Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να αυξήσει το ανώτατο όριο των γεωργικών κρατικών ενισχύσεων που μπορούν να χορηγηθούν για τη διάσωση των αγροτών, οι οποίοι αντιμετωπίζουν προβλήματα μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, σύμφωνα με διαρροή που περιήλθε στην κατοχή της EURACTIV.
Η τροποποίηση του προσωρινού πλαισίου κρίσης της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις αναμένεται να ανακοινωθεί εντός αυτού του μήνα, όπως ανακοίνωσε η πρόεδρος της Επιτροπής Ursula von der Leyen στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης τον Σεπτέμβριο του 2022.
Το κύριο πεδίο εφαρμογής αυτής της επικαιροποίησης είναι να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες καταγγελίες των επιχειρηματικών ενώσεων, οι οποίες ζητούν τώρα περισσότερη κρατική στήριξη για να αποτραπεί ένα κύμα «λουκέτων» στις εταιρείες.
Για παράδειγμα, το λόμπι των αγροτών της ΕΕ COPA-COGECA ζήτησε πρόσφατα από την Επιτροπή να προσαρμόσει τα κριτήρια και τον κατάλογο των τομέων του προσωρινού πλαισίου για τις κρατικές ενισχύσεις ώστε να διατηρηθεί η καλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς στην ΕΕ.
«Αυτό που χρειάζεται είναι ένα αναθεωρημένο Προσωρινό Πλαίσιο Αντιμετώπισης Κρίσεων για τις Κρατικές Ενισχύσεις, ώστε να είναι περισσότερο κατάλληλο για την αλυσίδα εφοδιασμού γεωργικών προϊόντων διατροφής και να διασφαλίζει ευκολότερη πρόσβαση σε πιστώσεις», σχολίασε ο πρόεδρος της COGECA Ramon Armengol σε σημείωμα που κοινοποιήθηκε στις αρχές Οκτωβρίου.
Σύμφωνα με το ισχύον πλαίσιο, το οποίο προτάθηκε τον Μάρτιο και ενισχύθηκε τον Ιούλιο, το μέγιστο ποσό κρατικής ενίσχυσης για τους γεωργούς χωρίς την ανάγκη προηγούμενης έγκρισης από την Επιτροπή καθορίστηκε σε 62.000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στην πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων.
Σύμφωνα με το σχέδιο που είδε η EURACTIV, η Κομισιόν εξετάζει τώρα το ενδεχόμενο αύξησης του ανώτατου ορίου κατά 50% σε 93.000 ευρώ για τους γεωργούς έως το 2023.
Η παράταση κατά ένα έτος του πλαισίου κρατικών ενισχύσεων χαιρετίστηκε από τους εκπροσώπους των κρατών μελών τη Δευτέρα (10 Οκτωβρίου), σε προπαρασκευαστική συνεδρίαση της επόμενης συνόδου των υπουργών Γεωργίας της ΕΕ-27.
Ωστόσο, οι πρεσβευτές της ΕΕ τόνισαν ότι το προτεινόμενο ανώτατο όριο δεν είναι αρκετό για να αντιμετωπίσει την τρέχουσα κατάσταση της αγοράς, όπως πληροφορήθηκε η EURACTIV.
Οι κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις στη γεωργία είχαν ήδη χαλαρώσει προσωρινά κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID ώστε να βοηθηθούν οι τομείς που δεν καλύπτονται από τα μέτρα στήριξης που θεσπίζονται στον κανονισμό της Κοινής Οργάνωσης Αγοράς (ΚΟΑ). Η ΚΟΑ αποτελεί το δίχτυ ασφαλείας για τους γεωργούς σε περίπτωση κρίσεων της αγοράς, αντιμετωπίζοντας, για παράδειγμα, την κατάρρευση των τιμών.
Το χαλαρότερο αντιμονοπωλιακό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των διαταραχών που προκάλεσε η COVID εξακολουθεί να κατέχει το ρεκόρ του υψηλότερου ανώτατου ορίου που έχει εγκριθεί ποτέ, καθώς προέβλεπε αύξηση του μέγιστου ποσού κρατικής ενίσχυσης έως και 100.000 ευρώ.
