Του Γιώργου Αλεξάκη
Από χτες 3 Νοεμβρίου 2021 και ώρα 23:00 είναι στον «αέρα του διαδικτύου» προς δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με τον τίτλο «Θεσμικό πλαίσιο Αναπτυξιακού Νόμου για τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων σε ιδιωτικές επενδύσεις». Ουσιαστικά είναι ο νέος αναπτυξιακός νόμος, που μεταξύ άλλων θέτει ως κεντρική προτεραιότητα την πράσινη μετάβαση και την περιβαλλοντική αναβάθμιση επιχειρήσεων.
Τομείς
«Το ως άνω σχέδιο νόμου στοχεύει στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας με τη χορήγηση κινήτρων σε συγκεκριμένες δραστηριότητες και κλάδους, προκειμένου να επιτευχθεί ο ψηφιακός και τεχνολογικός μετασχηματισμός των επιχειρήσεων, η πράσινη μετάβαση, η δημιουργία οικονομιών κλίμακας, η στήριξη καινοτόμων επενδύσεων και όσων επιδιώκουν την εισαγωγή νέων τεχνολογιών της «Βιομηχανίας 4.0», της ρομποτικής και της τεχνητής νοημοσύνης, η ενίσχυση της απασχόλησης με εξειδικευμένο προσωπικό, η στήριξη της νέας επιχειρηματικότητας και της μεταποίησης, η ενίσχυση λιγότερο ευνοημένων περιοχών της χώρας και περιοχών που εντάσσονται στο Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας και έντασης γνώσης. Επιπλέον, επιδιώκεται η βελτίωση και επιτάχυνση των διαδικασιών ένταξης επενδυτικών σχεδίων στα θεσπιζόμενα καθεστώτα χορήγησης κρατικών ενισχύσεων» αναφέρεται σχετικά από το αρμόδιο υπουργείο Ανάπτυξης.
Όπως τονίζεται για πρώτη φορά «αξιοποιούνται δυνατότητες που παρέχει ο Γενικός Απαλλακτικός Κανονισμός 651/2014 και αφορούν στην υπαγωγή επενδυτικών σχεδίων αυτοτελώς, στα λοιπά τμήματά του πέραν των ενισχύσεων με Περιφερειακό Χαρακτήρα. Με την εν λόγω πρωτοβουλία, οι ενισχύσεις σε τομείς όπως η έρευνα και η καινοτομία, η προστασία του περιβάλλοντος καθώς και οι – κοινωνικού προσήμου – ενισχύσεις, όπως αυτές για επαγγελματική κατάρτιση και για εργαζόμενους σε μειονεκτική θέση ή με αναπηρία, μπορούν πλέον να αποτελούν ολοκληρωμένα επενδυτικά σχέδια.»
Μορφές Ενισχύσεων
Επίσης το ΥΠΑΝ αναφέρει ότι στο προτεινόμενο σχέδιο νόμου, έχουν ληφθεί υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, οι αδυναμίες αλλά και οι δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας. Περιλαμβάνονται κίνητρα προσέλκυσης επενδύσεων και απευθύνεται σε υποψήφιους ημεδαπούς και αλλοδαπούς επενδυτές, προκειμένου να επενδύσουν σε επιχειρηματικές δραστηριότητες στη χώρα. Με την υλοποίηση των επενδύσεων, ενόψει και της έναρξης ισχύος του Νέου Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων (2022-2027), αναμένεται να προκύψουν οφέλη για την ελληνική οικονομία, με την αύξηση του ΑΕΠ, την αύξηση της απασχόλησης και την ενίσχυση της ευημερίας.
Συγκεκριμένα με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις θεσπίζονται καθεστώτα χορήγησης κρατικών ενισχύσεων σε επενδυτικά σχέδια, τα οποία δύνανται να υπάγονται σε μια ή περισσότερες από τις παρακάτω κατηγορίες: 1. Ψηφιακός και Τεχνολογικός Μετασχηματισμός Επιχειρήσεων, 2. Πράσινη Μετάβαση – Περιβαλλοντική Αναβάθμιση Επιχειρήσεων, 3. Νέο Επιχειρείν, 4. Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση, 5. Έρευνα και Εφαρμοσμένη Καινοτομία, 6. Αγροδιατροφή – Πρωτογενής Παραγωγή και Μεταποίηση Γεωργικών Προϊόντων – Αλιεία, 7. Μεταποίηση – Εφοδιαστική Αλυσίδα, 8. Επιχειρηματική Εξωστρέφεια, 9. Ενίσχυση Τουριστικών Επενδύσεων, 10. Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού, 11. Μεγάλες Επενδύσεις, 12. Ευρωπαϊκές Αλυσίδες Αξίας και 13. Επιχειρηματικότητα 360ο.
