Είχαμε επισημάνει σε προηγούμενο σχόλιο πως η κραυγαλέα αντίφαση ανάμεσα στις βιωματικές εμπειρίες και τα όσα επαγγέλλεται ο κ. Κασσελάκης προμήνυε δεινά. Υπογραμμίζαμε επιπλέον πως δεν προκύπτει από τίποτα φανερό, πέραν ίσως από κάτι αστακοκάραβα, ότι ο Stefanos είναι «καταφερτζής». Κατόπιν, στα πρώτα του δείγματα γράψαμε πως το «νέο» που φέρνει διαφαίνεται παλαιότερο από το παλιό.
Δυστυχώς το χάσμα βαίνει ολοένα τρομακτικότερο. Η «Κασσελακειάδα» που εξυφαίνεται καθημερινά ενώπιον μας αρχίζει να αποκτά χαρακτηριστικά όχι απλά αβάσταχτης αλλά φρικαλέας πλέον ελαφρότητας. Η υπόλοιπη αντιπολίτευση ακολουθεί και ενίοτε επαυξάνει.
Σε λίγες ημέρες θα έχουμε ευρωεκλογές. Όχι από σύμπτωση, από το 2025 ενεργοποιείται το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο που αντικαθιστά το Σύμφωνο Σταθερότητας. Οι νέοι κανόνες προσδίδουν βαθμούς ελευθερίας αλλά στη βάση προσυμφωνημένων, πολυετών αξόνων πολιτικής, με απώτερους στόχους την αποτελεσματική και διατηρήσιμη αύξηση του ΑΕΠ και την συνακόλουθη αποκλιμάκωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ. «Ηρωική» αποστασιοποίηση από τα συμφωνηθέντα θα επισείει κατ΄αρχήν την άμεση και αμείλικτη απάντηση των αγορών με υποβαθμίσεις, κλείσιμο του δανεισμού κτλ, αλλά και την αποκοπή από τα πάσης λογής κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως του Ταμείου Ανάκαμψης και του τακτικού προϋπολογισμού (= άμεση χρεοκοπία με συνοπτικές διαδικασίες).
Επιπλέον, η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα κληθεί να διαχειριστεί και να μετουσιώσει σε εφαρμόσιμες πολιτικές τις διαπιστωμένες ανάγκες της ΕΕ για τα λεγόμενα κοινά Ευρωπαϊκά αγαθά, όπως της άμυνας και της ασφάλειας, αλλά και εν ευθέτω χρόνω μιας κοινής βιομηχανικής πολιτικής. Αυτά διότι η Ευρωπαϊκή οικονομία στο σύνολο της καταφανώς χάνει έδαφος έναντι των ΗΠΑ από την μια και της Κίνας από την άλλη. Στο τραπέζι υπάρχουν προτάσεις όπως ένας κοινός φόρος στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ώστε να χρηματοδοτηθεί ένας κολοσσιαίος Ευρωπαϊκός προϋπολογισμός. Συν ατελείωτα άλλα θέματα κρισιμότερα από ποτέ, με τεράστιες συνέπειες προς την μια ή άλλη κατεύθυνση ανάλογα με την έκβαση τους.
Τα «κασσελάκεια» τηλεοπτικά σποτ για τις ευρωεκλογές αντιθέτως προκαλούν ρίγος. Προτείνουν την μείωση του ΦΠΑ, τον περιορισμό νομικά των κερδών διυλιστηρίων και την αύξηση των συντάξεων. Με ένα άλλο μαγικό προτείνουν την μείωση του φόρου κάποιων επιχειρήσεων στο 17% αλλά αύξηση του φόρου στα μερίσματα έως και 49% από 5%. Το ΠΑΣΟΚ επαυξάνει, ζητώντας και την φορολόγηση των τραπεζών. Αυτή είναι συνοπτικά η «απάντηση» και πρόταση της αντιπολίτευσης στα ανωτέρω περί Ευρώπης και των ανεπανάληπτων προκλήσεων των καιρών.
Παρατηρήσεις. Πρώτον, είναι πράγματι βαθειά ακατανόητο πώς καμία από αυτές τις (φαεινές) ιδέες δεν έχει να κάνει με το διακύβευμα των εκλογών που είναι η Ευρώπη και ποιους ακριβώς στέλνουμε να εκπροσωπήσουν την χώρα. Η ανικανότητα των ανθρώπων αυτών να ορίσουν ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο αναφοράς και ανάλυσης στην οποιαδήποτε πρόταση τους είναι εκθαμβωτική, ενώ η εκπροσώπηση από αθλητές, καλλιτέχνες και τηλεπερσόνες σε τέτοιο επίπεδο αγγίζει τα όρια της κωμωδίας.
