Κεντρικός στόχος του οικονομικού επιτελείου, όπως έχει εκφραστεί επανειλημμένως, από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη είναι να βάλει φρένο στην αυξανόμενη παραβατικότητα στη διακίνηση και εμπορία των καυσίμων, που πλήττει τον “κρατικό” κουμπαρά αλλά και λειτουργεί ως “θερμοκήπιο” βαριάς εγκληματικότητας.
Έτσι σταδιακά μπαίνει σε διαδικασία εφαρμογής το νέο πλαίσιο, που ψηφίστηκε στο τέλος του 2023, με την έκδοση υπουργικών αποφάσεων για την ενεργοποίηση των νέων διαδικασιών και την αυστηρότερων ποινών για κρούσματα λαθραίων και νοθευμένων υγρών καυσίμων (λουκέτα και απαγόρευση δραστηριότητας έως δύο χρόνια για τα πρατήρια, χρηματικά πρόστιμα έως 30.000 ευρώ στις εταιρείες εμπορίας και δημοσιοποίηση της ταυτότητας των παραβατών κτλ).
Υπενθυμίζεται ότι μεταξύ άλλων με το νέο πλαίσιο προβλέπονται μια σειρά από νέες αναγκαίες πράξεις για τις εταιρείες, που ωστόσο, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς προσθέτουν ένα δυσβάσταχτο γραφειοκρατικό φορτίο.
Πέρα από τα μέτρα της λεγόμενης δέουσας επιμέλειας, μέσα από τα οποία οι εταιρείες εμπορίας καυσίμων υποχρεώνονται να ελέγχουν τα πρατήρια με τα οποία συνεργάζονται και να ειδοποιούν σε περίπτωση που διαπιστώνουν παραβίαση της νομοθεσίας, προωθείται και η αναμενόμενη εδώ και καιρό αναβάθμιση του τρόπου λειτουργίας των συστημάτων εισροών- εκροών, με προσθήκη νέων ασφαλιστικών δικλείδων.
Πιο συγκεκριμένα, στη σχετική ΚΥΑ, που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση- περιγράφεται το πώς ακριβώς θα πρέπει να λειτουργούν τα υποσυστήματα εισροών- εκροών καθώς και η υπολογιστική μονάδα λήψης και αποστολής δεδομένων εισροών - εκροών, που είναι συνδεδεμένη με όλα τα υποσυστήματα, έτσι ώστε όλο το σύστημα να λειτουργεί σαν “ομπρέλα”.
Η ΚΥΑ
Σύμφωνα με την προς διαβούλευση ΚΥΑ, κάθε ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης εισροών – εκροών, θα πρέπει:
Να μετράει αδιάλειπτα και να υπολογίζει τον όγκο του περιεχομένου καυσίμου εντός εκάστης δεξαμενής, μέσω διαδοχικής μέτρησης της στάθμης
και της θερμοκρασίας του καυσίμου εντός αυτής.
Παρακολουθεί, καταγράφει και συγκρίνει τις ποσότητες των εξερχόμενων από τις αντλίες καυσίμων, με τις αντίστοιχες εξερχόμενες ποσότητες
καυσίμων από τις δεξαμενές κατά τη λειτουργία του πρατηρίου σε πραγματικό χρόνο.
Έχει δυνατότητα ανίχνευσης διαρροών καυσίμων ή να συμπληρώνει, προσαρμόζεται και συνεργάζεται με ήδη εγκατεστημένα συστήματα ανίχνευσης
διαρροών καυσίμων ώστε να αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα.
Παρέχει έγκαιρη και κατάλληλη ειδοποίηση έναντι διαρροών, ανθρώπινου σφάλματος, αστοχίας υλικού ή λανθασμένου προγραμματισμού.
