Τον δεύτερο ταχύτερο ρυθμό ανόδου του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη εκτιμά η Κομισιόν ότι πέτυχε η Ελλάδα το 2021. Για το 2022 η Ελλάδα αναμένεται πλέον ότι θα αναπτυχθεί με ρυθμό ελαφρώς χαμηλότερο από ό,τι υπολογίζονταν το φθινόπωρο (κατά 4,9% έναντι 5,2% προηγούμενης πρόβλεψης), ένας ρυθμός ο οποίος ωστόσο παραμένει ο 4ος υψηλότερος ανά την ΕΕ μετά την Ιρλανδία, την Ισπανία και τη Μάλτα. Ουσιαστικά, ακολουθεί την μικρή «προσγείωση» των προσδοκιών σε επίπεδο ΕΕ, λόγω της πορείας των διπλών κρίσεων.
Ο πληθωρισμός για φέτος εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 3,1% εξαιτίας των υψηλών τιμών στην ενέργεια.
Επισημαίνεται πως στις προβλέψεις δεν έχει συνυπολογιστεί η δεύτερη άνοδος του κατώτατου μισθού. Καταγράφονται και μία σειρά από κίνδυνοι τόσο σε σχέση με την πανδημία, αλλά και με την ενεργειακή κρίση. Υπάρχει όμως και η πρόβλεψη για καλύτερο σενάριο λόγω της αναβαλλόμενης κατανάλωσης, αλλά και στοιχείων που δείχνουν τη δυναμική στον εξαγωγικό τομέα.
Η ανάπτυξη
Αναλυτικά, στο κείμενο των χειμερινών εκτιμήσεων της Επιτροπής που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα καταγράφεται η εκτίμηση για ρυθμό ανάπτυξης κατά 8,5% το 2021 (έναντι 7,1% προηγούμενης πρόβλεψης και 6,9% εκτίμησης του ΥΠΟΙΚ), κατά 4,9% φέτος (έναντι 5,2% προηγούμενης εκτίμησης τον Νοέμβριο) και κατά 3,5% το 2023 (από 3,6% τον Νοέμβριο). Σε επίπεδο Ευρωζώνης ο ρυθμός ανόδου του ΑΕΠ πέρυσι διαμορφώνεται στο 5,3% το 2021, στο 4% φέτος (από 4,3% που αναμενόταν τον Νοέμβριο) και στο 2,7% το 2023.
Άνοδος τιμών
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναθεώρησε ωστόσο και τις εκτιμήσεις της για την πορεία του πληθωρισμού. Αναμένοντας άνοδο του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή κατά 3,1% φέτος και κατά 1,1% το 2013 (έναντι προηγούμενης πρόβλεψης τον Νοέμβριο για άνοδο των τιμών κατά 1% φέτος και κατά 0,4% το 2023 στην Ελλάδα).
Σε τριμηνιαίο επίπεδο, στην Ελλάδα αναμένεται έκρηξη πληθωριστικών πιέσεων: στο 4,6% το πρώτο τρίμηνο του 2022. Με μερική αποκλιμάκωση στη συνέχεια με 3,6% άνοδο το δεύτερο τρίμηνο, 2,7% άνοδο στο τρίτο τρίμηνο και 1,7% άνοδο στον εναρμονισμένου δείκτη τιμών το τέταρτο τρίμηνο του 2022. Στο 1% αναμένεται να επιστρέψει η άνοδος του δείκτη τιμών το τέταρτο τρίμηνο του 2023. Οι πληθωριστικές επιδόσεις στην ευρωζώνη είναι ισχυρότερες (3,5% άνοδος τιμών φέτος), με τις μεγαλύτερες πιέσεις να αναμένονται στα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης.
Τα σενάρια για την Ελλάδα
Στο ειδικό κεφάλαιο για την Ελλάδα γίνεται ανάλυση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων με μοχλό το ταμείο ανάκαμψης, αλλά και των εναλλακτικών σεναρίων. Αναλυτικά, αναφέρεται πως «οι κίνδυνοι για τις προβλέψεις παραμένουν αυξημένοι. Παρά την ταχεία ανάκαμψη μέχρι στιγμής, η εξέλιξη της πανδημίας αποτελεί πηγή αβεβαιότητας ιδιαίτερα για τις αφίξεις τουριστών. Επιπλέον, η πρόβλεψη για το ΑΕΠ βασίζεται στην υπόθεση περιορισμένου αντίκτυπου στην παραγωγή από την «αξιοσημείωτη αύξηση του κόστους των ροών» λόγω της ανόδου τιμών στην παραγωγή/εισαγωγές.
