«Το να σταματήσει ο πόλεμος άμεσα είναι η πρώτη προτεραιότητα σε όλα τα επίπεδα. Και για αυτό πρέπει να αναλάβει και η Ευρώπη αποτελεσματικές πρωτοβουλίες. Τα όπλα δεν είναι απάντηση στην πόλεμο. Όμως ο πόλεμος στην Ουκρανία έδειξε ότι η Ευρώπη ήταν απροετοίμαστη να αντιμετωπίσει την ενεργειακή κρίση. Αυτό είχε διαφανεί εδώ και ένα εξάμηνο που ξεκίνησαν τα προβλήματα με τον Nord Stream 2 όπου πάλι υπήρχε ζήτημα τροφοδοσίας της Κεντρικής Ευρώπης με ρωσικό φυσικό αέριο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο της συζήτησης για την Πράσινη Μετάβαση και την κλιματική ουδετερότητα, δε μειώνει αλλά πολλαπλασιάζει τις αβεβαιότητες και δεν αντιμετωπίζει τις κοινωνικές επιπτώσεις της μετάβασης που οδηγούν σε δυσφήμισή της. Πρέπει να διασφαλιστεί η επαρκής τροφοδοσία αλλά και η πρόσβαση όλων των πολιτών σε ενέργεια σε προσιτές τιμές, καθώς και το δικαίωμα σε όλες και όλους σε ένα ασφαλές και υγιές περιβάλλον», δήλωσε ο τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας και βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτης Φάμελλος, σε εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού «Open» για την έκτακτη επικαιρότητα.
«Η Ευρώπη δεν μπορεί να σχεδιάζει μόνο με προτεραιότητα οικονομικά συμφέροντα αν δεν μπορεί να διασφαλίσει μία κοινωνία ζωντανή και δημιουργική. Πρέπει να εξασφαλιστεί ο στόχος της πράσινης μετάβασης αλλά και η πρόσβαση των πολιτών σε καθαρή ενέργεια σε προσιτές τιμές».
Επισήμανε τα ελληνικά ενδογενή χαρακτηριστικά της κρίσης ακρίβειας στην ενέργεια που ξεκίνησε στην Ελλάδα πριν από οκτώ μήνες, πολύ πριν την ουκρανική κρίση, και οδήγησαν στις αρνητικές πρωτιές της Ελλάδας στην τιμή χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας για πολλούς μήνες στην Ευρώπη. Την απουσία ελέγχου της αγοράς ενέργειας, την ανοχή αισχροκέρδειας και χειραγώγησης τιμών από την πλευρά της κυβέρνησης ακόμη και σήμερα.
«Η κυβέρνηση επιλέγει να αδρανεί και περιμένουμε τώρα να ανακοινώσει κάποια μέτρα μετά από δική μας πίεση, της Αντιπολίτευσης γενικότερα και φυσικά εξαιτίας και της κοινωνικής πίεσης. Έχει επιλέξει εδώ και οκτώ μήνες να ανέχεται ουρανοκατέβατα κέρδη και αισχροκέρδεια στην αγορά ενέργειας εν μέσω της πρωτοφανούς κρίσης ακρίβειας που βιώνει η ελληνική κοινωνία και οικονομία. Ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάνει ξεκάθαρα πλέον λόγο για ουρανοκατέβατα, άδικα κέρδη στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και προτείνει μάλιστα στο σχέδιο Repower EU τη φορολόγηση και την αναδιανομή τους, ο κος Μητσοτάκης δεν έχει καν ψελλίσει τη λέξη ουρανοκατέβατα κέρδη».
Ο Σ. Φάμελλος αναφέρθηκε σε στοιχεία για το κόστος ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο, που είναι και η ακριβότερη, τα οποία παρουσίασε ο ίδιος ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κ. Σκρέκας, στη Βουλή. «Το κόστος ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο είναι λίγο κάτω από τα 200 ευρώ ανά μεγαβατώρα όταν, η χονδρική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα την τελευταία εβδομάδα κινήθηκε από 300 έως 420 ευρώ ανά μεγαβατώρα και άρα, υπάρχουν τεράστια περιθώρια κέρδους, κάτι που μας κάνει να αναρωτιόμαστε γιατί η κυβέρνηση δεν έχει παρέμβει ακόμη».