Συλλέγει, καταγράφει, υπολογίζει, διασφαλίζει και αποθηκεύει ηλεκτρονικά όλα τα δεδομένα που αφορούν τις εισροές και εκροές από τις δεξαμενές
των καυσίμων, καθώς και αποστέλλει αυτά ηλεκτρονικά στο Πληροφοριακό Σύστημα Παρακολούθησης και αξιοποίησης δεδομένων Εισροών Εκροών καυσίμων της ΑΑΔΕ.
Ειδικά για τα πρατήρια, το σύστημα εισροών εκροών συνδέεται με κατάλληλο τύπο εγκεκριμένου φορολογικού ηλεκτρονικού μηχανισμού, για την
ηλεκτρονική διασφάλιση των δεδομένων που αφορούν τις εισροές και τις εκροές.
Συνδέεται με άλλες ψηφιακές εφαρμογές που έχουν οριστεί από τις Δημόσιες Αρχές.
Λειτουργεί και διαβιβάζει στο πληροφοριακό σύστημα παρακολούθησης και αξιοποίησης δεδομένων της ΑΑΔΕ σε 24ωρη βάση.
Συνδέεται με ξεχωριστή συσκευή τροφοδοσίας ρεύματος (Uninterruptible Power Supply - UPS) η οποία συνεχίζει να παρέχει ηλεκτρική ενέργεια
σε περίπτωση διακοπής ρεύματος.
Βρίσκεται σε μόνιμη διασύνδεση με το διαδίκτυο, εκτός εάν υφίσταται έκτακτη διακοπή της διασύνδεσης από τον πάροχο των υπηρεσιών διαδικτύου.
“Πειρατικά” λογισμικά
Σε σχέση, δε, με τα ειδικά “πειρατικά” λογισμικά που παρακάμπτουν το σύστημα εισροών - εκροών στο “στόχαστρο” μπαίνουν και εταιρείες - εγκαταστάτες των συστημάτων. Πιο συγκεκριμένα, ο εγκαταστάτης του συστήματος παρακολούθησης εισροών- εκροών θα πρέπει να προσδιορίζει και τεκμηριώνει αναλυτικά τους τρόπους προστασίας του συστήματος κατά ενδεχόμενης προσπάθειας παραποίησης του.
Η τεκμηρίωση περιλαμβάνει και σχέδιο με τα σημεία σφράγισης που έχει επιλέξει για την προστασία των υποσυστημάτων παρακολούθησης εισροών και εκροών ή των σημείων διασύνδεσης αυτών.
Επιπλέον, όπως αναφέρεται στην προς διαβούλευση ΚΥΑ, ο κατασκευαστής του λογισμικού μεριμνά για την ικανοποίηση των απαιτήσεων λειτουργίας του συστήματος και τη διασφάλιση της ακεραιότητας του λογισμικού και των δεδομένων του, βάσει εκτίμησης κινδύνου και τεκμηριώνει με ειδική τεχνική έκθεση τον τρόπο προστασίας του λογισμικού από μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση. Με την ολοκλήρωση της εγκατάστασης, η εν λόγω τεχνική έκθεση παραδίδεται στον εγκαταστάτη του συστήματος.
Τα 25 "κρυφά" σημεία
Ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι το ότι η ΚΥΑ συμπεριλαμβάνει ειδικό κατάλογο για τις καταστάσεις κινδύνου, δηλαδή για τις περιπτώσεις όπου το σύστημα ανιχνεύει δυσλειτουργίες.
Απώλεια λήψης δεδομένων από αντλία για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 40 δευτερολέπτων.
