Με τις έκτακτες δράσεις στήριξης του εισοδήματος των πολιτών για την ενέργεια να ολοκληρώνονται, εκτός απροόπτων, έρχεται ένα πακέτο πιο στοχευμένων δράσεων ενίσχυσης για την ενεργειακή ακρίβεια, που αναμένεται να "σφραγιστεί" με την ψήφιση την Κυριακή του Προϋπολογισμού 2024.
Συγκεκριμένα, σο πεδίο της Ενέργειας, προβλέπεται κατ’ αρχάς, η καταβολή επιδόματος θέρμανσης με διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια για τις οικογένειες με παιδιά, με κόστος 237 εκατ. ευρώ για τη χειμερινή περίοδο 2023 - 2024. Ειδικά για όσους χρησιμοποιούν ρεύμα για θέρμανση, προβλέπεται ειδικό επίδομα, καθώς το σύστημα των οριζόντιων κρατικών επιδοτήσεων τελειώνει στις 31 Δεκεμβρίου.
Ειδικότερα, για τα νοικοκυριά που πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια (αντίστοιχα με αυτά για το επίδομα θέρμανσης) και δεν είναι δικαιούχοι του επιδόματος θέρμανσης (λόγω κατανάλωσης πετρελαίου, φυσικού αερίου κλπ) θα καταβληθεί επιδότηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω έκπτωσης στους λογαριασμούς ρεύματος, για τους μήνες Ιανουάριο έως Μάρτιο 2024, με δημοσιονομικό κόστος 120 εκατ. ευρώ για το 2024. Επιπλέον, αναμένεται να συνεχιστεί η επιδότηση στους λογαριασμούς ρεύματος νοικοκυριών που ανήκουν στα Κοινωνικά Τιμολόγια και εντός του 2024, ενώ θα ισχύσει κοινωνικό τιμολόγιο ρεύματος για τις πολύτεκνες οικογένειες, το οποίο θα εξασφαλίζει στους δικαιούχους σημαντικές μειώσεις στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας.
Συνολικά, το 2024 οι ενισχύσεις με μια σειρά από μέτρα προβλέπονται να ανέλθουν στα 2,661 δισ. ευρώ ξεκινά η συζήτηση του Προϋπολογισμού με κεντρικό ζητούμενο για τους πολίτες τη διαμόρφωση αναχωμάτων για την ακρίβεια.
Μέγα θέμα η ακρίβεια
Άλλωστε, με βάση την έρευνα της MRB με τις τάσεις του Δεκεμβρίου 2023, ο πληθωρισμός/ ακρίβεια παραμένει το βασικότερο πρόβλημα των Ελλήνων πολιτών, με αυξητική τάση σε σχέση με 12 μήνες πριν και ακολουθεί το θέμα της Υγείας/Περίθαλψης.
Με σαφώς μειούμενο ποσοστό στην τρίτη θέση παραμένει η Ανεργία και ακολουθούν η Παιδεία, η Οικονομική Ανάπτυξη και με αύξηση +8% (στο 17,7% ποσοστιαία τεράστια διαφορά) το Φορολογικό Σύστημα. Τέλος διψήφια ποσοστά συγκεντρώνουν, το Μεταναστευτικό / Προσφυγικό, η Εγκληματικότητα και η Μόλυνση του Περιβάλλοντος/Κλιματική Αλλαγή.
Συγκεκριμένα, με βάση την έρευνα, στην ερώτηση εάν έχουν προσπαθήσει να μειώσουν τα έξοδα τους, το 61,2% δήλωσε ότι έχει προσπαθήσει κάνοντας περικοπές αλλά χωρίς επιτυχία, με αποτέλεσμα να χρειάζεται να ξοδεύουν περισσότερα χρήματα για λιγότερα προϊόντα και υπηρεσίες σε σχέση με ένα χρόνο πριν.
Σχεδόν ένα 30% των πολιτών έκανε περικοπές και κατάφερε να συγκρατήσει τα έξοδα του, ενώ 10% δεν έκανε κάποια προσπάθεια περικοπών. Το θέμα της ακρίβειας έχει αρχίσει να εμφανίζει ενδημικά χαρακτηριστικά. Πρέπει να συνυπολογιστεί και το γεγονός ότι η αισιοδοξία των πολιτών για την ανάπτυξη της οικονομίας τα επόμενα χρόνια υποχωρεί.
Οι πολίτες αναγνωρίζουν τις προσπάθειες που έχει καταβάλει η κυβέρνηση για τον περιορισμό των επιπτώσεων με το 45,4% να δηλώνει ότι έχει πάρει όσα μετρά της επιτρέπει η Ελληνική Οικονομία ή και περισσότερα. Το συγκεκριμένο ποσοστό είναι αυξημένο σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην ευθεία ερώτηση εάν έχουν ωφεληθεί από τα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση τον τελευταίο χρόνο, το 62,3% απάντησε καταφατικά.
Το κόστος ζωής είναι το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα που παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης, οι οποίες αναγνωρίζονται από τους πολίτες και την ευρεία στήριξη που έχει υπάρξει, έως σήμερα δεν δείχνει σημάδια τιθάσευσης και υποχώρησης.
Οχτώ στους δέκα πολίτες δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν Πολύ μεγάλη ή Μεγάλη δυσκολία στο να ανταποκριθούν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις, ενώ δύο στους δέκα δηλώνουν ότι δεν έχουν κάποιο πρόβλημα. Το 56,8% δηλώνει ότι έχει επηρεαστεί «Πάρα Πολύ και Πολύ» από την αύξηση των τιμών ενώ ένα επιπλέον 37,7% δηλώνει ότι έχει επηρεαστεί Αρκετά.
