του Ίναχου Λάζου*,
Μια μόλις εβδομάδα πριν τις δεύτερες εκλογές και ο σουρεαλισμός συνεχίζεται. Ευτυχώς το τρένο της Ελλάδας φαίνεται να μένει σταθερά πάνω στις ράγες οικονομικής κανονικότητας. Είναι κάπως δύσκολο να αναλογιστεί κανείς τι θα συνέβαινε ήδη στην χώρα εάν τα πράγματα ήταν οριακά… άλλο ένα «τι θα γινόταν αν;» δηλαδή, όπως εκείνο του Έβρου το 2019, της πανδημίας του 2020, και της Ουκρανίας και ενεργειακής κρίσης το 2022.
Οι αντιφάσεις
Παρατήρηση πρώτη. Οι δίδυμες αντιφάσεις των ΣΥΡΙΖΑ/ΠΑΣΟΚ. Από την μια προειδοποιούν για «παντοδυναμία» της ΝΔ και από την άλλη την κατηγορούν για αλαζονεία (με μηδενική πρόφαση). Λένε στην ΝΔ: εσένα που σε ψηφίζει ο λαός συντριπτικά είσαι αλαζών· λέει στον λαό: αυτοί που ψηφίζεις είναι «παντοδύναμοι», ακριβώς επειδή τους ψηφίζεις, βλάκα, ε βλάκα· λέει στον εαυτό του ο ΣΥΡΙΖΑ: εγώ είμαι κόμμα «εξουσίας» παρόλο που δεν με ψηφίζουν και καταρρέω. Και εννοείται πως αυτό δεν είναι αλαζονεία. Τα ίδια περίπου στο ΠΑΣΟΚ. Μάλιστα.
Σημείωση. Αυτό το «παντοδύναμη» είναι ίσως από όλα τα σκαρφίσματα πραγματικά το πιο δύσκολο (έως αδύνατο) να οριστεί τι σημαίνει επί πρακτικής, θεσμικής και ουσιαστικής βάσης. Η Βουλή και η Δημοκρατία είναι σχεδιασμένες να λειτουργούν αντιπροσωπευτικά της λαϊκής πλειοψηφίας υπό οποιουσδήποτε συσχετισμούς προκύψουν και δεν υπάρχουν λάθος ή «απειλητικοί» συσχετισμοί. Είναι εξίσου ακατανόητο πώς δεν αντιλαμβάνονται αυτοί που το επικαλούνται ότι προσβάλλει και απωθεί τους ψηφοφόρους, παρά το αντίθετο.
Ο διαμελισμός της αριστεράς
Παρατήρηση δεύτερη. Ο διαμελισμός της αριστεράς είναι φυσικό εξελικτικό επακόλουθο της ένδειας επιχειρημάτων, η οποία κυρίως προκύπτει από την (πλήρη;) ανικανότητα να ανταπεξέλθει ο χώρος στα διλήμματα και τις προκλήσεις των καιρών. Έτσι, άπαξ και η ΝΔ υιοθέτησε και έκανε πράξη τις «κεντρώες» προτεραιότητες κοινής λογικής όσον αφορά το κοινωνικό κράτος, η κέντρο-αριστερά μέχρι το ΚΚΕ έχει καταστεί εντελώς ανήμπορη να εξελίξει την ατζέντα.
Όχι ότι η προοδευτική ατζέντα δεν μπορεί να εξελιχτεί. Αλήθεια, γιατί δεν αναδεικνύει κανείς το εγκληματικό αλλά και βαθύτατα αντι-προοδευτικό «φακελάκι» που μαστίζει και το ΕΣΥ και την ιδιωτική υγεία; Το παγκόσμιο ρεκόρ σε (πανάκριβες) καισαρικές τομές ως % των συνολικών γεννήσεων; Γιατί δεν μιλάει κανείς για την αυθαιρεσία και επιπέδου μπανανίας ευνοιοκρατία που κυριαρχεί με απόλυτο τρόπο στην ιδιωτική και μη παιδεία, άλλον έναν τομέα όπου τα ελληνικά νοικοκυριά είναι πρωταθλητές στα έξοδα διεθνώς;
Αντί να αναγνωρίσει και να αντιμετωπίσει την υστέρησή της ξεφεύγοντας προς τα εμπρός, η αντιπολίτευση στρουθοκαμηλίζει διαλαλώντας πως πρόκειται για πρόβλημα επικοινωνίας.