Απώλεια επικοινωνίας με αισθητήρα δεξαμενής (έλλειψη απάντησης με ενδείξεις) για διάστημα μεγαλύτερο των 40 δευτερολέπτων
Μη εξουσιοδοτημένη Εισροή - Αύξηση Στάθμης δεξαμενής (όγκος στους 15°C). Ανιχνεύεται μη εξουσιοδοτημένη εισροή καυσίμου σε δεξαμενή όταν
η τυπική απόκλιση της μέσης τιμής στάθμης των τελευταίων 60 δευτερολέπτων λαμβάνει τιμή μεγαλύτερη του 1 mm με ταυτόχρονη αύξηση στο συνολικό απόθεμα της δεξαμενής με ρυθμό μεγαλύτερο από 20 lt/λεπτό
Μη εξουσιοδοτημένη Εκροή - Μείωση Στάθμης δεξαμενής (όγκος στους 15°C). Ανιχνεύεται μη εξουσιοδοτημένη εκροή καυσίμου από δεξαμενή όταν
η τυπική απόκλιση της μέσης τιμής στάθμης των τελευταίων 60 δευτερολέπτων λαμβάνει τιμή μεγαλύτερη του 1 mm με ταυτόχρονη μείωση στο συνολικό απόθεμα της δεξαμενής με ρυθμό μεγαλύτερο από 20 lt/λεπτό.
Διαρροή καυσίμου σε δεξαμενή: Καταγραφή ρυθμού μεταβολής αποθέματος μεγαλύτερη από 0,75 lt/h από το λογισμικό εισροών-εκροών ή το υποσύστημα
ελέγχου εισροών. Ο έλεγχος θα πρέπει να γίνει σε κάποιο χρονικό διάστημα στατικής κατάστασης, πρόσφορο για έλεγχο. Το διάστημα αυτό καθώς και ο τρόπος ανίχνευσης αφορά τον κατασκευαστή λογισμικού.
Λάθος δεδομένα μετρητών αντλίας μετά από επαναφορά: Κατά την επανασύνδεση του συστήματος εισροών-εκροών με μια αντλία, είτε μετά από απώλεια
σύνδεσης με αντλία είτε μετά από επανεκκίνηση του προγράμματος, διαπιστώνεται διαφορά στις ενδείξεις των μη μηδενιζόμενων μετρητών σε ένα ή περισσότερα ακροσωλήνια
Σε περίπτωση μη καταχώρισης των στοιχείων του φορολογικού παραστατικού μετά την παραλαβή καυσίμου και την έκδοση του «δελτίου παραλαβής»
εντός 24 ωρών ενεργοποιείται ο συναγερμός
Ο Τερματισμός, είτε ομαλός είτε μη ομαλός του λογισμικού ή/και του Η/Υ εισροών εκροών. Στην περίπτωση μη ομαλής διακοπής λειτουργίας, ο
συναγερμός καταγράφεται και αποστέλλεται κατά την επανεκκίνηση του λογισμικού
Υπέρβαση νόμιμου ορίου στάθμης νερού σε δεξαμενή: Τερματίζεται όταν ολοκληρωθεί η άντληση νερού από την δεξαμενή και η μέτρηση στάθμης
νερού επιστρέψει στην τιμή 0mm
Εξουσιοδοτημένη μεταβολή στοιχείων ογκομετρικού: Εισαγωγή ογκομετρικού πίνακα για δεξαμενή με εξουσιοδοτημένο τρόπο από αρμόδιο τεχνικό
Απόκλιση ημερήσιου ισοζυγίου: Καταγράφεται όταν η ημερήσια απόκλιση ισοζυγίου εισροών-εκροών καυσίμου υπερβαίνει το ±1,5% για ημερήσια
κίνηση μεγαλύτερη από 1.000 lt.
Απόκλιση Συγκεντρωτικού Ισοζυγίου μεγαλύτερη από ±1,0% για Σωρευτική Κίνηση Καυσίμου από 10.000 έως 20.000 λίτρα
Απόκλιση Συγκεντρωτικού Ισοζυγίου μεγαλύτερη από ±0,75% για Σωρευτική Κίνηση Καυσίμου από 20.001 έως 40.000 λίτρα
Απόκλιση Συγκεντρωτικού Ισοζυγίου μεγαλύτερη από ±0,5% για Σωρευτική Κίνηση Καυσίμου από 40.001 λίτρα και άνω.