Δεύτερον, πέραν των εκλογών, αυτές οι προτάσεις είναι εκτός οποιουδήποτε συνεπούς πλαισίου πολιτικής με συγκεκριμένο συνεκτικό στόχο. Παρουσιάζονται αντίθετα με έναν κτηνωδώς αμαθή και πρωτόγονο τρόπο και με μόνο, μεμονωμένο σκοπό να ακουμπήσουν απελπισμένα κάποια ευαίσθητη χορδή κάποιας ασαφούς μερίδας ψηφοφόρων. Ξορκίζουν δε «την εποχή των μνημονίων» που (περήφανα) εκτέλεσαν και όπου αν μη τι άλλο, η χάραξη πολιτικής γινόταν στη βάση συνολικού σχεδιασμού με αλληλένδετους και αλληλοτροφοδοτούμενους στόχους οικονομικούς, πολιτικούς κτλ· κατά την δική τους άποψη είναι αντιθέτως εξυπνότερο να πετάμε στον αέρα ωραίες «ιδέες» και ό,τι ήθελε προκύψει (το λεγόμενο στο χωριό μου και «shoot some shit»).
Τραγική ειρωνεία ότι η περισσότερη Ευρώπη που μας περιμένει την επόμενη αυτών των συγκεκριμένων εκλογών είναι ακριβώς αυτή που καθιστά κάθε αυθαίρετο παραλογισμό μη επιτεύξιμο.
Τρίτον, το συνολικό αφήγημα της ευρύτερης αυτοαποκαλούμενης «αριστερής» αντιπολίτευσης στηρίζεται σε ένα συνονθύλευμα από παρανοήσεις, άγνοια, κενά λογικής αλλά και εσκεμμένα μυθεύματα. Έγινε παραδείγματος χάριν σύνθημα κάποιου είδους ψευδό-ανάλυση που δήθεν αποδεικνύει ότι σε όρους αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού η Ελλάδα είναι περίπου τελευταία στην Ευρώπη. Χωρίς καν να λάβει υπόψιν και την κατανομή των μισθών, αλλά εννοείται και τις διάφορες άλλες υποστηρικτικές πολιτικές, κατόπιν πήγε και παραπέρα λέγοντας ότι συνολικά οι Έλληνες είναι οι «φτωχότεροι» λόγω ακρίβειας από την μια και χαμηλών μισθών από την άλλη. Πιστεύεται αντίστοιχα περίπου ότι όλα αυτά μπορούν να ανατραπούν «με έναν νόμο ένα άρθρο», νομοθετώντας δηλαδή αυξήσεις στους μισθούς και συντάξεις, και μειώσεις έμμεσων φόρων, με παράλληλη αύξηση άλλων φόρων όπως αυτών στα (φανταστικά) υπερκέρδη που εννοείται σε κάθε περίπτωση θα διατηρηθούν εσαεί. Και όμως αυτή η έως γελοία αφήγηση ακούγεται από το πρωί έως το βράδυ από κάθε είδους σοβαροφανείς (σπουδαγμένους!) εκπροσώπους και φερέφωνα. Το πολιτικό σύστημα αδυνατεί να την αντιμετωπίσει επί πραγματικών δεδομένων διότι εάν απαντηθεί το ένα μύθευμα τότε έρχεται άλλο να πάρει την θέση του και η κουβέντα διολισθαίνει πολύ γρήγορα σε μια άσκοπη και ατελέσφορη κατάσταση παραλλήλου σύμπαντος τρέλας όπου στο ένα τουλάχιστον δεν ισχύουν οι κανόνες της βαρύτητας, μεταξύ πολλών άλλων, και που πραγματικά δύσκολα βοηθάει την ίδια την Δημοκρατία.
