Με ΔΕΗ και ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ να σηκώνουν το βάρος των έργων ( μονάδες ισχύος άνω των 8 GW βρίσκονται σε στάδιο αδειοδοτικής διαδικασίας), η «παρεξηγημένη» αντλησιοταμίευση μπαίνει δυναμικά στην ενεργειακή εξίσωση σε μία προσπάθεια να θωρακιστεί το δίκτυο και να πέσουν οι τιμές του ρεύματος.
Την ώρα που η κλιματική αλλαγή αλλάζει δραματικά τα δεδομένα με τις βροχοπτώσεις να μειώνονται ραγδαία, η ορθολογική χρήση των υδατικών αποθεμάτων (έχουν υποχωρήσει πάνω από 30% στα φράγματα της ΔΕΗ, πιάνοντας ιστορικά χαμηλά), καθιστά την αντλησιοταμίευση καθοριστικό παράγοντα στο νέο ενεργειακό τοπίο, η αποτελεσματική αξιοποίηση του οποίου μπορεί να προσφέρει πολύτιμες εφεδρείες στο δίκτυο.
Η Δυτική Μακεδονία στο επίκεντρο
Στην αντλησιοταμίευση, η ΔΕΗ έχει στα σκαριά τρία σχέδια σε πρώην λιγνιτικά πεδία της περιοχής (η επιχείρηση τρέχει στην περιοχή επενδυτικό πρόγραμμα που ξεπερνά τα 2,5 δισ. ευρώ), με χωροθετημένες εκτάσεις σε Κοζάνη και Καρδιά και τώρα εισέρχεται στην πλέον απαιτητική φάση των αδειοδοτήσεων και της έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων.
Στο πιο ώριμο έργο, την μονάδα αντλησιοταμίευσης στην Καρδιά, ισχύος 148 MW, η ΔΕΗ έχει ήδη εξασφαλίσει την άδεια έγκρισης περιβαλλοντικών όρων και δρομολογεί τα επόμενα βήματα. Σε συνεννόηση με το ΥΠΕΝ, επιχειρείται να τρέξουν οι αδειοδοτήσεις και να ξεπεραστούν μια σειρά γραφειοκρατικών εμποδίων, ώστε να μειωθούν οι χρόνοι κατασκευής και εισόδου στο σύστημα τα επόμενα χρόνια των πρώτων τέτοιων μονάδων σε εδάφη της Δυτικής Μακεδονίας.
Η ΔΕΗ εξασφάλισε επίσης άδεια για αντλησιοταμιευτικό έργο, εγκατεστημένης ισχύος 227 MW από τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), το οποίο σχεδιάζεται να κατασκευαστεί στο ορυχείο Νοτίου Πεδίου του λιγνιτικού κέντρου Δυτικής Μακεδονίας.
Δύο μεγαλύτερες άδειες κατέχει η επιχείρηση για μονάδες αντλησιοταμίευσης, ισχύος περίπου 460 MW η κάθε μία, οι οποίες χωροθετούνται στη λίμνη Βεγορίτιδα και σε εκείνη της Σφηκιάς, όπου η ΔΕΗ διατηρεί ήδη μονάδα αντλησιοταμίευσης.
Άλλοι δύο σταθμοί άντλησης θα εγκατασταθούν στα πρώην λιγνιτωρυχεία της Μεγαλόπολη (ισχύος 183 MW) και της Μαυροπηγής (156 MW).
Η επένδυση των 650 εκατ. της ΤΕΡΝΑ στην Αμφιλοχία
Τα περίπου 700 MW αντλησιοταμίευσης που λειτουργούν στην Ελλάδα ανήκουν στη ΔΕΗ με την ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ (εξαγοράστηκε πρόσφατα από τον αραβικό ενεργειακό κολοσσό της Masdar) να μπαίνει δυναμικά στο παιχνίδι.
Αυτή την περίοδο κατασκευάζεται από την ΤΕΡΝΑ το μεγάλο σύστημα στην Αμφιλοχία το οποίο αποτελεί τη μεγαλύτερη επένδυση σε έργο αποθήκευσης στην Ελλάδα με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 680 MW.
Η επένδυση της ΤΕΡΝΑ στην Αμφιλοχία είναι ένα έργο με πολλαπλά οφέλη, που έχει χαρακτηρισθεί ήδη από το 2013 Έργο Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος και το 2014 Επένδυση Στρατηγικής Σημασίας. Οι μελέτες συγχρηματοδοτήθηκαν από το πρόγραμμα Connecting Europe Facility ενώ μέρος του συνολικού κόστους του έργου θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Εκτός από το έργο στην Αμφιλοχία, ο όμιλος της ΤΕΡΝΑ έχει εξασφαλίσει άδειες για έργα αντλησιοταμίευσης στο Αμάρι της Κρήτης, στη Βέροια, στην Πελοπόννησο, στην Ήπειρο.