Τα νέα μέτρα για την αντιμετώπιση της ραγδαίας αύξησης των τιμών της ενέργειας μπορούν επίσης να σωρευθούν με ενισχύσεις που χορηγήθηκαν βάσει του προσωρινού πλαισίου COVID-19, υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι αντίστοιχοι κανόνες σώρευσης.
Το πιο σημαντικό είναι ότι η νέα τροποποίηση που αναμένεται να προτείνει η Επιτροπή μπορεί να συμπληρώσει τις λεγόμενες ενισχύσεις ήσσονος σημασίας- ένα είδος εθνικής στήριξης ειδικά για τον γεωργικό τομέα που μπορεί να χορηγηθεί χωρίς προηγούμενη έγκριση από την Επιτροπή.
Το ανώτατο όριο για την ενίσχυση αυτή αυξήθηκε πρόσφατα σε 20.000 ευρώ και σε ειδικές περιπτώσεις σε 25.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η συνολική εθνική στήριξη που μπορεί να χορηγηθεί ανά γεωργική εκμετάλλευση ανέρχεται σε 113.000 € ή 118.000 €.
Η ενίσχυση μπορεί να χορηγηθεί με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, φόρων και πλεονεκτημάτων πληρωμών ή με άλλες μορφές, όπως επιστρεπτέες προκαταβολές, εγγυήσεις, δάνεια και ίδια κεφάλαια, αναφέρεται στο σημείωμα της Επιτροπής.
Οι παραγωγοί λιπασμάτων και αζωτούχων ενώσεων είναι επίσης επιλέξιμοι για στήριξη στο πλαίσιο αυτό του προσωρινού πλαισίου, καθώς η Επιτροπή αναγνωρίζει τον αντίκτυπο των υψηλών τιμών ενέργειας και των περιορισμών στις εισαγωγές λιπασμάτων από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία.
Αυτή η βοήθεια προς τον τομέα των λιπασμάτων προστίθεται στη νέα συνεισφορά αλληλεγγύης από τις μεγάλες εταιρείες του ορυκτού τομέα που κατέγραψαν μεγάλα κέρδη, τα οποία μπορούν επίσης να στηρίξουν την παραγωγή λιπασμάτων στην Ευρώπη.
Ωστόσο, ο επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ Janusz Wojciechowski υπήρξε επιφυλακτικός στο παρελθόν όσον αφορά την υπερβολική χρήση κρατικών ενισχύσεων στον γεωργικό τομέα.
Κατά την έγκριση του ειδικού πλαισίου COVID, αναγνώρισε ότι επρόκειτο για μια «ειδική κατάσταση» και πρόσθεσε: «Θα πρέπει να παρακολουθούμε την κατάσταση, διότι υπάρχει κίνδυνος να μην είναι καλή για τον θεμιτό ανταγωνισμό και την κοινή αγορά».
Ορισμένοι εκπρόσωποι κρατών μελών έχουν ήδη επισημάνει τον κίνδυνο διακρίσεων, καθώς οι εθνικοί προϋπολογισμοί, από τους οποίους εξαρτάται η εκταμίευση των κρατικών ενισχύσεων, διαφέρουν από χώρα σε χώρα.
Οι χώρες που μπορούν να αντέξουν οικονομικά μεγάλα πακέτα επιδοτήσεων για να προστατεύσουν τις αγροτικές τους επιχειρήσεις από την εκτίναξη των τιμών της ενέργειας θα μπορούσαν τελικά να υπονομεύσουν τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά.
Για το λόγο αυτό, ορισμένα κράτη μέλη αμφισβητούν την ιδέα των κρατικών ενισχύσεων για τη διάσωση των αγροτών που αγωνίζονται, εισάγοντας αντ’ αυτού την ιδέα ενός κοινού προϋπολογισμού.
Το θέμα θα συζητηθεί στην επόμενη συνάντηση των υπουργών Γεωργίας της ΕΕ-27 στις 17-18 Οκτωβρίου.
Πηγή: euractiv.gr