Τέταρτον, οι βασικές απαντήσεις είναι αρκετά έως πολύ απλές, και οι αλήθειες πίκρες όμως όχι αναντίστρεπτες. Πρόσφατα η Eurostat εξέδωσε τα δεδομένα για την παραγωγικότητα της εργασίας στην Ελλάδα. Έχει χιλιοειπωθεί τα τελευταία χρόνια ότι οι Έλληνες δουλεύουν από τις περισσότερες ώρες στην Ευρώπη. Και όμως το ΑΕΠ μας κατά κεφαλήν υπολείπεται αρκετά και του μέσου όρου και προφανώς των πλουσιοτέρων άρα εύλογα συμπεραίνουμε ότι αν εμείς δουλεύουμε πολύ παραπάνω και παράγουμε πολύ λιγότερο υπάρχει κάποιο πρόβλημα με την σχετική παραγωγικότητα της εργασίας αυτής. Πόσες φορές ακούστηκε προβληματισμός περί αυτού; Πώς είναι δυνατόν να πιστεύει κανείς ότι ο μισθός που συνοδεύει μια χαμηλής παραγωγικότητας εργασία θα συγκρίνεται και θα ανταγωνίζεται μισθούς υψηλής παραγωγικότητας; Αντί να οδύρεται λοιπόν η «αριστερά» για τους χαμηλούς ονομαστικά μισθούς και την δήθεν αγοραστική δύναμη θα έπρεπε να διερωτάται γιατί ενώ σκοτωνόμαστε στη δουλειά, παράγουμε σχεδόν τα λιγότερα στην Ευρώπη. Θα έπρεπε να ψάχνει και να προσφέρει πολιτικές που οδηγούν στην αύξηση της παραγωγικότητας. ΔΕΝ είναι επιστήμη ρουκέτων (= rocket science), η παραγωγικότητα μεταξύ άλλων αυξάνεται μέσω περισσότερων επενδύσεων αλλά και συνολικότερου μετασχηματισμού του παραγωγικού μοντέλου. Τι προτείνει για αυτά σύσσωμη η αντιπολίτευση με την κτηνώδη, μπρουτάλ ασχετοσύνη της; Από το τίποτα (ξένο σώμα οι έννοιες), έως πολιτικές που χιλιοδιαπιστωμένα και πρακτικά και θεωρητικά για δεκαετίες ακριβώς θα μείωναν τις επενδύσεις και θα αύξαναν την ήδη πλεονάζουσα εσωτερική ζήτηση σε σχέση με την εσωτερική προσφορά και παραγωγική ικανότητα. Συν κάτι κραυγές για δήθεν «διανομή» (= αγύριστα) του Ταμείου Ανάπτυξης σε ζημιογόνες μικρομεσαίες «επιχειρήσεις» με ανύπαρκτη παραγωγικότητα, ανύπαρκτα κέρδη και ισολογισμούς-φαντάσματα (α λα παραδοσιακού ΠΑΣΟΚ). Οι δομικές ανισορροπίες με τα ελλειμματικά εξωτερικά ισοζύγια θα ερχόντουσαν λοιπόν και πάλι έντονα στο προσκήνιο, και θα ζούσαμε περίπου 5 λεπτά της ώρας με δανεικά μέχρι να σταματήσουν και αυτά.
Πέμπτον, η αντίφαση συνεπώς ανάμεσα στις προκλήσεις και ευκαιρίες που καλούνται και η χώρα μας αλλά και η Ευρώπη να αντιμετωπίσουν από την μια, και το επίπεδο στο οποίο «πολιτεύεται» η αντιπολίτευση είναι τίποτα λιγότερο από φρικαλέα. Έξω συζητούν για το πώς θα χρηματοδοτηθεί η κοινή άμυνα αλλά και μια μελλοντική βιομηχανική πολιτική και εμείς προτείνουμε 13/14ο μισθό και φορο-μπουρδολογία μερισμάτων και μικρό-εταιρικών κερδών.
Η «ψεύδο-αριστερά» στην Ελλάδα ποτέ δεν δέχτηκε να κατανοήσει την πλευρά της προσφοράς στην οικονομία και εξακολουθεί να την αγνοεί έως και να την περιφρονεί πιο επιδεικτικά από όσο μπορεί να αντιληφθεί ανθρώπου νους. Αυτό, ειρωνικά, είναι και το πιο αντιπροοδευτικό που θα μπορούσε να πράξει!
Και ενώ σίγουρα το ταγκό χορεύεται με δύο, εν προκειμένω το όχι ευκαταφρόνητο ~25% συνδυαστικά ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, είναι βαθειά λυπηρό να διαχέεται και να διαιωνίζεται τέτοια κτηνώδης ελαφρότητα και ασχετοσύνη από τόσο μεγάλο μέρος του πολιτικού συστήματος.
Υπάρχει όμως ελπίδα. Ρομαντικό ίσως αλλά ο καιρός είναι εγγύς που ο λαϊκισμός (και η βλακεία) δεν θα μπορούν καν να σταθούν εν τη γενέσει τους. Αν μη τι άλλο, λόγω των προκλήσεων γύρω μας.
*Ο Ίναχος Λάζος είναι απόφοιτος του ΜΙΤ και ιδρυτής της Delphic Strategies, συμβουλευτικής εταιρείας επενδυτικών κεφαλαίων από την Ευρώπη, την Ασία και την Αμερική.
