Τη στρατηγική ανάγκη, όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά συνολικά της Ευρώπης για την ενίσχυση της στρατηγικής της αυτονομίας σε μέταλλα όπως το γάλλιο, δεδομένων των περιορισμών στις εξαγωγές που επέβαλε η Κίνα έρχεται να καλύψει η νέα στρατηγική επένδυση ύψους 295,5 εκατ. ευρώ της METLEN στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας.
Με την επέκταση της υπάρχουσας μονάδας, η METLEN θα επιτύχει συνολική ετήσια παραγωγή 1,25 εκατομμυρίων τόνων αλουμίνας, ενώ η Ελλάδα θα καταταχθεί μεταξύ των 12 μεγαλύτερων παραγωγών αλουμίνας στον κόσμο.
Σημειώνεται ότι ζ ζήτηση αλουμινίου, η οποία και καθορίζει τη ζήτηση αλουμίνας σε διεθνές επίπεδο, αναπτύσσεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια και επειδή οδηγείται κατά κύριο λόγο από τους τομείς των κατασκευών και των αυτοκινήτων, αλλά και από την πορεία των κλάδων συσκευασίας και μηχανημάτων, αναμένεται να συνεχίσει να αναπτύσσεται.
Επιπλέον, πολλές κυβερνήσεις ενισχύουν τα κίνητρα για ανάπτυξη υποδομών με σκοπό τη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών σε συνδυασμό με παγκόσμιες τάσεις, όπως η στροφή σε ελαφρύτερα οχήματα και για το λόγο αυτό η ζήτηση αλουμινίου αναμένεται ανοδική. Ειδικότερα στην περιοχή άμεσου ενδιαφέροντος της ΜΕΤLEN (Ευρώπη, Β. Αφρική, Μέση Ανατολή και Μαύρη Θάλασσα) αναμένεται ότι το ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης της μεταλλουργικής αλουμίνας θα διατηρηθεί ελλειμματικό και για τα επόμενα χρόνια (σύμφωνα με τα στοιχεία της Wood-Mackenzie, το 2025 το έλλειμμα στην Ευρώπη θα είναι πάνω από 2,5Mt, ενώ στην Μέση Ανατολή, Βόρεια Αφρική και Μαύρη Θάλασσα στα 9,5Mt).
Κατ’ επέκταση, η νέα παραγωγή αλουμίνας αναμένεται να καλύψει σημαντική ποσότητα και Γαλλίου, μετά και τις ανακοινώσεις της Κίνας για μείωση των εξαγωγών της.
Το Γάλλιο και η παραγωγή του
Το Γάλλιο είναι ένα μέταλλο που ανακαλύφθηκε το 1875 στη Γαλλία από το χημικό Paul Emile Lecoq de Boisbaudran. Από τότε, η χρήση ημιαγωγών με βάση ενώσεις γαλλίου το κατέστησε μέταλλο υψηλής τεχνολογίας ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες. Τα δύο κύρια πεδία εφαρμογής είναι τα ολοκληρωμένα κυκλώματα (IC) και οι οπτοηλεκτρονικές διατάξεις. Συγκεκριμένα, τα στερεά κράματα γαλλίου χρησιμοποιούνται στην οπτική, την ηλεκτρονική και την πυρηνική μηχανική λόγω της μη τοξικότητάς τους και της αντοχής τους στην ακτινοβολία νετρονίων και στη διάσπαση βήτα. Τα κύρια βασικά κράματα του Ga είναι το νιτρίδιο του Γαλλίου (GaN), το αντιμονιούχο Γάλλιο (GaSb) και το αρσενιούχο Γάλλιο (GaAs)
Αυτό χρησιμοποιείται στην κατασκευή ημιαγωγών, μια από τις σημαντικότερες χρήσεις του γαλλίου. Παρέχει ένα κρίσιμο συστατικό σε πολλά στάδια της διαδικασίας κατασκευής τσιπ υπολογιστών και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών.
Το γάλλιο δεν εξορύσσεται- λαμβάνεται ως υποπροϊόν της εξόρυξης και επεξεργασίας άλλων μετάλλων, κυρίως αλουμινίου, ψευδαργύρου, και παράγεται σε κάθε χώρα που παράγει αυτά τα μέταλλα. Ο γαλλίτης είναι ένα κοινό ορυκτό που περιέχει γάλλιο. Το γάλλιο εμφανίζεται κυρίως ως ιχνοστοιχείο σε αργίλιο, ψευδάργυρο και ορυκτά γερµανίου, όπως ο βωξίτης, ο σφαλερίτης και ο γερµανίτης, και στον λιθάνθρακα. Το γάλλιο ανακτάται τόσο ως πρωτογενής παραγωγή, όσο και ως δευτερογενής από ανακυκλωμένα θραύσματα που περιέχουν γάλλιο, κυρίως σε ενώσεις. Παράγεται μόνο ως υποπροϊόν της διαδικασίας αναμόρφωσης άλλων μετάλλων κατά τη διάρκεια της παραγωγής αλουμίνας από βωξίτη ή κατά την επεξεργασία υπολειμμάτων ψευδαργύρου. Έτσι, η σημαντικότερη πρωτογενής πηγή για το γάλλιο λοιπόν είναι ο βωξίτης. Περίπου το 90% της σημερινής πρωτογενούς παραγωγής γαλλίου εξάγεται από βωξίτη κατά την παραγωγή της αλουμίνας.
