Την ανάγκη θωράκισης των επιχειρήσεων, και ειδικά της βιομηχανίας, επισήμανε εμφατικά, με “ομοβροντία” ανακοινώσεων, το σύνολο των φορέων της επιχειρηματικότητας στη χώρα καθώς με τα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει στο μέτωπο της ενέργειας, ελλοχεύει ο κίνδυνος, να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους και να “εξαφανιστούν” στο φόντο του διεθνούς ανταγωνισμού.
Ήδη, ο μέσος όρος τιμής του ρεύματος στην Αγορά της Επόμενης Μέρας ξεπερνά τα 153 ευρώ/MWh. Ακόμη, είναι νωρίς για συμπεράσματα για την πορεία του μήνα ωστόσο μόνο ήσυχοι δεν είναι οι εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου, που είναι άκρως προβληματισμένοι για την πορεία που έχει πάρει η αγορά ενέργειας, αλλά και τα “απόνερα” που δημιουργούνται στην μεταποίηση αλλά και σε όλο το φάσμα της οικονομίας.
Ακόμη και η πολιτική ηγεσία έχει παραδεχτεί το ζήτημα, ωστόσο αναμένει να δει πώς θα κινηθούν οι Βρυξέλλες στο αίτημα για νέους, πιο άμεσους και ευέλικτους, μηχανισμούς αντίδρασης.
Όπως τόνισε, η υφυπουργός ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, από το βήμα του Economist, “h πράσινη μετάβαση στην Ευρώπη γίνεται ακριβότερη, άρα και δυσκολότερη, λόγω άκαμπτων στόχων και πολλών κανόνων, παραμερίζοντας πρακτικές λύσεις. Αντίθετα, Κίνα και ΗΠΑ υιοθέτησαν ευέλικτες στρατηγικές που εστιάζουν στη βιομηχανική ανάπτυξη, τους πόρους και τις θέσεις εργασίας, με τη μείωση εκπομπών αέριων του θερμοκηπίου ως παράπλευρο όφελος. Η Ευρώπη ακόμα αναζητά ισορροπία μεταξύ των κλιματικών της στόχων και των οικονομικών-στρατηγικών προτεραιοτήτων.”
Η “ομοβροντία”
Κι αυτό την ώρα που πριν λίγες μέρες, εν όψει της ΔΕΘ, με κοινή ανακοίνωσή τους φορείς της βιομηχανίας με επικεφαλής τον ΣΕΒ έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, ζητώντας άμεσα μέτρα, ανάλογα με αυτά που ακολουθούνται σε άλλες χώρες. Ουσιαστικά, με δεδομένο ότι αλλού έχει μπει τόσο το πλαφόν στις τιμές, οι ενισχύσεις αλλά και η αλλαγή της δομής της αγοράς, στην όλη συζήτηση, όπως αναφέρουν με έμφαση, σε κατ΄ ιδίαν συζητήσεις, τονίζουν ότι ήρθε η ώρα για άμεση δράση, ακόμη και για ανώτατα στις τιμές πριν υπάρξουν κι άλλα λουκέτα. Αναμένουν δε, τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες.
Όπως σημειώνουν, “οι επιχειρήσεις, και ειδικά η βιομηχανία, στην Ελλάδα βρίσκονται αντιμέτωπες με κόστος ηλεκτρικής ενέργειας που απειλεί την ίδια τους την ύπαρξη, καθώς καλούνται να λειτουργήσουν με πολύ υψηλότερο κόστος από τους ανταγωνιστές τους. Είναι επείγουσα ανάγκη η Ευρώπη να αντιδράσει προκειμένου να διορθώσει δομικές αδυναμίες, αλλά και η Ελλάδα να προχωρήσει σε άμεσα μέτρα, όπως κάνουν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας είναι καίριας σημασίας για την ανταγωνιστικότητα, βιωσιμότητα και ανάπτυξη της βιομηχανικής παραγωγής και των επιχειρήσεων, ενώ αποτελεί καθοριστικό παράγοντα διαμόρφωσης του πληθωρισμού.
Η ανάγκη θωράκισης των επιχειρήσεων, και ειδικά της βιομηχανίας, είναι επιτακτική καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος, να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους. Σε αυτή την κατεύθυνση, τονίζουμε την ανάγκη λήψης άμεσων μέτρων, καθώς δομικές παρεμβάσεις δεν μπορούν να επιτευχθούν σε τόσο στενά χρονικά περιθώρια” τονίζουν οι φορείς με επικεφαλής τον ΣΕΒ.
Στο μεταξύ, ήδη, με υπομνήματα έχει αναδειχθεί το θέμα με την εκτόξευση της χονδρεμπορικής ενέργειας τους τελευταίους δύο μήνες και κατ’ επέκταση την εκτίναξη των λογαριασμών ρεύματος.