Ο Σ. Φάμελλος στάθηκε σε δύο παραδείγματα που δείχνουν και τους κάποιους τρόπους για να αντιμετωπιστεί η ακραία ακρίβεια στην ενέργεια. «Στην κατά 88,3% κρατική, γαλλική EDF που έχει αντίστοιχα με τη ΔΕΗ δεσπόζουσα θέση στην αγορά, που εφάρμοσε 4% πλαφόν στην αύξηση του κόστους ρεύματος και, για να αντισταθμίσει τη ζημιά, προχώρησε σε ανακεφαλαιοποίηση ύψους 2,5 δισ ευρώ εκ των οποίων τα 2,1 δισ καλύφθηκαν από το γαλλικό δημόσιο που είναι και ο βασικός μέτοχος. Στην περίπτωση της Ρουμανίας όπου σταθερά συμβόλαια σε ποσοστό 40% προς τους παρόχους και τη βιομηχανία ρυθμίστηκε να περνάνε υποχρεωτικά και στους καταναλωτές, όταν στην Ελλάδα η χονδρική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας καθορίζεται στο 100% στο Χρηματιστήριο Ενέργειας και δεν λειτουργεί η προθεσμιακή αγορά και τα διμερή συμβόλαια που ήταν μέρος της νέας δομής της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, του γνωστού Target Model. Η μόνη προτεραιότητα για την κυβέρνηση πρέπει είναι ο έλεγχος των αδόκητων κερδών και η αναδιανομή τους, όπως προτείνει πλέον και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς και ρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας».
Ανάλυσε στη συνέχεια τη θετική επίπτωση που μπορεί να έχει για τα νοικοκυριά και για την οικονομία η μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα κατώτατα ευρωπαϊκά όρια και του ΦΠΑ, μέτρο που περιλαμβάνεται στην εργαλειοθήκη της ΕΕ, και έχει προτείνει ήδη με τροπολογία δύο φορές ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. «Στα 2,2 ευρώ τιμή αμόλυβδης το λίτρο τα φορολογικά βάρη, άθροισμα ΕΦΚ και ΦΠΑ, ξεπερνούν το 1,1 ευρώ δηλαδή το μισό. Με την εφαρμογή του κατώτατου ορίου που θέτει η ΕΕ, σήμερα η επιβάρυνση μειώνεται μαζί με τον αντίστοιχο ΦΠΑ και θα φτάσει στα 0,42 ευρώ το λίτρο αμόλυβδης βενζίνης. Αν δηλαδή ένα αμάξι γεμίζει με 60 λίτρα, θα μπορούσε να εξοικονομήσει περίπου 25 ευρώ το γέμισμα. Στο πετρέλαιο θέρμανσης στην Ελλάδα ο ΕΦΚ είναι υψηλός σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, 0,28 ευρώ το λίτρο συν το 24% ΦΠΑ η φορολογική επιβάρυνση φτάνει στα 0,35 ευρώ το λίτρο. Αν μειωθεί στο ελάχιστο ευρωπαϊκό όριο που είναι 0,021 ευρώ το λίτρο, η ελάφρυνση θα είναι 320 ευρώ το χιλιόλιτρο. Δηλαδή με την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ένα νοικοκυριό θα γλιτώσει 320 ευρώ στο γέμισμα ενός τόνου, τα χρήματα αυτά θα διοχετευθούν στη συνέχεια στην αγορά μέσω της κατανάλωσης και θα μετατραπούν σε εισόδημα για επαγγελματίες και σε ΦΠΑ για το κράτος».
Ο Σ. Φάμελλος υπογράμμισε τέλος: «Έχουμε υπολογίσει το δημοσιονομικό κόστος εφαρμογής αυτού του μέτρου στα 1,4 με 1,5 δισ. ευρώ για ένα έτος. Το ίδιο διάστημα, τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων δείχνουν ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει προχωρήσει σε απευθείας αναθέσεις που ξεπερνούν τα 7 δισ. ευρώ, με δικαιολογία την πανδημία, ενώ θα μπορούσε μέρος αυτού του ποσού να είχε κατευθυνθεί για να στηρίξει την ελληνική κοινωνία. Είναι θέμα προτεραιοτήτων και πολιτικών επιλογών».