Στο «καλό» σενάριο αναφέρεται στη σώρευση αποταμιεύσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ισχυρότερη αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης. Αναφέρεται και σε ισχυρές επιδόσεις των εξαγωγών προϊόντων από το 2020 που θα μπορούσαν να είναι ενδεικτικές διαρθρωτικών βελτιώσεων που έχουν γίνει στον εξωτερικό τομέα και οι οποίες θα μπορούσαν να αποτελέσουν πηγή επιπλέον ανοδικής ώθησης στην οικονομία.
Η Επιτροπή αναφέρει πως το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 2,7% (σε 3μηνιαία βάση) το 3ο τρίμηνο του 2021, αντανακλώντας τις ισχυρές εξαγωγικές επιδόσεις και τη σημαντική συμβολή της ιδιωτικής κατανάλωσης. Η αξιοσημείωτη ανάκαμψη των τουριστικών εισροών το καλοκαίρι βοήθησε την οικονομία να ανακτήσει σημαντικό μέρος των προηγούμενων απωλειών (λόγω των αρνητικών επιπτώσεων της πανδημίας), ενώ ο βιομηχανικός τομέας ανέκαμψε ισχυρά. Ωστόσο, η παραλλαγή «Ο» και η σχετική αυστηροποίηση των περιοριστικών μέτρων «αναμένεται να έχουν επηρεάσει την ανάπτυξη το τελευταίο τρίμηνο του 2021, αλλά ο αντίκτυπός της προβλέπεται να εξασθενίσει σε μεγάλο βαθμό κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022».
Συνολικά, εκτιμάται πως η ανάπτυξη το 2022 θα έχει ως πηγή στήριξης τις επενδύσεις, «από την ώθηση που θα δώσει το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας». Επίσης, καθώς οι καταναλωτικές δαπάνες θα επιστρέφουν στα προ πανδημίας επίπεδα και η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να στηρίξει την ανάπτυξη. Αλλά και «το εξωτερικό περιβάλλον προβλέπεται να παραμείνει υποστηρικτικό» με τον τουρισμό να «αναμένεται να συνεχίσει να ανακτά τις προηγούμενες απώλειές του, έως ότου επανέλθει πλήρως στα προ πανδημίας επίπεδα» κάτι που αναμένεται να γίνει στο τέλος του 2023.
Διασπορά ανατιμήσεων
Για τον πληθωρισμό αναφέρεται στο ειδικό κεφάλαιο για την Ελλάδα πως η πίεση ασκείται «κυρίως από τις τιμές της ενέργειας». Η άνοδος στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και των καυσίμων αναμένεται να κορυφωθεί κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022 και στη συνέχεια να αρχίσει η αποκλιμάκωση. Το θέμα είναι, όπως αναφέρεται πως το «υψηλό ενεργειακό κόστος αναμένεται να μετακυλίεται το επόμενο διάστημα στα υπόλοιπα στοιχεία του καλαθιού της νοικοκυράς»…
«Οι μισθολογικές πιέσεις παρέμειναν μέχρι στιγμής περιορισμένες» λόγω των περιθωρίων που ακόμη υπάρχουν στην αγορά εργασίας. Ωστόσο «οι αρχές ανακοίνωσαν αύξηση του κατώτατου μισθού στα μέσα του 2022, το μέγεθος του οποίου θα καθοριστεί αργότερα μέσα στο έτος και ως εκ τούτου δεν συνυπολογίζεται σε αυτήν την πρόβλεψη» αναφέρεται.
Κάνοντας έναν απολογισμό, η Επιτροπή αναφέρει πως το 2020 το «κενό» από την μεγάλη μείωση του ΑΕΠ σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα στην Ελλάδα ήταν το υψηλότερο, της τάξης του -12%. Αλλά και στον τουρισμό το πλήγμα ήταν από τα μεγαλύτερα με τις διανυκτερεύσεις το 2020 να καταγράφουν μείωση 73%.