Ο ΣΒΕ
Με βάση όσα ανέφερε στο πλαίσιο της συνάντησης του Πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη με τους παραγωγικούς φορείς στη Θεσσαλονίκη, η Πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος κα Λουκία Σαράντη, «οι βιομηχανίες και οι επιχειρήσεις της χώρας μας πρέπει να στηριχτούν έμπρακτα, ούτως ώστε να μπορέσουν να επιβιώσουν, να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους και να συμβάλλουν στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη του τόπου. Είναι απαραίτητη η συνέχεια της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας για την αλλαγή του παραγωγικού υποδείγματος της οικονομίας μας, στο πλαίσιο του οποίου η βιομηχανία μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο».
Παράλληλα η κυρία Σαράντη κατά την τοποθέτησή της τόνισε ότι «για να τελεσφορήσει όμως αυτή η προσπάθεια θα πρέπει να γίνουν ορισμένα βήματα για τη ρεαλιστική προσέγγιση και αντιμετώπιση των μεγαλύτερων προκλήσεων που σήμερα αντιμετωπίζουν οι βιομηχανικές επιχειρήσεις και αφορούν στο υπέρογκο κόστος ενέργειας, στην αδυναμία εξεύρεσης κατάλληλου προσωπικού και στις ελλείψεις βασικών υποδομών στις Περιφέρειες της χώρας. α πρέπει να γίνουν ουσιαστικά βήματα για την μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων, ένα χρονίζον ζήτημα που αποτελεί τροχοπέδη για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή του τόπου», επεσήμανε η ίδια.
Με βάση όσα αναφέρονται στο σχετικό υπόμνημα, παρά τις αντιξοότητες και τις πρωτοφανείς προκλήσεις των 15 τελευταίων ετών, η ελληνική βιομηχανία κατάφερε να αντέξει και συνεχίζει να συνεισφέρει ουσιαστικά στην οικονομία και την κοινωνία της χώρας. Σύμφωνα με τον ΣΒΕ, δε, η σημασία της βιομηχανίας για την ανάπτυξη της χώρας και κυρίως για την ανάπτυξη των περιφερειών είναι εξαιρετικά σημαντική, χωρίς όμως αυτό να αποτυπώνεται με συγκεκριμένα μέτρα της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης. Εκτιμάται ότι κάθε ευρώ που επενδύεται στη μεταποίηση δημιουργεί δυόμιση φορές μεγαλύτερη αξία για την οικονομία, ενώ για κάθε νέα θέση εργασίας που δημιουργείται στη μεταποίηση δημιουργούνται έως και τρεις νέες θέσεις σε δορυφορικές δραστηριότητες. Επιπλέον, η βιομηχανία είναι ο τομέας της οικονομίας που επενδύει περισσότερο.
Το 2022, οι ακαθάριστες επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου της βιομηχανίας ανήλθαν σε €5,5 δισ., αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το ένα πέμπτο του συνολικού μεγέθους της χώρας. Με αυτά τα στοιχεία η σημασία του κλάδου, ως βασικού πυλώνα διατηρήσιμης ανάπτυξης, ανθεκτικότητας και κοινωνικής σταθερότητας είναι αυταπόδεικτη, δεδομένου του πραγματικού αντίκτυπου της βιομηχανίας στην οικονομία και του ισχυρού πολλαπλασιαστικού αποτελέσματος – ειδικά σε θέματα επενδύσεων, απασχόλησης και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.
Όπως τονίζεται, ωστόσο, οι βιομηχανίες και οι επιχειρήσεις της χώρας μας πρέπει να στηριχτούν έμπρακτα, ούτως ώστε να μπορέσουν να επιβιώσουν, να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους και να συμβάλλουν στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη του τόπου. Είναι απαραίτητη η συνέχεια της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας για την αλλαγή του παραγωγικού υποδείγματος της οικονομίας μας, στο πλαίσιο του οποίου η βιομηχανία μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο.
Για να τελεσφορήσει όμως αυτή η προσπάθεια θα πρέπει να γίνουν ορισμένα βήματα για τη ρεαλιστική προσέγγιση και αντιμετώπιση των μεγαλύτερων προκλήσεων που σήμερα αντιμετωπίζουν οι βιομηχανικές επιχειρήσεις και αφορούν:
- στο υπέρογκο κόστος ενέργειας,
- στην αδυναμία εξεύρεσης κατάλληλου προσωπικού στη βιομηχανία και
- στις ελλείψεις βασικών υποδομών στις Περιφέρειες της χώρας.
