Η Ελλάδα, στη βάση του Εθνικού της Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), και σε συμφωνία με τους στόχους και τις δεσμεύσεις που έχει υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για την πράσινη μετάβαση της ευρωπαϊκής οικονομίας, έχει θέσει φιλόδοξους στόχους μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Παράλληλα, και με τρόπο συμβατό και ενισχυτικό προς το ΕΣΕΚ, το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» στοχεύει στη μετάβαση της ελληνικής οικονομίας σε ένα διατηρήσιμο, ψηφιοποιημένο και πράσινο μοντέλο ανάπτυξης, ενισχύοντας την ανθεκτικότητά του στην κλιματική αλλαγή.
Με δεδομένο τον καθοριστικό ρόλο του Υπουργείου Οικονομικών στην πράσινη μετάβαση της ελληνικής οικονομίας, ως κεντρικού φορέα σχεδιασμού και άσκησης οικονομικής πολιτικής, καθώς και των εποπτικών, ρυθμιστικών και άλλων εμπλεκόμενων φορέων του χρηματοπιστωτικού συστήματος, τον Μάρτιο του 2022 συστάθηκε, με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα (ΦΕΚ 1313/Β΄/21.03.2022), η Ομάδα Εργασίας για τη Βιώσιμη Χρηματοδότηση και την Πράσινη Οικονομική Μετάβαση, στοχεύοντας στη διαμόρφωση στρατηγικών κατευθύνσεων για την αποτελεσματική ενσωμάτωση της διάστασης της βιωσιμότητας στην οικονομική πολιτική και το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Ύστερα από συστηματική δουλειά ενός έτους, η Ομάδα Εργασίας υπέβαλε σήμερα, 19 Μαΐου 2023, στον Υπουργό Οικονομικών Συνθετική Έκθεση, η οποία αποτελεί το πρώτο παραδοτέο της.
Οι εργασίες της ομάδας επικεντρώθηκαν σε δύο βασικά πεδία:
- Στο πρώτο πεδίο ανάλυσης, εξετάστηκαν οι μακροοικονομικές και δημοσιονομικές διαστάσεις της πράσινης οικονομικής μετάβασης, με έμφαση στις επενδυτικές ανάγκες και δημοσιονομικές διαστάσεις της πράσινης μετάβασης, καθώς και στα κανάλια επίδρασής της στους τομείς της ελληνικής οικονομίας. Παράλληλα, η Ομάδα αναφέρθηκε στη χρησιμότητα της προσαρμογής της φορολογικής πολιτικής στις ανάγκες της πράσινης μετάβασης, της υιοθέτησης του πράσινου κρατικού προϋπολογισμού, καθώς και στην προοπτική έκδοσης πράσινου κρατικού ομολόγου το επόμενο χρονικό διάστημα. Στο ίδιο πεδίο ανάλυσης, η Ομάδα ανέδειξε τη σημασία της κυκλικής οικονομίας και των εργαλείων χρηματοδότησής της.
- Στο δεύτερο πεδίο ανάλυσης, η Ομάδα εστίασε στην κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων και στην προώθηση της βιώσιμης χρηματοδότησης. Ειδικότερα, εξετάστηκε ο κομβικός ρόλος του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της κεφαλαιαγοράς, καθώς και η σημασία έγκαιρης και ενιαίας υιοθέτησης των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και σχετικών με την εταιρική διακυβέρνηση κριτηρίων βιωσιμότητας από τις επιχειρήσεις και τις τράπεζες. Επιπλέον, αναγνωρίστηκαν οι ιδιαίτερες απαιτήσεις που προβάλλει η πράσινη μετάβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ενώ αναδείχθηκε η συμβολή και η σημασία των ψηφιακών εργαλείων για την προώθηση της βιώσιμης χρηματοδότησης στην ελληνική οικονομία.