Η τρέχουσα παγκόσμια παραγωγή γαλλίου είναι περίπου 7500 εκατ. τόνοι ετησίως. Στις μικρότερες χώρες παραγωγής περιλαμβάνονται η Ουγγαρία (Ajka), η Ιαπωνία, η Ρωσία και η Σλοβακία. Το 95% του Γαλλίου αυτή τη στιγμή παράγεται από την Κίνα! Oι Ηνωμένες Πολιτείες εξαρτώνται σήμερα κατά 100% από ξένες πηγές για το γάλλιο. Η πρωτογενής παραγωγή γαλλίου το 2014 ήταν περίπου 300 έως 400 τόνοι ετησίως.
Πηγές: Supply and Demand of Lithium and Gallium (bund.de), Mineral Commodity Summaries 2022 - Gallium (usgs.gov), What country produces the most gallium? - TimesMojo, Gallium - Properties - Price - Applications - Production (material-properties.org)
Οι επιπτώσεις στην Ευρώπη από το ban της Κίνας στις εξαγωγές του Γαλλίου
Το ακόλουθο γράφημα αποτυπώνει την ιστορική πορεία της τιμής του γαλλίου από το 2012 έως σήμερα, ενώ γίνεται και πρόβλεψη για την πορεία της τιμής του τα επόμενα χρόνια (έως το 2030).
(Σημειώστε ότι οι τιμές για εισαγωγή στην Ευρώπη είναι πολύ διαφορετικές από αυτές του διαγράμματος. Σήμερα η τιμή είναι πάνω από τα 600$/Kg. Δεν θα έβαζα αυτό το διάγραμμα, μπορεί να μπερδέψει).
Μάλιστα, τα επόμενα χρόνια προβλέπεται σημαντική αύξηση της τιμής του με νέο ρεκόρ το 2030:
Η απόφαση της Κίνας να επιβάλει περιορισμούς στις εξαγωγές γαλλίου προς την Ευρώπη έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες για την εφοδιαστική αλυσίδα της Ε.Ε. και τη μακροπρόθεσμη βιομηχανική της ανταγωνιστικότητα. Το γάλλιο, ένα από τα πιο σπάνια μέταλλα, είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη σύγχρονων τεχνολογιών, όπως η ηλιακή ενέργεια, τα LED και οι ημιαγωγοί. Η Κίνα, η οποία ελέγχει τη συντριπτική πλειονότητα της παγκόσμιας παραγωγής γαλλίου, έχει αναγνωρίσει την στρατηγική σημασία αυτού του μετάλλου, γεγονός που την καθιστά έναν από τους πιο ισχυρούς παίκτες στην αγορά των σπάνιων μετάλλων.
Η απαγόρευση εξαγωγών από την Κίνα θέτει άμεσα σε κίνδυνο τις βιομηχανίες της Ε.Ε., καθώς οι ευρωπαϊκές χώρες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές γαλλίου για την παραγωγή κρίσιμων τεχνολογιών. Οι άμεσες συνέπειες αυτής της απόφασης περιλαμβάνουν αυξήσεις στο κόστος παραγωγής, καθυστερήσεις στην κατασκευή και μια πιθανή αποδυνάμωση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών εταιρειών στον παγκόσμιο στίβο. Επιπλέον, το γάλλιο χρησιμοποιείται σε εφαρμογές που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα και την πράσινη ενέργεια, κάτι που καθιστά την έλλειψή του ακόμη πιο ανησυχητική για τις στρατηγικές ανάπτυξης της Ε.Ε. στον τομέα αυτό.
