της Χριστίνας Αντωνίου,
Τα θέματα που αφορούν τόσο στο περιβάλλον όσο και στην κοινωνία αποτελούν θεμελιώδεις πυλώνες του ESG για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.
Όμως οι αναλυτές τον τελευταίο καιρό εστιάζουν αποκλειστικά στους κλιματικούς κινδύνους και στις κοινωνικές επιπτώσεις ξεχνώντας συχνά το «ρόλο κλειδί» που διαδραματίζει η εταιρική διακυβέρνηση.
Μάλιστα ορισμένοι ειδικοί πάνω στα θέματα ESG πηγαίνουν ένα βήμα πιο πέρα, προτείνοντας την αφαίρεση της εταιρικής διακυβέρνησης από το ESG, καθώς δεν φαίνεται με την πρώτη ματιά να ταιριάζει με τους άλλους δύο παράγοντες.
Ωστόσο η εταιρική διακυβέρνηση αποτελεί το βασικό συστατικό της επιτυχίας του όλου εγχειρήματος, διότι παρέχει τα κατάλληλα εργαλεία για την προαγωγή των περιβαλλοντικών και κοινωνικών αξιών.
Το φλέγον ζήτημα
Στην έκθεση MSCI 2022 αναφορικά με τις τάσεις που επικρατούν στο ESG, αναφέρεται ότι η κλιματική αλλαγή έχει ξεπεράσει την εταιρική διακυβέρνηση ως το πλέον φλέγον ζήτημα που απασχολεί τους επενδυτές.
Επιπλέον κατά τους αρθρογράφους της Wall Street Journal David F. Larcker και Brian Tayan η υιοθέτηση κανόνων ορθής εταιρικής διακυβέρνησης, μολονότι κρίνεται σημαντική για την πορεία της εταιρείας, διαφέρει αισθητά από τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές προτεραιότητες των επιχειρήσεων, οπότε δεν θα έπρεπε να εντάσσεται στον ίδιο μηχανισμό.
Είναι αλήθεια ότι με την πρώτη ματιά φαντάζει παράταιρη η σχέση της εταιρικής διακυβέρνησης με τους άλλους δύο πυλώνες του ESG. Όμως με ενδελεχή παρατήρηση μπορεί να εξακριβωθεί, ότι οι κανόνες της εταιρικής διακυβέρνησης προάγουν τους περιβαλλοντικούς και τους κοινωνικούς στόχους. Αυτό συμβαίνει, διότι η εταιρική διακυβέρνηση παρέχει τα κατάλληλα εργαλεία για τη μέτρηση της απόδοσης των εταιρειών, η οποία μπορεί να οδηγήσει στην υιοθέτηση ενός βιώσιμου επιχειρηματικού μοντέλου.
Η υιοθέτηση των κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης συνδέεται άρρηκτα με την εξάλειψη των κοινωνικών ανισοτήτων για την πρόσβαση στην εργασία.
Τι περιλαμβάνει
Το Σύστημα της Εταιρικής Διακυβέρνησης περιλαμβάνει την πολιτική αποδοχών για τη διασφάλιση της δίκαιης αμοιβής των εργαζομένων.
Επιπλέον καθορίζει τη μέθοδο που ακολουθείται για την επιλογή των στελεχών και προωθεί τη σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου με στελέχη που διαθέτουν ειδικές δεξιότητες, ιδίως σε θέματα ανθρώπινου δυναμικού.
Επιπρόσθετα εξέχουσα θέση έχουν οι κανόνες που αφορούν σε ζητήματα ισότητας των φύλων, ιδιαίτερα για τη μεγαλύτερη εκπροσώπηση γυναικών στο Διοικητικό Συμβούλιο.
Σύμφωνα με έρευνα της Morgan Stanley μια καλύτερη ισορροπία ανδρών και γυναικών στο χώρο εργασίας μπορεί να αποφέρει αποδόσεις με λιγότερη αστάθεια, καθιστώντας την ποικιλομορφία των φύλων κερδοφόρα για εταιρείες και επενδυτές.