Τα καθεστώτα αυτά έχουν για πρώτη φορά θεματική στόχευση, αντί μίας οριζόντιας διάστασης. Επιπλέον κάθε καθεστώς ενίσχυσης είναι εστιασμένο σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένου του καθεστώτος για τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση.
Οι πυλώνες
Οι πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίχθηκε ο νέος νόμος είναι το Σχέδιο Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία (έκθεση Επιτροπής Πισσαρίδη), το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Ελλάδα 2.0), ο Νέος Χάρτης Περιφερειακών Ενισχύσεων 2022-2027, οι στόχοι του ΕΣΠΑ 2021-2027, η στρατηγική για τη βιομηχανία (Industry 4.0), καθώς και η προσαρμογή στις ανάγκες της σημερινής ελληνικής και διεθνούς πραγματικότητας.
Το Μέρος Α’ του νομοσχεδίου περιλαμβάνει τις γενικές διατάξεις που διατρέχουν το σύνολο των ιδιωτικών επενδύσεων που θα υπαχθούν στα επιμέρους καθεστώτα ενισχύσεων και οριοθετείται το πεδίο εφαρμογής του. Προσδιορίζονται οι βασικοί κανόνες για τις εντάσεις των παρεχόμενων ενισχύσεων, τις επιλέξιμες δαπάνες των επενδυτικών σχεδίων, τις προϋποθέσεις και τις διαδικασίες που εφαρμόζονται από το στάδιο της υπαγωγής μέχρι το στάδιο της τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων.
Μορφές Ενισχύσεων
Στα επενδυτικά σχέδια, τα οποία υπάγονται στα καθεστώτα ενισχύσεων, παρέχονται τα εξής είδη ενισχύσεων:
α. Φορολογική απαλλαγή, η οποία συνίσταται στην απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, τα οποία προκύπτουν με βάση την οικεία φορολογική νομοθεσία, από το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, αφαιρουμένου του φόρου του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας που αναλογεί στα κέρδη που διανέμονται ή αναλαμβάνονται από τους εταίρους. Το ποσό της φορολογικής απαλλαγής υπολογίζεται ως ποσοστό επί της αξίας των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου ή και της αξίας του καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, ο οποίος αποκτάται με χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) και συνιστά ισόποσο αποθεματικό, το οποίο τηρείται σε διακριτό λογαριασμό στις οικονομικές τους καταστάσεις.
β. Επιχορήγηση, η οποία συνίσταται στη δωρεάν παροχή από το Δημόσιο χρηματικού ποσού, για την κάλυψη τμήματος των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου και προσδιορίζεται ως ποσοστό αυτών.
γ. Επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο τμήματος των καταβαλλόμενων δόσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), η οποία συνάπτεται για την απόκτηση καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, προσδιορίζεται ως ποσοστό επί της αξίας απόκτησής τους και εμπεριέχεται στις καταβαλλόμενες δόσεις. Η επιδότηση της χρηματοδοτικής μίσθωσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα επτά (7) έτη, και η προθεσμία άρχεται από την ημερομηνία ολοκλήρωσης της επένδυσης.
δ. Επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο μέρους του μισθολογικού κόστους των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται και συνδέονται με το επενδυτικό σχέδιο και για τις οποίες δεν λαμβάνεται καμία άλλη κρατική ενίσχυση.
ε. Χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου.
Ύψος ενισχύσεων
Οι εντάσεις και τα ανώτατα ύψη των ενισχύσεων των επενδυτικών σχεδίων κάθε καθεστώτος ενίσχυσης, τελούν υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α. Οι μέγιστες εντάσεις ενισχύσεων για τις επενδύσεις περιφερειακού χαρακτήρα (εγκεκριμένα ανώτατα όρια περιφερειακών ενισχύσεων) καθορίζονται από τον Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων (ΧΠΕ) και αφορούν τις μεγάλες επιχειρήσεις. Οι εν λόγω εντάσεις προσαυξάνονται κατά 10% για μεσαίες επιχειρήσεις και κατά 20% για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.