Ο Προϋπολογισμός
Στο μέτωπο της Βουλής, η συζήτηση για τον Προϋπολογισμό του 2024, αναμένεται να ολοκληρωθεί, με τη σχετική ψηφοφορία το βράδυ της Κυριακής. Με βάση το σχέδιο, που ήδη έχει περάσει από επεξεργασία από την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής. προβλέπονται για το 2024 νέες παροχές ύψους 2,7 δισεκατομμυρίων ευρώ, μόνιμες αυξήσεις μισθών στους δημοσίους υπαλλήλους για πρώτη φορά μετά από 13 χρόνια, αλλά και αύξηση φόρων σε κατά 1,6 δισ. ευρώ, +3,4% σχέση με φέτος, κύρια, όπως αναφέρει το οικονομικό επιτελείο από την αύξηση του ΑΕΠ και των εισοδημάτων.
Η όλη συζήτηση, βέβαια, εξελίσσεται παράλληλα με τη Σύνοδο Κορυφής, όπου “παίζεται” το “πόκερ” για τη διαμόρφωση των νέων δημοσιονομικών κανόνων, που θα αποτυπωθούν στο σύμφωνο Σταθερότητας και θα καθορίσουν την δημοσιονομική πορεία κάθε κράτους μέλους τα επόμενα χρόνια.
Οι φόροι
Ειδικότερα, με βάση το σχέδιο, τα έσοδα από φόρους αναμένεται να ανέλθουν στο ύψος των 62.960 δισεκ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,7% έναντι του 2023, κυρίως λόγω της προβλεπόμενης μεγέθυνσης της οικονομίας, όπως αντικατοπτρίζεται στις μακροοικονομικές προβλέψεις.
Παροχές
Την ίδια ώρα προβλέπονται 1,8 δισ. ευρώ περισσότερα από φέτος, εκ των οποίων τα 700 εκατομμύρια για μισθούς δημοσίων υπαλλήλων (+4,9%) λόγω αυξήσεων με το νέο μισθολόγιο, αλλά και 900 εκατομμύρια ευρώ επιπλέον για συντάξεις ( 33 δισεκατομμύρια συνολικά ή +2,8% έναντι του 2023).
Επίσης, το 2024 προβλέπονται 2,661 δισ. ευρώ για νέα μέτρα ενίσχυσης του εισοδήματος των πολιτών που δεν προβλέπονταν πέρυσι στον προϋπολογισμό του 2023
Αναλυτικά, πέρα από τα έκτακτα μέτρα στήριξης του Δεκεμβρίου (επίδομα προσωπικής διαφοράς συνταξιούχων, έκτακτη ενίσχυση σε ευάλωτους, αύξηση Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος κλπ), που αγγίζουν τα 720 εκ ευρώ, ο Προϋπολογισμός προβλέπει τα εξής μέτρα στήριξης:
Αναμορφώνεται το μισθολόγιο του δημόσιου τομέα για την ενίσχυση των εισοδημάτων στον δημόσιο τομέα, τη στήριξη σε μεγαλύτερο βαθμό των χαμηλόμισθων δημοσίων υπαλλήλων, των οικογενειών με παιδιά και όσων κατέχουν θέση ευθύνης στο Δημόσιο (συνολικό δημοσιονομικό κόστος 25 εκατ. ευρώ για το 2023 και 931 εκατ. ευρώ για το 2024). Οι βασικές παρεμβάσεις αφορούν στην οριζόντια αύξηση κατά 70 ευρώ στον βασικό μισθό, στην αύξηση της οικογενειακής παροχής από 20 έως 50 ευρώ μηνιαίως, στην αύξηση των επιδομάτων θέσης ευθύνης κατά 30% και στην αύξηση του επιδόματος παραμεθορίου και ειδικών συνθηκών εργασίας στα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας. Παράλληλα, αυξάνεται το μισθολόγιο των μελών ΔΕΠ καθώς και τα έξοδα μετακίνησης και διανυκτέρευσης του πολιτικού και ένστολου προσωπικού.
“Ξεπαγώνουν” οι τριετίες για τους μισθωτούς
Καταργείται η μείωση 30% επί των συντάξεων για τους απασχολούμενους συνταξιούχους και αντικαθίσταται με εισφορά 10% επί των πρόσθετων αμοιβών που λαμβάνουν από την εργασία τους.
Αυξάνονται κατά 3% οι συντάξεις με υπολογιζόμενο κόστος 430 εκατ. Ευρώ.
Αυξάνεται το αφορολόγητο κατά 1.000 ευρώ στους φορολογούμενους με ένα ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα (δημοσιονομικό κόστος 135 εκατ. ευρώ για το 2024
Μονιμοποιείται η πλήρης απαλλαγή περίπου 200.000 πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη (δημοσιονομικό κόστος 38 εκατ. ευρώ κατ’ έτος).
Έρχεται μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για κατοικίες που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές (δημοσιονομικό κόστος 26 εκατ. ευρώ για το 2024).
Έρχεται μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% σε 0,2% (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 22 εκατ. ευρώ), μείωση κατά 50% του φόρου χρηματιστηριακών συναλλαγών (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 21 εκατ. ευρώ) και γ) κατάργηση του φόρου τόκων ομολόγων σε κρατικά και επιχειρηματικά ομόλογα (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 7 εκατ. ευρώ).
Μονιμοποιείται ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 13% που εφαρμόστηκε από την περίοδο της πανδημίας στις μεταφορές, στα γυμναστήρια και σχολές χορού, στους κινηματογράφους και σε μία σειρά αγαθών σχετιζόμενα με τη δημόσια υγεία, με εκτιμώμενο κόστος 305 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.