Η δίκαιη μοιρασιά της φτώχειας
Παρατήρηση τρίτη. Έχουν αναλωθεί στο ΣΥΡΙΖΟΠΑΣΟΚ σε μια κατ´ επίφαση «αναδιανομή» της πίτας και είναι εντελώς, μα εντελώς απόντες από κάθε προβληματισμό για το πώς θα μεγαλώσει η πίτα. Είτε θεωρούν (φιλελεύθερα;) ότι η πίτα μεγαλώνει μόνη της, είτε, ακόμη χειρότερα, ότι δεν τους ενδιαφέρει το μέγεθος της πίτας αρκεί να μοιράζεται η επακόλουθη φτώχεια «δίκαια» (μάλλον το δεύτερο).
Αδυνατούν οι ΣΥΡΙΖΟΠΑΣΟΚ να αντιληφθούν την διαφορά ανάμεσα σε φόρους σε εισόδημα και σε κεφάλαιο. Το κεφάλαιο δημιουργείται απο ήδη φορολογημένο συσσωρευμένο εισόδημα. Διερωτάται ο κ. Ανδρουλακης, που προσπαθεί εναγωνίως να σκαρφιστεί κάποια ψευτοπροοδευτική εξυπνάδα, γιατί τα μερίσματα να μην φορολογούνται προοδευτικά· η πασιφανής απάντηση είναι ότι τα μερίσματα προέρχονται από απόδοση επένδυσης ήδη φορολογημένου κεφαλαίου, το οποίο μάλιστα τίθεται σε διαρκή επιχειρηματικό κίνδυνο - και το οποίο και επαναφορολογείται ξανά και ξανά ούτως ή άλλως και άμεσα και έμμεσα.
Και στο ΠΑΣΟΚ λοιπόν όπως και στον ΣΥΡΙΖΑ αδυνατούν να αντιληφθούν στην πραγματική τους διάσταση βασικές έννοιες για το πως δημιουργούνται και πολλαπλασιάζονται παραγωγικοί πόροι μέσω επενδύσεων σε μια σύγχρονη και ανταγωνιστική οικονομία. Αυτά τους είναι εξ ορισμού αδιάφορα καθώς η «αποστολή» είναι, εξ ορισμού πάλι, να βρεθεί οτιδήποτε δεν είναι «προοδευτικό» και να ισοπεδωθεί με οδοστρωτήρα ανεξαρτήτως ορθολογισμού. Soviet style εν έτει 2023.
Το αφήγημα Τσακαλώτου
Παρατήρηση τέταρτη. Όπου σταθεί και όπου βρεθεί ο συμπαθής κ. Τσακαλώτος μιλάει για την αποτυχία των “trickle down economics”. Ελλείψει εναλλακτικού αφηγήματος, ολόκληρος ο ΣΥΡΙΖΑ επί της ουσίας έχει ipso facto επενδύσει σε αυτή την ιδέα αδυνατώντας να αντιληφθεί ότι (α) η ΝΔ δεν τα επικαλείται ούτε αντιπροσωπεύει, (β) οι ψηφοφόροι αυταπόδεικτα δεν ζουν και δεν αισθάνονται εγκλωβισμένοι σε μια τέτοια κατάσταση, (γ) πρέπει να προσφέρει ολοκληρωμένο εναλλακτικό αφήγημα που να συνδυάζει παραγωγή ευημερίας και όχι «αναδιανομή της φτώχειας».
Είναι τέτοια η ιδεολογική τύφλα, αλλά και η απεγνωσμένη ανάγκη να βρεθεί κάτι σαν σημαία, που μέχρι και ο Τόμας Πικετί έχει επιστρατευθεί, παρόλο που το έργο του έχει σοβαρά και επίσημα αμφισβητηθεί λόγω αμφιλεγόμενων και βεβιασμένων δεδομένων.
Στο βαθμό δε που ο ιδεολογικός στυλοβάτης αυτής της θεώρησης είναι ο κ. Τσακαλώτος, έχει πάρει στο λαιμό του τους πάντες - συμπεριλαμβανομένου του αρχηγού του, με την ρητορική και πολιτική δεινότητα του οποίου να εξαντλούνται πλήρως σε αυτές τις εξωπραγματικές, φαντασιακές ακροβασίες. Πιο τέλεια αυτό-εξουδετέρωση δεν θα μπορούσε να φανταστεί κανείς. Ας πρόσεχε.