Συνολικά, με την υποβολή της Συνθετικής Έκθεσης στον Υπουργό Οικονομικών, η Ομάδα Εργασίας στοχεύει στην κατάθεση μιας ανάλυσης των διαφορετικών, αλλά εξίσου σημαντικών, διαστάσεων της πράσινης οικονομικής μετάβασης, σε συνάρτηση με τη βιώσιμη χρηματοδότηση στην Ελλάδα, αλλά και να διατυπώσει κύριες διαπιστώσεις που οδηγούν στην αναγνώριση των ενδεδειγμένων κατευθύνσεων πολιτικής.
Κατευθύνσεις οι οποίες δύνανται να θέσουν τη βάση για τη διαμόρφωση μιας συνολικής στρατηγικής, με στόχο την επιτυχή κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της πράσινης μετάβασης, που απαιτείται προκειμένου το ελληνικό αναπτυξιακό μοντέλο να είναι κλιματικά βιώσιμο και κοινωνικά δίκαιο.
Υπενθυμίζεται ότι στην Ομάδα Εργασίας για τη Βιώσιμη Χρηματοδότηση και την Πράσινη Οικονομική Μετάβαση συμμετέχουν μέλη της ηγεσίας και στελέχη του Υπουργείου Οικονομικών, εκπρόσωποι των αρμόδιων εποπτικών και ρυθμιστικών αρχών, έγκριτοι Πανεπιστημιακοί, καθώς και εξειδικευμένοι εμπειρογνώμονες του ιδιωτικού τομέα.
Για όλους τους συμμετέχοντες δεν προβλέπεται αποζημίωση.
Ειδικότερα, η Ομάδα Εργασίας η οποία συνέταξε τη Συνθετική Έκθεση είναι συγκροτημένη ως εξής:
Υπουργείο Οικονομικών:
- Μιχάλης Αργυρού, Πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, ως Πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας.
- Νικόλαος Κουλοχέρης, Γενικός Γραμματέας Οικονομικής Πολιτικής.
- Εμμανουήλ Μαστρομανώλης, Γενικός Γραμματέας Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας.
- Αθανάσιος Πετραλιάς, Γενικός Γραμματέας Δημοσιονομικής Πολιτικής.
- Ελισάβετ Καραΐσκου, οικονομολόγος, συνεργάτιδα στο γραφείο του Υπουργού Οικονομικών.
- Ζαφείρα Καστρινάκη, επικεφαλής του Τομέα Οικονομικής Μεγέθυνσης και Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων.
Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους:
- Δημήτρης Τσάκωνας, Γενικός Διευθυντής.
Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση:
- Αθηνά Καλύβα, επικεφαλής της Μονάδας Οικονομικής Πολιτικής.
Τράπεζα της Ελλάδος:
- Θεοδώρα Αντωνακάκη, Διευθύντρια του Κέντρου Κλιματικής Αλλαγής και Βιωσιμότητας.
Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς:
- Βασιλική Λαζαράκου, Πρόεδρος.
Ένωση Ελληνικών Τραπεζών:
- Χαρούλα Απαλαγάκη, Πρόεδρος Εκτελεστικής Επιτροπής.
- Σταύρος Ιωάννου, τ. Πρόεδρος Εκτελεστικής Επιτροπής.
Μέλη Πανεπιστημιακών & Ερευνητικών Ιδρυμάτων:
- Νικόλαος Βέττας, Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, Καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
- Παντελής Κάπρος, Ομότιμος Καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
- Αναστάσιος Σεπετής, Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής.
Ινστιτούτο Κυκλικής Οικονομίας και Κλιματικής Αλλαγής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου (EPLO):
- Γεώργιος Κρεμλής, Πρόεδρος του Ινστιτούτου και μέλος του Δ.Σ. του EPLO.
- Αλεξία Σπυριδωνίδου, Υπεύθυνη Επιχειρηματικής Ανάπτυξης.
Εμπειρογνώμονες του ιδιωτικού τομέα:
- Μαρία Αλεξίου, μέλος της Επιτροπής Εργασίας Σχεδιασμού του Ευρωπαϊκού Προτύπου Δημοσιοποίησης Πληροφοριών Βιωσιμότητας (EFRAG, PTFERS).
- Αθανάσιος Κουρεμένος, Μηχανολόγος Μηχανικός, εμπειρογνώμονας σε θέματα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
