Παραμορφωμένα δαμάσκηνα έφερε για πρώτη φορά «στο φως» η εβδομαδιαία καταγραφή που έγινε στις 27/8, με τις εκτάσεις όπου εντοπίζεται το φαινόμενο για το συγκεκριμένο φρούτο, να ανέρχονται συνολικά σε οκτώ στρέμματα σε Ημαθία και Πέλλα. Προβληματισμό για την εξέλιξη εξέφρασε σε δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιπρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ) και πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Πυρηνοκάρπων (ΕΔΟΠ), Χρήστος Γιαννακάκης, σημειώνοντας ότι η διαδικασία της καταγραφής ξεκίνησε να «τρέχει» με πρωτοβουλία της ΕΔΟΠ από τα μέσα Ιουνίου.
Με βάση τα στοιχεία από τις 27/8, τα στρέμματα όπου εντοπίζονται παραμορφωμένα ροδάκινα, νεκταρίνια, βερίκοκα και δαμάσκηνα, καταγράφονται αυξημένα σε ποσοστό 32,89%, σε σχέση με μία εβδομάδα πριν, με τους παραγωγούς που έχουν ήδη προβεί στη σχετική ενυπόγραφη δήλωσή τους να ανέρχονται σε 879, από 640 στις 20/8, ενώ πλέον φτάνουν τις επτά οι περιοχές που έχουν πληγεί, από έξι.
Συγκεκριμένα, στις 27/8 ανέρχονταν σε 14.053,6 τα στρέμματα σε Ημαθία, Θεσσαλονίκη, Κιλκίς, Λάρισα, Πέλλα, Πιερία και Φλώρινα με εντοπισμένα παραμορφωμένα πυρηνόκαρπα, όταν στις 20/8 διαμορφώνονταν σε 10.574,9 στρέμματα.
Όπως διευκρίνισε ο κ. Γιαννακάκης από την καταγραφή που γίνεται σε εβδομαδιαία βάση, στις 20/8 απουσίαζε η Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας, στην οποία ένας καλλιεργητής εντόπισε και δήλωσε τον εντοπισμό παραμορφωμένων ροδάκινων σε δύο αγροτεμάχια συνολικής έκτασης 11,4 στρεμμάτων.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα με παραμορφωμένα πυρηνόκαρπα εξακολουθεί να εντοπίζεται στην Πέλλα, όπου 640 καλλιεργητές έχουν δηλώσει συνολικά 11.172,6 στρέμματα με παραμορφωμένα ροδάκινα, νεκταρίνια και βερίκοκα, από 478 παραγωγούς και 8.651 στρέμματα στις 20/8.
Στην Ημαθία 221 καλλιεργητές δήλωσαν 2.649,1 στρέμματα με παραμορφωμένα ροδάκινα, νεκταρίνια και βερίκοκα (148 και 1.734,4 στρέμματα στις 20/8), στη Θεσσαλονίκη 5 παραγωγοί διαπίστωσαν το ίδιο φαινόμενα σε 41,9 στρέμματα (3 και 25,5 στρέμματα στις 20/8) και 9 στο Κιλκίς σε 140 στρέμματα (8 σε 125,4 στρέμματα στις 20/8).
Αμετάβλητη παρέμεινε η κατάσταση με τα εντοπισμένα παραμορφωμένα πυρηνόκαρπα σε Λάρισα και Πιερία, με τα νούμερα να διαμορφώνονται στις 27/8 όπως και μία εβδομάδα νωρίτερα, σε 2 παραγωγούς και 34,1 στρέμματα και έναν σε 4,5 στρέμματα αντίστοιχα.
Εκφράζοντας την αγωνία του για την εκτεταμένη εικόνα διασποράς του φαινομένου της παραμόρφωσης, αλλά και της επέκτασής του σε άλλα φρούτα, πέραν των ροδάκινων και νεκταρινιών όπου εντοπιζόταν αρχικά, ο κ. Γιαννακάκης υπογράμμισε ότι η πιο πρόσφατη καταγραφή εντείνει την ανησυχία όλων στην αλυσίδα του κλάδου των πυρηνοκάρπων για το τι μέλλει γενέσθαι.
