Στα τέλη του περασμένου Ιουνίου ο Γερμανός βιομήχανος Ούβε Ρέινεκε δεν πίστευε στα μάτια του. Διευθύνει ένα εργοστάσιο χάλυβα κοντά στην Δρέσδη και είδε το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας να αυξάνει σε επίπεδα που δεν είχε δει ποτέ. 3.000% πάνω από συνήθη επίπεδα. Ούτε όταν ο Πούτιν εισέβαλε στην Ουκρανία. Ο Ρέινεκε, με την εμπειρία δεκαετιών που διαθέτει πήρε μια άνευ προηγουμένου απόφαση: Έκλεισε το εργοστάσιό του. Εκ των υστέρων έμαθε ότι το πρόβλημα δεν οφείλονταν στην μειωμένη παραγωγή ή την αυξημένη κατανάλωση, αλλά στην προβληματική τιμολόγηση των τιμών στο ευρωπαϊκό χρηματιστήριο ενέργειας.
Εδώ στην Ελλάδα ένας συνάδελφος ενεργοβόρου βιομηχανίας του Ρέινεκε, ο Δ. Πολύχρονος της Κλωστουφαντουργίας Ναυπάκτου έζησε μια άλλη πτυχή του προβληματικού χειρισμού της ενεργειακής μετάβασης. Η επιδότηση που εγκρίθηκε από την ΕΕ και αποφασίστηκε να δοθεί από την ελληνική κυβέρνηση, για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες που επλήγησαν από την ακραία διακύμανση των τιμών, αφορούσε όχι τον χρόνο του προβλήματος, δηλαδή το 2022, αλλά από τον Απρίλιο του 2023 και μετά. Γενικώς ο Πολύχρονος δεν βρήκε άκρη μέσα στην γραφειοκρατία και παρά το γεγονός ότι η συμμετοχή της ενέργειας στο μίγμα παραγωγής του ξεπερνά το 10% και η εταιρεία έχει περάσει σε αρνητικό EBITDA λόγω της αύξησης των τιμών της ενέργειας, κρίθηκε ότι δεν δικαιούταν επιδότησης.
Τόσο ο Ρέινεκε στην Γερμανία όσο και ο Πολύχρονος στην Ελλάδα, βιώνουν τις επιπτώσεις μιας μεγάλης αλλαγής, της μετάβασης των οικονομιών από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο στον ηλεκτρισμό, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν τα ανάλογα αντίβαρα. Τα προστατευτικά μέτρα από τις αναταράξεις. Και αυτό είναι πρόβλημα. Μια μεγάλη αλλαγή, που στο τέλος του δρόμου θα οδηγήσει σε άφθονη και πάμφθηνη ενέργεια, δυσφημείται εν τη γενέσει.
Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της επανάστασης που συντελείται, στην Ελλάδα το 2030 η εγκατεστημένη ισχύς στην ηλεκτροπαραγωγή θα ξεπερνά κατά πολύ τις εγχώριες ανάγκες, μεταβάλλοντας την Ελλάδα από εισαγωγέα σε εξαγωγέα ενέργειας. Η παραγωγή ετησίως θα φτάνει τις 59,3 τεραβατώρες, έναντι κατανάλωσης που δεν θα ξεπερνά τις 56,2 τεραβατώρες. Το μίγμα θα απαρτίζεται από 10,8 GW αιολικών (8,9 GW χερσαίων και 1,9 GW θαλάσσια), 13,5 GW φωτοβολταικών, 3,4 GW μεγάλων υδροηλεκτρικών, 7,88 GW φυσικού αερίου, 0,19 GW πετρελαϊκών μονάδων και μηδέν λιγνίτη. Αν δεν είναι αυτό ενεργειακή επανάσταση, τότε τι είναι.
Το κρίσιμο ωστόσο για να γίνουν και χρήσιμα για την οικονομία όλα τα παραπάνω είναι να οδηγούν και σε καλές τιμές, χωρίς σοβαρές αναταράξεις. Το αρμόδιο υπουργείο Ενέργειας προσδοκά ότι η έκρηξη επενδύσεων που δρομολογούνται στην αποθήκευση ενέργειας τα επόμενα χρόνια (άνω των 6 GW), η σταδιακή μετατόπιση μέρους της ζήτησης από τα βράδια προς τα μεσημέρια και η εξάπλωση των δικτύων μέσης και υψηλής τάσης σε συνδυασμό με τις νέες διεθνείς ηλεκτρικές διασυνδέσεις, θα «κλειδώσει» τις χαμηλές τιμές. Το μέλλον θα δείξει αν θα επιβεβαιωθούν οι προσδοκίες..