β. Οι αναφερόμενες στις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις αυξημένες εντάσεις ενισχύσεων του ΧΠΕ δεν ισχύουν για επενδυτικά σχέδια με επιλέξιμες δαπάνες άνω των 50 εκατ. ευρώ.
γ. Για τα επενδυτικά σχέδια με επιλέξιμες δαπάνες άνω των 50 εκατ. ευρώ (μεγάλα επενδυτικά σχέδια) το μέγιστο επιτρεπτό ποσό ενίσχυσης για μεγάλο επενδυτικό έργο υπολογίζεται ως εξής:
εα. Για το τμήμα της δαπάνης μέχρι 50 εκατ. ευρώ, παρέχεται το 100% της ανώτατης επιτρεπόμενης έντασης περιφερειακής ενίσχυσης στην οικεία περιοχή, εξαιρουμένης της αυξημένης έντασης ενίσχυσης για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ανώτατο περιφερειακό όριο),
εβ. για το τμήμα της δαπάνης που υπερβαίνει τα 50 εκατ. ευρώ και μέχρι τα 100 εκατ. ευρώ παρέχεται το 50% της ανώτατης επιτρεπόμενης έντασης περιφερειακής ενίσχυσης στην οικεία περιοχή, και
εγ. για το τμήμα της δαπάνης που υπερβαίνει τα 100 εκατ. ευρώ δεν παρέχεται κανένα ποσοστό ενίσχυσης.
Ανώτατα ποσά ενισχύσεων
Το συνολικό ποσό ενίσχυσης ανά υποβαλλόμενο επενδυτικό σχέδιο δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των 10 εκατ. ευρώ. Επίσης προβλέπεται πως οι παρεχόμενες σε κάθε φορέα επενδυτικού σχεδίου ενισχύσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι ενισχύσεις σε συνεργαζόμενες ή συνδεδεμένες επιχειρήσεις, δεν μπορεί να υπερβούν σωρευτικά τα 20 εκατ. ευρώ για μεμονωμένη επιχείρηση και τα 30 εκατ. ευρώ για το σύνολο των συνεργαζόμενων ή συνδεδεμένων επιχειρήσεων. Οι περιορισμοί αυτοί ισχύουν για τα επενδυτικά σχέδια, για χρονική περίοδο 3 ετών από την υποβολή της αίτησης του φορέα για υπαγωγή του επενδυτικού σχεδίου του. Ως ποσό ενίσχυσης, ανά υποβαλλόμενο επενδυτικό σχέδιο, λαμβάνεται υπόψη το εγκριθέν με την απόφαση υπαγωγής. Το υπερβάλλον ποσό ενίσχυσης περικόπτεται αναλογικά κατά είδος ενίσχυσης και ομάδα δαπανών.
Άλλες ρυθμίσεις
Στο Μέρος Β’ προβλέπεται η σύσταση των επιμέρους καθεστώτων ενίσχυσης, καθένα από τα οποία περιλαμβάνει τον σκοπό σύστασής του και ρυθμίσεις με τις οποίες εξειδικεύονται τα οριζόμενα στο Μέρος Α.
Στο Μέρος Γ’ ορίζονται τα Θεσμικά Όργανα, τα οποία είναι επιφορτισμένα με τις αρμοδιότητες εφαρμογής του συνόλου των διαδικασιών που προβλέπονται στο νόμο και περιλαμβάνονται ρυθμίσεις που αφορούν στη λειτουργία του Πληροφοριακού Συστήματος του Αναπτυξιακού Νόμου.
Όπως τονίζεται «όλες οι προτεινόμενες διατάξεις εντάσσονται στη γενικότερη στόχευση της κυβερνητικής πολιτικής για την ενίσχυση των επιχειρήσεων, με τη πρόβλεψη ενός αποτελεσματικού εργαλείου χορήγησης κρατικών ενισχύσεων, το οποίο έχει δομηθεί στη βάση ταχύτερων και ευέλικτων διαδικασιών.
Στο πλαίσιο αυτό καλείται να συμμετάσχει στη δημόσια διαβούλευση κάθε κοινωνικός εταίρος και κάθε ενδιαφερόμενος, καταθέτοντας τις προτάσεις του, για τη βελτίωση των διατάξεων του προτεινόμενου σχεδίου νόμου.
Η διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης θα ολοκληρωθεί στις 17/11/2021 και ώρα 23:00.»