Επισήμανε δε, ότι «όλα δείχνουν πως πρόκειται για συνδυασμό ιών που προσβάλλει και παραμορφώνει τα πυρηνόκαρπα», ευχόμενος να βρουν έγκαιρα οι επιστήμονες του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) την αιτία του φαινομένου, ώστε να μπορέσουν οι αρμόδιοι να προβούν στις απαιτούμενες ενέργειες για την αντιμετώπισή του. Υπογράμμισε, πάντως, ότι από το φαινόμενο της παραμόρφωσης δεν απειλείται η δημόσια υγεία.
Μέχρι τις 2/9 οι δηλώσεις
Με πρόσφατη ανακοίνωσή της, η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Πυρηνόκαρπων κάλεσε όλους τους παραγωγούς ροδάκινων, νεκταρινιών και βερίκοκων να προχωρήσουν στις δηλώσεις παραμόρφωσης των καρπών μέχρι και τις 2 Σεπτεμβρίου. «Είναι καταληκτική και οριστική η προαναφερόμενη ημερομηνία, αφού στόχος μας είναι να προσκομίσουμε έγκαιρα τα απαραίτητα αποδεικτικά και έτσι να δρομολογηθεί η διαδικασία καταβολής των απαιτούμενων αποζημιώσεων μέσω ευρωπαϊκών κονδυλίων», τόνισε ο κ. Γιαννακάκης.
Υπενθυμίζεται ότι οι παραγωγοί πυρηνοκάρπων που διαπιστώνουν πρόβλημα παραμόρφωσης των καρπών, οφείλουν να προχωρήσουν σε δήλωση μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας που δημιούργησε για τον σκοπό αυτό η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Πυρηνοκάρπων. Οι δηλώσεις γίνονται μέσω του ΚΥΔ, όπου ο κάθε παραγωγός έχει υποβάλει τη δήλωση ΟΣΔΕ του 2023.
Οι έλεγχοι από την πλευρά της πολιτείας στα ήδη δηλωμένα ως πληττόμενα αγροκτήματα αναμένεται να ξεκινήσουν άμεσα, ωστόσο ο προγραμματισμός των προβλεπόμενω ενεργειών προϋποθέτει την ολοκλήρωση της διαδικασίας των δηλώσεων.
Προς το παρόν εξακολουθούν να ισχύουν οι οδηγίες του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου, σύμφωνα με τις οποίες θα πρέπει οι προσβεβλημένοι καρποί να μην συγκομίζονται και να παραμένουν στο χωράφι.
Το ιστορικό της προσβολής
Το φαινόμενο της προσβολής και παραμόρφωσης των ροδάκινων και νεκταρινιών πρωτοεμφανίστηκε το 2021 σε αγροτεμάχιο 10 στρεμμάτων στις Αμπελείες Πέλλας. Ωστόσο, μέσα σε τρία χρόνια εξαπλώθηκε ανησυχητικά, αφού ενώ αρχικά υπολογιζόταν ότι έχουν προσβληθεί συνολικά 5.000 στρέμματα σε Πέλλα και Ημαθία, τελικά, όπως σημείωσε ο κ. Γιαννακάκης, «το νούμερο των 14.053,6 στρεμμάτων που αφορά και σε άλλες περιοχές εκτός των δύο προαναφερόμενων, μας διαψεύδει κατηγορηματικά και μας προβληματίζει έντονα, τόσο εμάς τους παραγωγούς και μεταποιητές, όσο και όλους τους εμπλεκόμενους με τον κλάδο των πυρηνόκαρπων».
Το «μυστήριο» της παραμόρφωσης των ροδάκινων, νεκταρινιών, βερίκοκων και πλέον δαμασκήνων, επιχειρούν να λύσουν επιστήμονες του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, προκειμένου να διαπιστωθεί μέσω αναλύσεων εάν το φαινόμενο είναι ιολογικό. Η σχετική, διάρκειας έξι μηνών, προγραμματική σύμβαση του ΑΠΘ με την Ένωση Κονσερβοποιών Ελλάδας (ΕΚΕ) υπογράφηκε τον Ιούνιο.