Σύμφωνα με κάποιες μελέτες, το γάλλιο με τιμή άνω των $700 ανά κιλό σήμερα, έχει αυξηθεί κατά +23,20% σε σχέση με την αρχή του περασμένου έτους. Είναι αυξημένο, ως προς την τιμή του, κατά +120,29% σε σύγκριση με την τιμή των $422,70 ανά κιλό την 1η Ιανουαρίου 2021 και έχει αυξηθεί κατά +212,26% από την 1η Ιανουαρίου 2020 (σε σύγκριση, ο δείκτης S&P 500 έχει αυξηθεί κατά +80,54% στην ίδια περίοδο). Αν πάμε πίσω στην 1η Ιανουαρίου 2018, όταν η τιμή του γαλλίου ήταν $274,37 ανά κιλό, τότε η αύξηση είναι +239,38%.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη αναγνωρίσει τη σοβαρότητα του προβλήματος και έχει ξεκινήσει τη διαδικασία ενίσχυσης της στρατηγικής αυτονομίας της Ε.Ε. σε κρίσιμα μέταλλα. Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει μια σειρά μέτρων που στοχεύουν στην εξασφάλιση σταθερών και διαφοροποιημένων πηγών προμήθειας. Κεντρική προτεραιότητα είναι η ανάπτυξη εναλλακτικών προμηθευτών γαλλίου εκτός Κίνας και η προώθηση της ανακύκλωσης μετάλλων, κάτι που μπορεί να μειώσει την εξάρτηση από ξένες αγορές και να ενισχύσει την εγχώρια παραγωγή. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει την δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων για κρίσιμα μέταλλα, προκειμένου να καλυφθούν πιθανές διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού και να διασφαλιστεί η συνέχεια της παραγωγής στην Ε.Ε.
Σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, η METLEN Energy & Metals, ως μια από τις πιο εξειδικευμένες εταιρείες στον τομέα της ενέργειας και των μετάλλων, μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εταιρεία, με την εμπειρία της στη στρατηγική ανάλυση και την κατανόηση των διεθνών αγορών, έχει τη δυνατότητα να συμβάλλει στην ανάπτυξη πολιτικών και συνεργασιών που ενισχύουν την ενεργειακή ασφάλεια και τη βιομηχανική ανθεκτικότητα της Ε.Ε.
Η METLEN μπορεί να παρέχει στρατηγικές συμβουλές που θα βοηθήσουν στην ενίσχυση της διαφοροποίησης των πηγών προμήθειας, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να συμμετάσχει σε ερευνητικά προγράμματα που θα αναπτύξουν νέες τεχνολογίες ανακύκλωσης σπάνιων μετάλλων, ενισχύοντας την κυκλική οικονομία. Επιπλέον, η METLEN μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη στρατηγικών για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, αναγνωρίζοντας τις ειδικές ανάγκες κάθε τομέα και προτείνοντας λύσεις που θα διασφαλίσουν την ανταγωνιστικότητα της Ε.Ε. σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον.
Σε αυτό το πλαίσιο, η METLEN μπορεί να αναλάβει έναν στρατηγικό ρόλο στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ηγεσίας στους τομείς της ενέργειας και των σπάνιων μετάλλων, συμβάλλοντας έτσι στην επίτευξη των στόχων της Ε.Ε. για βιώσιμη ανάπτυξη και ενίσχυση της ενεργειακής ανεξαρτησίας.
ΜΕΤLEN Energy & Metals και ερευνητικά προγράμματα
Η METLEN καταφέρνει και ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις επειδή έχει αναπτύξει ένα δυναμικό οργανισμό RnD (Research and Development), που συμμετέχει ενεργά στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών για την παραγωγή υλικών που βρίσκουν εφαρμογή σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, όπως είναι η υπερκάθαρη αλουμίνα που χρησιμοποιείται σε προϊόντα LED, το σκάνδιο για υπερκράματα αλουμινίου-σκανδίου (Αl-Sc), το γάλλιο που χρησιμοποιείται σε ημιαγωγούς, το βανάδιο για μπαταρίες και άλλα.
Αυτό τις επιτρέπει να παρακολουθεί τις εξελίξεις και κυρίως να μετέχει στη δημιουργία τους, αναπτύσσοντας τις συνθήκες εφαρμογής στην πραγματική παραγωγή. Χαρακτηριστικά μερικά από τα προγράμματα που μετέχει:
- SCALE: Production of Scandium compounds and Scandium Aluminum alloys from European metallurgical by-products https://www.scaletechnology.eu/
- SisAl Pilot: Innovative pilot for Silicon production with low environmental impact using secondary Aluminium and silicon raw materials https://www.sisal-pilot.eu/
- AlSiCal: Towards sustainable mineral and metal industry: ZERO Bauxite Residue and ZERO CO2 from co-production of Alumina, Silica and precipitated Calcium carbonate by the Aranda-Mastintechnology https://www.alsical.eu/
- ENSUREAL: Integrated cross-sectorial approach for environmentally sustainable and resource-efficient alumina production. https://ensureal.com/
- SisAL Slag: Silicon and High Purity Alumina (HPA) production https://sisalslag.eu/
- Valore: Small-scale pilot tests for the extraction of Ga (& V) from Bayer liquors from alumina production. https://kic-valore.eu/en (Ειδικότερα, το Πρόγραμμα Valore, ξεκίνησε αρχές του 2022 και αφορά στην επεξεργασία υγρών διαλυμάτων προς παραγωγή Βαναδίου και Γαλλίου από την παραγωγή αλουμίνας. Η παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας δίνει προοπτικές αύξησης της ανταγωνιστικότητας του εργοστασίου).