Τα χρηματοδοτικά εργαλεία
Πέμπτον. Ακούμε συνεχώς να επαγγέλλονται οι ΣΥΡΙΖΟΠΑΣΟΚ ποσοστά επι του ΑΕΠ στο Ταμεία Ανάκαμψης παραδείγματος χάρη στο θέμα της υγείας σε σχέση με άλλες χώρες. Είναι αλήθεια απίστευτη η ελαφρότητα με την οποία γίνονται αυτές οι ψευδό-συγκρίσεις εν είδει προεκλογικού πυροτεχνήματος, αλλά ταυτόχρονα όντως αποτυπώνουν και την παιδαριώδη γενική παρανόηση αυτών που τα αναφέρουν. Πρώτα πρώτα η κάθε χώρα λαμβάνει διαφορετική στήριξη από την ΕΕ ως ποσοστό του ΑΕΠ της. Δεύτερον, διαφορετική αναλογία επιδοτήσεων και δανείων. Τρίτον έχει διαφορετικές επενδυτικές ανάγκες επι του πεδίου. Τέταρτον έχει και άλλα εργαλεία, όπως π.χ. το ΕΣΠΑ. Είναι μακρά η λίστα.
Η χονδροειδής σύγκριση στο πόδι και στα τηλεπαράθυρα είναι παιδαριωδώς αφελής και συνεχίζει να υποτιμά τους ψηφοφόρους, που από την μια είναι πλέον υποψιασμένοι για κούφιες υποσχέσεις και από την άλλη το πρώτο που διερωτώνται αντανακλαστικά ειναι - εαν είναι τόσο φανερό και εύκολο όλο αυτό γιατί να μην το εκπληρώσει μια λαοφιλής κυβέρνηση της ΝΔ.
Η πραγματική αλαζονεία των εκλογών άρα έγκειται σε μεγάλο βαθμό στο ότι στο ΣΥΡΙΖΟΠΑΣΟΚ αισθάνονται πως συνεχώς επανεφεύρουν τον τροχό, με όλους εμάς τους υπόλοιπους ως βλάκες ιθαγενείς να αδυνατούμε να αντιληφθούμε μόνοι μας παιδαριώδη θέματα.
Καταλαβαίνουν;
Εκτόν, με την ίδια χαρακτηριστική ελαφρότητα προσπαθούν να αναδείξουν ζητήματα πραγματικής και ονομαστικής αύξησης των μισθών και εισοδήματος χρησιμοποιώντας αποσπασματικά δεδομένα από συγκεκριμένες περιόδους μόνο, μη λαμβάνοντας υπόψη άλλα αντισταθμιστικά μέτρα και οφέλη, μη κατανοώντας την επίπτωση, οικονομική και πολιτική, της αύξησης των καταθέσεων κατά 50 δις από την αρχή της πανδημίας, και πολλά άλλα. Γίνεται έτσι από το ΣΥΡΙΖΟΠΑΣΟΚ μια αθεόφοβη προσπάθεια να «πειστεί» ο ψηφοφόρος ότι καταλαβαίνει λάθος καίρια ζητήματα που τον αφορούν άμεσα καθημερινά.
Συμπέρασμα. Τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και το ΠΑΣΟΚ συνεχίζουν να υποτιμούν την πρακτική αντίληψη των ψηφοφόρων, αν όχι ευθέως την νοημοσύνη όλων ημών.
Ταυτόχρονα, και ενώ πιστεύουν πραγματικά ότι αντιπροσωπεύουν κάποιον «πεφωτισμένο προοδευτισμό», ειναι ανήμποροι να ‘γεμίσουν΄ την ατζέντα με χρήσιμες, αυτονόητες, πραγματικές και εφαρμόσιμες ιδέες που να μην προέρχονται από παρωχημένες αντιλήψεις. Στην καλύτερη περίπτωση η ρητορική τους αποτελείται από κεκαλυμμένες ακραία αριστερές εμπνεύσεις.
Παραδόξως δε επικοινωνείται από ανθρώπους είτε ειδικευμένους σε άλλα πεδία (π.χ. Δουδωνής που είναι νομικός διεθνούς δικαίου), είτε εντελώς (μα εντελώς) ανίδεους (Τσαπανίδου), επιφορτισμένους απελπισμένα να διεγείρουν αντανακλαστικά σε πεδία που δεν κατανοούν.
Είναι έτσι καταδικασμένοι να αποτύχουν με εντυπωσιακό πάταγο. Όχι (μόνο) έναντι της ΝΔ, αλλά έναντι του εαυτού τους.
*Ο ´Ιναχος Λάζος είναι απόφοιτος του ΜΙΤ και ιδρυτής της Delphic Strategies, συμβουλευτικής εταιρίας επενδυτικών κεφαλαίων από την Ασία, την Ευρώπη και την Αμερική.
