Του Κωνσταντίνου Φίλη
Η εκδίωξη του Nautical Geo, το σκάφος που επρόκειτο να διεξάγει έρευνες βυθού για το που θα εγκατασταθεί ο αγωγός, οι συνεχείς αμφισβητήσεις της ανοριοθέτητης περιοχής μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου, η παραβίαση της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, οι σεισμικές έρευνες του Oruc Reis και οι εκβιασμοί με μη διπλωματική γλώσσα αποτελούν κάποιες από τις μεθόδους που χρησιμοποίησε η Τουρκία για να υπονομεύσει τον East Med. Αυτή η στάση της φαίνεται να δικαιώνεται σήμερα.
Παράλληλα, στο παρασκήνιο γίνονται συζητήσεις μεταξύ Αμερικανών και Τούρκων, καθώς για την ηγεσία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και όχι μόνο η Τουρκία παραμένει μία πολύ σημαντική χώρα. Το πρόβλημα είναι ο Ταγίπ Ερντογάν και όχι η Τουρκία ως κράτος.
Ιδιαίτερα για τους κύκλους που είναι πιο φιλονατοϊκοί στις Ηνωμένες Πολιτείες, η αξία της Τουρκίας μεγαλώνει λόγω της κατάστασης στην Ουκρανία, λόγω της κρίσης στις σχέσεις με τη Ρωσία και της έντασης του ανταγωνισμού μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Κίνας. Άρα αναζητείται μία φόρμουλα συμβιβασμού μεταξύ των δύο μερών.
Η τουρκική ηγεσία από την πλευρά της θέλει να εξομαλύνει τις σχέσεις της με τις Ηνωμένες Πολιτείες, διότι αντιλαμβάνεται πως σε διαφορετική περίπτωση η, ούτως ή άλλως, δύσκολη ανάκαμψη της οικονομίας της δεν θα καταστεί εφικτή. Φαίνεται πως ο Ερντογάν σ’ αυτές τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις είναι αποφασισμένος να προσφέρει πολλά στους Αμερικανούς προκειμένου να τους ικανοποιήσει.
Οι τοποθετήσεις περί Εast Med αλλά και κυρίως η προσέγγιση με το Ισραήλ, ειδικότερα δε με την Αρμενία - ενός προαιώνιου εχθρού - θα πρέπει να θεωρείται περίπου δεδομένο πως γίνονται για να ικανοποιήσουν τον αμερικανικό παράγοντα, ακριβώς επειδή υπάρχει αυτή η διαπραγμάτευση σε εξέλιξη.
Η Τουρκία έτσι κι αλλιώς πιστεύει ότι στην ανατολική Μεσόγειο καμία μεγάλη πρωτοβουλία, είτε αφορά στην ενέργεια είτε σε άλλο τομέα, δεν μπορεί να προχωρήσει δίχως την έγκριση ή και τη συμμετοχή της. Αυτό επανέλαβε σήμερα ο Ερντογάν με τις σημερινές του δηλώσεις, θέλοντας να στείλει ένα μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση. Βέβαια αυτό απευθύνεται και στο εσωτερικό ακροατήριο του, το οποίο είναι εκπαιδευμένο σε εθνικιστικές κορώνες και την καλλιέργεια της εικόνας ότι η Τουρκία λειτουργεί ως μια διαπεριφερειακή δύναμη.
Ακόμα και το ταξίδι στα Βαλκάνια έχει μία επιπλέον σκοπιμότητα, που σχετίζεται με την προσπάθεια της Άγκυρας να δείξει ότι έχει λόγο και ρόλο σε περιοχές φυσικού ενδιαφέροντος για αυτή. Δεν είναι μόνο η υποδοχή που έτυχε στην Αλβανία από τον Ράμα, είναι και η επίσκεψη που πραγματοποίησε στη Σερβία, με την οποία οι σχέσεις βρίσκεται σε πολύ καλό επίπεδο.
Ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δοθεί στα τεκταινόμενα στη γειτονική Βοσνία, όπου η Άγκυρα θέλει να αναπτύξει έναν διαμεσολαβητικό ρόλο, κυρίως λόγω της επιθυμίας των Σέρβων της Βοσνίας να αποσχιστούν από την πολύπαθη αυτή χώρα. Βέβαια, αυτό δεν είναι δεδομένο ότι θα το καταφέρει.