Τέλος, θα πρέπει να γίνουν ουσιαστικά βήματα για την μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων, ένα χρονίζον ζήτημα που αποτελεί τροχοπέδη για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή του τόπου.
Με βάση τον ΣΒΕ, η ελληνική βιομηχανία χρειάζεται ρεαλιστικές πολιτικές λύσεις για τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει, προκειμένου να συνεχίσει να παράγει πλούτο προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας μας.
Σύμφωνα με όσα τονίζει αναλυτικά στο υπόμνημά του ο ΣΒΕ, οι πρόσφατες διακυμάνσεις στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και η εκτόξευση των τιμών χονδρικής, που σε ορισμένες στιγμές υπερβαίνουν τα 750€ / μεγαβατώρα, δημιουργούν εκ των πραγμάτων αύξηση στο κόστος διαμόρφωσης της τελικής τιμής προϊόντων. Αποτέλεσμα της υπέρογκης αύξησης είναι ενεργοβόρες βιομηχανικές επιχειρήσεις να τίθενται εκτός ανταγωνισμού, και πολλές σχεδιάζουν την παύση εργασίας
Έτσι με βάση όσα αναφέρει:
- Πιθανές εκ νέου υπέρογκες αυξήσεις των τιμολογίων ενέργειας μπορούν να οδηγήσουν σε κλείσιμο μεταποιητικών επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν τόσο «Υψηλή» όσο και «Μέση» Τάση.
- Οι αρνητικές επιπτώσεις στην εθνική οικονομία και στις τοπικές κοινωνίες, τόσο από ανεπάρκεια εφοδιασμού σε ενέργεια, όσο και σε αυξημένα τιμολόγια ενέργειας, θα διευρύνουν περαιτέρω τις σημερινές περιφερειακές ανισότητες και τη λαϊκή δυσαρέσκεια.
- Αύξηση πληθωρισμού και επιβάρυνση στις τιμές των καταναλώσεων.
Τούτων δοθέντων ο ΣΒΕ καταθέτει μια σειρά προτάσεων εν όψει και των ανακοινώσεων του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ. Πιο συγκεκριμένα προτείνει:
- Μόνιμος μηχανισμός στήριξης της βιομηχανίας για την αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Να δημιουργηθούν εργαλεία υποστήριξης της Πράσινης μετάβασης που θα συνδυάζονται με την ενεργειακή πολιτική σύμφωνα με τους στόχους της ΕΕ
Η ΕΣΕΕ
Η ΕΣΕΕ σε υπόμνημά της που έστειλε στον Πρωθυπουργό, στα αρμόδια υπουργεία και στα πολιτικά κόμματα ενόψει της ΔΕΘ ζητά την ενίσχυση των επιχειρήσεων για την αντιμετώπιση του υψηλού ενεργειακού κόστους. Συγκεκριμένα ζητά την επαναφορά της κρατικής επιδότησης μέρους των εμπορικών τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος, σε αναλογία της επαναφοράς για το διάστημα Αυγούστου – Σεπτεμβρίου 2024 της κρατικής αρωγής για τους οικιακούς λογαριασμούς, μέχρι και το τέλος του 2024.
Παράλληλα ζητά την ανάκληση της υποχρέωσης επιστροφής επιδοτήσεων της περιόδου 2022 - 2023 (σε παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας) που αφορούσαν τιμολόγια λογαριασμών ρεύματος μικρών επιχειρήσεων κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης και οι οποίες δεν είχαν προηγουμένως λάβει έγκριση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η ΚΕΕΕ
Από την πλευρά της η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδας κάνει λόγο για αρνητική επίδραση στην επιχειρηματικότητα που ασκούν τόσο οι έντονες διακυμάνσεις στις τιμές της ενέργειας αλλά κα άλλοι παράγοντες όπως οι ελλείψεις και η άνοδος στις τιμές των πρώτων υλών, η επίμονη ακρίβεια που δοκιμάζει την αγορά και τους καταναλωτές, αλλά και οι ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό, με περισσότερες από 1 στις 3 επιχειρήσεις να δηλώνουν ότι έχουν κενές θέσεις εργασίας.
