Η επίτευξη μιας πρώτης παγκόσμιας συμφωνίας κατά της μόλυνσης του περιβάλλοντος από πλαστικά είναι ο στόχος νέου γύρου διεθνών διαπραγματεύσεων που αρχίζει από σήμερα στην Οτάβα του Καναδά, ενώ πολλά είναι ακόμη τα σημεία διαφωνίας που απομένουν να επιλυθούν.
Ο στόχος που ορίστηκε το 2022 είναι να οριστικοποιηθεί ως το τέλος του φετινού έτους το κείμενο μιας συμφωνίας που θα ορίζει συγκεκριμένα μέτρα για την καταπολέμηση της αύξησης των πλαστικών απορριμμάτων που κατακλύζουν τη φύση, από τους βυθούς των ωκεανών ως τις κορυφές των βουνών.
Μετά τη σύνοδο της Οτάβας θα απομένει μόνο μια σύνοδος για διαπραγματεύσεις, η οποία θα γίνει στη Νότια Κορέα στα τέλη της χρονιάς. Το έργο που έχουν μπροστά τους οι διαπραγματευτές στην σύνοδο που αρχίζει σήμερα προαναγγέλλεται δύσκολο, καθώς οι χώρες είναι διχασμένες ως προς τον βαθμό φιλοδοξίας της μελλοντικής συνθήκης.
Περίπου 3.500 άνθρωποι έχουν δηλώσει συμμετοχή σε αυτόν τον νέο γύρο διαπραγματεύσεων, μεταξύ των οποίων λομπίστες, επιστήμονες και μέλη περιβαλλοντικών οργανώσεων.
«Έχουμε ένα κείμενο, υπάρχει μια βάση, μολονότι απομένει ακόμη πολλή δουλειά να γίνει πάνω σε αυτό», εξήγησε στο AFP ο Καναδός υπουργός Περιβάλλοντος Στίβεν Γκιλμπό.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο στόχος είναι «να επιτύχουμε να έχουμε ένα κείμενο με 60 ως 70% επικυρωμένα στοιχεία» στο πέρας των διαπραγματεύσεων στην Οτάβα, στις 29 Απριλίου.
«Ωκεανοί χωρίς πλαστικά»
Ο Στίβεν Γκιλμπό είναι αισιόδοξος: σε άρθρο γνώμης που δημοσίευσε χθες, Δευτέρα, μαζί με την Ισπανίδα ομόλογό του Τερέσα Ριμπέρα, έκρινε ότι «ένας ωκεανός χωρίς πλαστικά είναι εφικτός» και ότι η μελλοντική συνθήκη «θα είναι η σημαντικότερη μετά την υπογραφή της Συμφωνίας του Παρισιού» για το κλίμα.
Ωστόσο, μολονότι οι εμπλεκόμενες πλευρές συμφωνούν για την ανάγκη να υπάρξει μια συνθήκη, διαφωνούν ως προς την ουσία της. Ορισμένες χώρες και οι μη κυβερνητικές περιβαλλοντικές οργανώσεις συνηγορούν υπέρ μεγάλης μείωσης της παραγωγής πλαστικών ως το 2040. Όμως χώρες που παράγουν πετρέλαιο και τα λόμπι της βιομηχανίας τάσσονται περισσότερο υπέρ της ανακύκλωσης.
Αυτό που διακυβεύεται είναι πολύ σημαντικό, διότι τα πλαστικά, πετροχημικό προϊόν, είναι παντού. Μικροπλαστικά έχουν εντοπιστεί ακόμη και στο αίμα ή το μητρικό γάλα.
Και επιπλέον η ρύπανση από πλαστικά δεν σταματά να αυξάνεται. Μπορεί να τριπλασιαστεί ως το 2060, αν δεν γίνει κάτι. Επίσης μόνον το 9% των πλαστικών ανακυκλώνεται.
Στις διαπραγματεύσεις στο Ναϊρόμπι τον Νοέμβριο, το προσχέδιο της συνθήκης αυξήθηκε από τις 30 στις 70 σελίδες, καθώς ορισμένες χώρες επέμεναν να περιληφθεί η αντίθεσή τους στα πιο φιλόδοξα μέτρα, όπως τα όρια στην παραγωγή ή η σταδιακή μείωση των πλαστικών.
Μεταξύ αυτών βρισκόταν η Σαουδική Αραβία κι άλλα μέλη του ΟΠΕΚ, του οργανισμού των χωρών που εξάγουν πετρέλαιο. Στον αντίποδα, τα 65 μέλη του «Συνασπισμού Υψηλών Φιλοδοξιών», του οποίου προεδρεύουν η Ρουάντα και η Νορβηγία και στον οποίο βρίσκεται η πλειονότητα των χωρών της ΕΕ, υποστηρίζουν πιο φιλόδοξα μέτρα.
«Μνημειώδης Ευκαιρία»
«Η συνθήκη αυτή συνιστά μνημειώδη ευκαιρία», έκρινε ο Νιλ Νέιθαν του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στην Σάντα Μπάρμπαρα. «Νομικά δεσμευτικά μέτρα είναι απαραίτητα για να αποφευχθεί μια αποδυναμωμένη συμφωνία που δεν θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της εποχής», πρόσθεσε.
«Βρισκόμαστε σε σταυροδρόμι», σημείωσε παράλληλα ο Έιρικ Λίντεμπγεργκ του WWF International, υπενθυμίζοντας ότι «συντριπτική πλειονότητα χωρών έχει ήδη ζητήσει την υιοθέτηση των απαραίτητων δεσμευτικών παγκόσμιων κανόνων –οι ηγέτες μας οφείλουν τώρα να μετατρέψουν τα αιτήματα αυτά σε πράξεις».
Οι διαπραγματεύσεις στην Οτάβα θα δείξουν αν είναι δυνατή ή όχι η επίτευξη συμφωνίας ως το τέλος της χρονιάς, έκρινε επίσης η μη κυβερνητική οργάνωση Ocean Conservancy.
Οι «παγκόσμιες βιομηχανίες πλαστικών και χημικών προϊόντων υποστηρίζουν πλήρως μια νομικά δεσμευτική συμφωνία», βεβαίωσε ο Κρις Γιαν του διεθνούς συμβουλίου ενώσεων της χημικής βιομηχανίας International Council of Chemical Associations. Ωστόσο, όπως τόνισε, το να δοθεί η έμφαση στην ανακύκλωση παραμένει «το πιο αποτελεσματικό μέσο για να καταλήξουμε εκεί ελαχιστοποιώντας το περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος».
Η σύνοδος της Οτάβα είναι η τέταρτη από τις πέντε συνεδριάσεις στο πλαίσιο μιας διαδικασίας που έχει επισπευστεί.
Αρκετές οργανώσεις στη Βόρεια Αμερική ζήτησαν πρόσφατα από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν μεγαλύτερη δέσμευση πάνω στο ζήτημα αυτό.
Η Άνια Μπράντον της Ocean Conservancy υπενθύμισε τον ρόλο που διαδραματίζει η μεγαλύτερη παγκόσμια δύναμη. «Οι ΗΠΑ είναι οι μεγαλύτεροι παραγωγοί πλαστικών απορριμμάτων στον κόσμο, τόσο κατά κεφαλήν όσο και συνολικά σε όγκο και σε απόλυτο βάρος», υπογράμμισε.
