέτρων, ενώ διαθέτει τέσσερις Μονάδες Επεξεργασίας Νερού (Μ.Ε.Ν.) με δίκτυο ύδρευσης 14.000 χλμ. και τρία Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων (Κ.Ε.Λ.) συνδεδεμένα με δίκτυο αποχέτευσης 8.500 χλμ.
Η μέση ημερήσια παροχή νερού είναι 1,1 εκατομμύρια m3, ενώ η μέση ημερήσια επεξεργασία λυμάτων ανέρχεται στα 724.000 m3. Η ΕΥΔΑΠ διαθέτει 53 δεξαμενές συνολικής χωρητικότητας 885.000 μ³, 77 αντλιοστάσια συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 30.000 HP, 90.000 βάνες απομόνωσης, 405 ζώνες πίεσης (ανά 30μ. με επιθυμητή πίεση 4 με 5 bar στον μετρητή της παροχής), 107 σημεία τηλεπαρακολούθησης, 1.590 σημεία καταγραφής και τηλεμετάδοσης δεδομένων (SMS και GPRS) και 1.050 σημεία ελέγχου ποιότητας. Παράγει έσοδα ύψους 351,6 εκατ. ευρώ (2023), ενώ αναπτύσσει και υλοποιεί στρατηγική ESG στους στρατηγικούς άξονες της Ασφάλειας, Αποδοτικότητας και Ανάπτυξης.