Αδικαιολόγητο έλλειμα καυσίμου
Υπέρβαση νόμιμου ορίου πλήρωσης δεξαμενής, πέραν του 95% της ονομαστικής χωρητικότητας Όταν μετρηθεί στάθμη καυσίμου κατά 1 mm χαμηλότερο
από αυτό που αντιστοιχεί σε απόθεμα μικρότερο του 95% της ονομαστικής χωρητικότητας της δεξαμενής
Μη εξουσιοδοτημένη Εισροή - Αύξηση Στάθμης δεξαμενής (όγκος στους 15°C). Ανιχνεύεται μη εξουσιοδοτημένη εισροή καυσίμου σε δεξαμενή όταν
η τυπική απόκλιση της μέσης τιμής στάθμης των τελευταίων 60 δευτερολέπτων λαμβάνει τιμή μεγαλύτερη του 1 mm με ταυτόχρονη αύξηση στο συνολικό απόθεμα της Page 34 δεξαμενής με ρυθμό μεγαλύτερο από 20 lt/λεπτό.
Λήψη λανθασμένων ενδείξεων π.χ. στάθμη νερού μεγαλύτερη από στάθμη καυσίμου, ακραία θερμοκρασία εκτός ορίων κατασκευαστή (π.χ. -50°C),
στάθμη καυσίμου μεγαλύτερη από το μήκος του αισθητήρα ή κάποια άλλη λανθασμένη απάντηση από τον αισθητήρα / ελεγκτή βεργών που δεν μεταφράζεται σε αποδεκτές μετρήσεις από το σύστημα εισροών-εκροών
Εντοπισμός στάθμης καυσίμου κάτω από το όριο μη αντλήσιμων: Όταν η στάθμη του καυσίμου στη δεξαμενή είναι χαμηλότερη από αυτή που έχει
ορίσει ο εγκαταστάτης ως όριο μη αντλήσιμων η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 100mm
Μη εξουσιοδοτημένη Εκροή - Μείωση Στάθμης δεξαμενής (όγκος στους 15°C). Ανιχνεύεται μη εξουσιοδοτημένη εκροή καυσίμου από δεξαμενή όταν
η τυπική απόκλιση της μέσης τιμής στάθμης των τελευταίων 60 δευτερολέπτων λαμβάνει τιμή μεγαλύτερη του 1 mm με ταυτόχρονη μείωση στο συνολικό απόθεμα της δεξαμενής με ρυθμό μεγαλύτερο από 20 lt/λεπτό
Λάθος στοιχεία συναλλαγής αντλίας: Η επαλήθευση της πράξης λίτρα επί τιμής μονάδας ίσον αξία δίνει απόκλιση μεγαλύτερη από ±0,03 ευρώ από
τα δεδομένα της συναλλαγής τα οποία επέστρεψε η αντλία
Λανθασμένες τιμές μη μηδενιζόμενων μετρητών αντλίας κατά το κλείσιμο ημέρας: Καταγραφή απόκλισης ανάμεσα στην διαφορά του μετρητή λήξης
και μετρητή έναρξης ακροσωληνίου ως προς το άθροισμα των διακριτών παραδόσεων του ακροσωληνίου. Ο έλεγχος θα πραγματοποιείται μετά το κλείσιμο της ημέρας
Ανίχνευση από το λογισμικό μη εξουσιοδοτημένης μεταβολής στοιχείων ογκομετρικού πίνακα
Αδικαιολόγητο πλεόνασμα καυσίμου
Καταγράφεται ο χρόνος που απαιτείται προκειμένου η τυπική απόκλιση του μέσου όρου στάθμης και θερμοκρασίας των ενδείξεων που λαμβάνει το
σύστημα για τα τελευταία 60 δευτερόλεπτα να έχει σταθεροποιηθεί σε τιμές μικρότερες του 0,4 mm και του 0,25οC αντίστοιχα
Η διαβούλευση θα ολοκληρωθεί στις 19 Μαρτίου, με στόχο τα συστήματα εισροών- εκροών να λειτουργήσουν όσο το δυνατόν πιο σύντομα, με τις νέες προδιαγραφές.