Η Έρευνα και η Ανάπτυξη αποτελεί για τη MYTILINEOS μία συνειδητή επιχειρηματική επιλογή, αλλά και μία σύγχρονη αναγκαιότητα, στο πλαίσιο της Ατζέντα 2030 και των Παγκόσμιων Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs). Η Εταιρεία, επενδύει στην έρευνα και ανάπτυξη με στόχο να συμβάλλει, στο μέτρο που της αναλογεί, στην ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας, στην αναβάθμιση των τεχνολογικών ικανοτήτων του βιομηχανικού κλάδου της χώρας, στην ενθάρρυνση της καινοτομίας, διασφαλίζοντας την βιομηχανική διαφοροποίηση και την προστιθέμενη αξία στα προϊόντα και τις υπηρεσίες της.
Στον Τομέα Μεταλλουργίας, η Εταιρεία συνεχίζει με συνέπεια να επενδύει στην εγκατάσταση πιλοτικών μονάδων και ανάπτυξης τεχνογνωσίας στους τομείς:
- Αξιοποίησης των καταλοίπων βωξίτη, συμμετέχοντας και διενεργώντας πιλοτικές δοκιμές στα πλαίσια ευρωπαϊκών προγραμμάτων αποδοτικών πράσινων τεχνολογιών για την παραγωγή χρήσιμων προϊόντων και υλικών (σιδήρου, αλουμίνας, προσθέτων τσιμέντου και δομικών προϊόντων) καθώς και στην ανάπτυξη τεχνολογίας για την εξαγωγή σπάνιων γαιών.
- Νέων τεχνολογιών ανακύκλωσης αλουμινίου, συμμετέχοντας σε ερευνητικά προγράμματα σχεδιασμού και ελέγχου παραγωγής ανακυκλωμένων προϊόντων Αλουμινίου χαμηλού ενεργειακού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
- Αξιοποίησης ανθρακούχων παραπροϊόντων ηλεκτρόλυσης αλουμίνας, διερευνώντας τεχνολογία ανακύκλωσης μέσα στον κύκλο παραγωγής του αλουμινίου.
- Ανάκτησης και αξιοποίησης θερμότητας από ροές καυσαερίων της παραγωγικής διεργασίας Αλουμινίου.
- Χρήσης ΑΠΕ στην παραγωγή Αλουμίνας / Αλουμίνιου, με συμμετοχή σε Δίκτυο μελέτης των δυνατοτήτων απευθείας εφαρμογής ΑΠΕ στη βιομηχανία.
- Ψηφιοποίησης διεργασιών στην παραγωγή αλουμίνας και αλουμινίου.
- Εκπαίδευσης και δια βίου μάθησης, μέσω προγραμμάτων που στοχεύουν στην διαμόρφωση νέων εργαλείων και κύκλων εκπαίδευσης για μηχανικούς και εργατοτεχνίτες που εργάζονται στον κλάδο πρώτων υλών και μεταλλουργίας.
Στην κατεύθυνση αυτή, έχει συσταθεί η δραστηριότητα Έρευνας και Βιώσιμης Ανάπτυξης (Ε.Β.Α.) υπό την Διεύθυνση Τεχνολογίας, του Τομέα Μεταλλουργίας της Εταιρείας. Η Εταιρεία συμμετέχει σε περίπου 24 ερευνητικά προγράμματα συγχρηματοδοτούμενα από την Ε.Ε. ή το Ελληνικό κράτος μέσω των προγραμμάτων Horizon 2020, ΕΙΤ Raw Materials, EIT Manufacturing, ERA-NET Cofund on Raw Materials (ERA-MIN 2) και προγραμμάτων της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ). Η συμμετοχή της MYTILINEOS στα προγράμματα αυτά γίνεται με γνώμονα την αύξηση της ανταγωνιστικότητας αλλά και τη διερεύνηση εφαρμογής βιομηχανικής κυκλικής οικονομίας.
Η συνολική χρηματοδότηση του ΤΕΔ Μεταλλουργίας της METLEN από τα ερευνητικά προγράμματα, στο διάστημα 2017-2026, ξεπερνά τα 11 εκ. Ευρώ. Επίσης, η εταιρεία, μέσω της δραστηριότητας ΕΒΑ του τομέα Μεταλλουργίας τοποθετείται ανάμεσα στις πρωτοπόρες εταιρείες του κλάδου αλουμινίου παγκοσμίως στον τομέα της έρευνας για την αξιοποίηση των καταλοίπων βωξίτη, αλλά και την ανάκτηση σπάνιων γαιών.