Αντίστοιχα έρευνα της S&P Global Market Intelligence αποκάλυψε ότι οι εταιρείες που είχαν περισσότερες γυναίκες στη θέση μελών του Διοικητικού Συμβουλίου παρουσίασαν μεγαλύτερες οικονομικές επιδόσεις από εταιρείες με μικρότερη συμπερίληψη γυναικών στο Διοικητικό Συμβούλιο.
Η εταιρική διακυβέρνηση συνδέεται αλληλένδετα με το περιβάλλον και την κοινωνία. Αποτελεί ένα συνδετικό κρίκο για την εφαρμογή ενός ενιαίου πλαισίου που στοχεύει στην αναβάθμιση των εταιρειών. Η εφαρμογή πρακτικών ορθής διακυβέρνησης θεωρείται αναγκαία, καθώς οι κακές πρακτικές διακυβέρνησης βρίσκονται στον πυρήνα ορισμένων από τα μεγαλύτερα εταιρικά σκάνδαλα με τεράστιες κοινωνικές και περιβαλλοντικές προεκτάσεις.
Η Amazon
Για παράδειγμα μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες του τεχνολογικού τομέα στον κόσμο, η Αmazon έχει κατηγορηθεί για παραβιάσεις των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας.
Πιο συγκεκριμένα το 2015 έγινε γνωστό ότι εξανάγκαζε τους εργαζόμενους στις αποθήκες της σε άμισθη υπερωριακή απασχόληση.
Επίσης το 2019 η βρετανική εφημερίδα «The Guardian» αποκάλυψε ότι για την παραγωγή των συσκευών Alexa, μέσω του κινέζου προμηθευτή Foxconn, εργάζονταν περισσότεροι από 1.000 έφηβοι μαθητές, μάλιστα και σε υπερωρίες.
H BP
Άλλο παράδειγμα αποτελεί η BP, της οποίας η φήμη επλήγη βαρύτατα, λόγω της πετρελαιοκηλίδας που προξένησε το 2010 στον Κόλπο του Μεξικό, η οποία χαρακτηρίστηκε ως η μεγαλύτερη πετρελαιοκηλίδα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η BP κρίθηκε ένοχη για «σοβαρή αμέλεια», εξαιτίας της έκρηξης στην εξέδρα εξόρυξης πετρελαίου Deepwater Horizon στον Κόλπο του Μεξικό, που χαρακτηρίστηκε ως «η χειρότερη περιβαλλοντική καταστροφή στην αμερικανική ιστορία» από την τότε Υπουργό Δικαιοσύνης των ΗΠΑ Λορέτα Λιντς.
Η έκρηξη κόστισε τη ζωή σε 11 ανθρώπους και προξένησε τεράστια οικολογική καταστροφή λόγω της διαρροής γιγαντιαίας ποσότητας αργού πετρελαίου που εκτιμήθηκε σε περίπου 4,9 εκατομμύρια βαρέλια. Στην εταιρεία επιβλήθηκε από την αμερικανική δικαιοσύνη πρόστιμο μαμούθ 20,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Με την εισαγωγή των κανόνων για την εταιρική διακυβέρνηση επιχειρείται η βελτίωση των εταιρειών, καθώς προτάσσονται οι αρχές της διαφάνειας, της λογοδοσίας, της δικαιοσύνης και της υπευθυνότητας, με αποτέλεσμα να επωφελείται τόσο το περιβάλλον όσο και η κοινωνία.
Πλέον η χάραξη πολιτικής από τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, έχει ως επίκεντρο την προαγωγή των συμφερόντων των μετόχων, των εργαζομένων, των πελατών, αλλά και ολόκληρης της κοινότητας. Παράλληλα η δημιουργία ηγετικής κουλτούρας στα στελέχη των εταιρειών μέσω και της συνεχούς εκπαίδευσης έχει ως απότοκο τη μεγέθυνση της συνολικής αξίας των εταιρειών.