Η ΚΕΕΕ ζητά στοχευμένες παρεμβάσεις για την μείωση του κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεων: κόστος ηλεκτρικής ενέργειας, γραφειοκρατίας, τέλη υπέρ τρίτων, ασφαλιστικές εισφορές, φορολογικοί συντελεστές κ.λπ.. αλλά και φθηνότερη και φιλική προς το περιβάλλον ενέργεια με μέτρα όπως:
o Επίσπευση των πολιτικών για τη μετάβαση σε πράσινες και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με στόχο τη διασφάλιση ενεργειακής αυτονομίας και την μείωση του κόστους για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
o Επιτάχυνση των επενδύσεων σε έργα αυτοπαραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ και ιδιαίτερα στην εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών Σταθμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας, με το καθεστώς του ενεργειακού συμψηφισμού (net metering)
o Αναβάθμιση δικτύων και υποσταθμών ηλεκτρικού ρεύματος, για την ικανοποίηση των αιτημάτων των επιχειρήσεων για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος με net metering.
o Ενίσχυση των επιχειρηματικών ενεργειακών κοινοτήτων που έχουν στόχο την μείωση του ενεργειακού κόστους
o Αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς ενέργειας, με κανόνες που διασφαλίζουν σταθερότητα, προβλεψιμότητα και συνέχεια.
ΤΟ ΒΕΑ
Την ίδια ώρα η διοίκηση του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας προτείνει την υιοθέτηση 11 παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση των άμεσων και πιεστικών προβλημάτων της οικονομίας, όπως έχουν προκύψει το τελευταίο έτος, λόγω της γεωπολιτικής και ενεργειακής κρίσης:
• Ενίσχυση της Μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας με ευέλικτα χρηματοδοτικά εργαλεία, κίνητρα και παρεμβάσεις που ευνοούν την εξωστρέφεια, την πρόσβαση στην καινοτομία, την καλλιέργεια δεξιοτήτων.
• Συνεργασία των φορέων της αγοράς και του τραπεζικού συστήματος, για τη διαμόρφωση όρων χρηματοδότησης, οι οποίοι ανταποκρίνονται στα δεδομένα της ελληνικής μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας.
• Περαιτέρω μείωση του μη μισθολογικού κόστους με περιορισμό των ασφαλιστικών εισφορών.
• Ενεργοποίηση νέας ρύθμισης οφειλών 120 δόσεων στην οποία να μπορούν να ενταχθούν όλες οι ασφαλιστικές οφειλές μέχρι 31-12-2023 λόγω της υγειονομικής και ενεργειακής κρίσης.
• Συστηματική αξιοποίηση των Επιμελητηρίων, στο πλαίσιο δράσεων για την ενημέρωση, την επιμόρφωση και τη μεταφορά τεχνογνωσίας προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
• Στρατηγικές για την τόνωση της απασχόλησης μέσω της υλοποίησης εξιδεικευμένων προγραμμάτων κατάρτισης μέσω της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης σε κλάδος και επαγγέλματα που παρουσιάζουν έλλειψη προσωπικού. Το Β.Ε.Α, επανειλημμένα έχει εκφράσει τη θέση για επιδότηση της εργασίας αντί της ανεργίας.
• Δημιουργία μόνιμου μηχανισμού μερικής επιδότησης της ενέργειας στις επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση κρίσεων, πάντα σε συμμόρφωση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
• Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος.
• Εξορθολογισμός- μείωση των συντελεστών ΦΠΑ.
• Μείωση του συντελεστή φορολογίας των επιχειρήσεων στο 20%.
• Παροχή ενισχυμένων κινήτρων για τις επιχειρήσεις, προκειμένου να αναπτύξουν δράσεις κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού τους, προγράμματα ανάπτυξης δεξιοτήτων και πρακτικής άσκησης.
Η ΓΣΕΒΕΕ
Την ίδια ώρα, με βάση το εξαμηνιαίο Δελτίο Οικονομικού Κλίματος της ΓΣΕΒΕΕ, για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, που δημοσιεύτηκε την περασμένη Πέμπτη ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων το Α΄εξάμηνο του 2024 διαμορφώνεται στις 49,6 μονάδες από τις 63,9 που ήταν το Β΄εξάμηνο του 2023. Η σοβαρή αυτή υποχώρηση υποδηλώνει την αβεβαιότητα που κυριαρχεί κυρίως λόγω της επίμονης πληθωριστικής κρίσης.
Όπως τονίζεται, οι επιπτώσεις από το πληθωριστικό κύμα των τελευταίων ετών είναι εμφανείς στην αύξηση του λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων το οποίο, με βάση τα ευρήματα της έρευνας, έχει αυξηθεί μεσοσταθμικά κατά 37,4%, λόγω και της ενέργειας. Ιδιαίτερα υψηλό παραμένει και το ποσοστό των επιχειρήσεων με καθυστερημένες-ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις (29%). Για τις επιχειρήσεις αυτές, τα προβλήματα ρευστότητας είναι εντονότερα και, αντιστρόφως, ασθενέστερη η δυνατότητά τους να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και να ξεφύγουν από τον φαύλο κύκλο της υπερχρέωσης.