ΑΚΤΟR
Η αντλησιοταμίευση λειτουργεί σαν επενδυτικός μαγνήτης στο ενεργειακό πεδίο. Υπό αυτό το πρίσμα, δυναμική είσοδο στην αγορά επιχειρεί και ο όμιλος ΑΚΤΟR (CEO ο Αλέξανδρος Εξάρχου).
Η AKTOR Ανανεώσιμες θα αποκτήσει χαρτοφυλάκιο έργων αντλησιοταμίευσης συνολικής ισχύος, σε πλήρη ανάπτυξη, περίπου 1,5 GW, έως το 2030. «Τα 1,5 GW είναι η καλύτερη δυνατή εκδοχή, ωστόσο αναμένω ότι θα αναπτυχθούν, μέχρι 700 μεγαβάτ», ανέφερε πρόσφατα ο κ. Εξάρχου.
Στο πλαίσιο αυτό, η AKTOR συζητά με την Enercoplan Energy & Investments για την απόκτηση 5 αδειών αποθήκευσης ενέργειας συνολικής ισχύος (σε Κεντρική Μακεδονία, Δυτική Μακεδονία, Εύβοια, Βοιωτία) με την μέθοδο της αντλησιοταμίευσης.
Η Enercoplan έχει ιδρυθεί από τους Βασίλειο Ζούκα (πρόεδρος) και Τούκα Σταματογιάννη (διευθύνων σύμβουλος) το 2018.
Από το 2019 έως και το 2022 η Enercoplan πάτησε… γκάζι στις ΑΠΕ, εξαγοράζοντας μικρότερες εταιρείες με άδειες έργων ΑΠΕ.
Τα οφέλη της αντλησιοταμίευσης
Η συμβολή στην ενίσχυση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών στο ενεργειακό μίγμα της χώρας, και με αυτό τον τρόπο στη διατήρηση του κόστους ηλεκτρισμού σε όσο το δυνατόν πιο ανταγωνιστικά επίπεδα, είναι η κύρια αποστολή των αντλησιοταμιευτικών σταθμών. Οι σταθμοί αυτοί αποτελούν μία από τις ελάχιστες δοκιμασμένες μεθόδους παγκοσμίως για τη μαζική αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, ώστε οι «πράσινες» κιλοβατώρες να μπαίνουν ξανά στο σύστημα, όταν υπάρχει ζήτηση για να καλύψουν.
Η αντλησιοταμίευση αποτελεί πολύτιμο αρωγό στην προσπάθεια συγκράτησης των ενεργειακών τιμών, με δεδομένο ότι οι ΑΠΕ είναι πλέον η φθηνότερη μέθοδος ηλεκτροπαραγωγής.
Την ίδια στιγμή, η αντλησιοταμίευση «θωρακίζει» την ενεργειακή αυτονομία χωρών όπως η Ελλάδα, όπου το μεγαλύτερο μέρος των ορυκτών καυσίμων που χρησιμοποιεί (δηλαδή το φυσικό αέριο) εισάγεται από το εξωτερικό.
Μονάδες βάσης
Απώτερος στόχος είναι οι μονάδες αντλησιοταμίευσης να καταστούν μονάδες βάσης του ηλεκτρικού συστήματος (έως το 2050), αναμφίβολα μία μίνι «επανάσταση» για την αποθήκευση ενέργειας.
Στόχος είναι εντός της επόμενης 25ετίας, όπως αποτυπώνεται και στο ΕΣΕΚ, οι μονάδες αντλησιοταμίευσης σταδιακά να αναλάβουν τον ρόλο μονάδων βάσης του ηλεκτρικού συστήματος ώστε να στηρίξουν τον εθνικό στόχο για χρήση ΑΠΕ στην κατανάλωση ηλεκτρισμού κατά 87% το 2030, 97% το 2040 και 100% το 2050.
Tα αντλησιοταμιευτικά έργα προτείνεται από 700 MW (μεγαβάτ) σήμερα να φτάσουν σε ισχύ τα 1.745 MW το 2030, τα 2.949 MW το 2035, τα 4.464 MW το 2040, τα 5.251 MW το 2045 και τα 5.453 MW το 2050, με την εγκατεστημένη χωρητικότητα αποθήκευσης ενέργειας (μαζί με τις μπαταρίες δηλαδή) να φτάνει έως το 2050 τις 66.781 MWh (μεγαβατώρες).
Οι αντλησιοταμιευτικοί σταθμοί λειτουργούν ουσιαστικά σαν «φυσικές μπαταρίες» μαζικής αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Γι’ αυτό τον σκοπό, μία τέτοια μονάδα αποτελείται από τουλάχιστον δύο ταμιευτήρες με υψομετρική απόσταση.
Η διαφορά μιας τέτοιας μονάδας από τα συμβατικά υδροηλεκτρικά έργα είναι ότι το νερό που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, κατευθυνόμενο από τον πάνω ταμιευτήρα προς τον κάτω, μπορεί με τη βοήθεια στροβιλοαντλιών να «αντληθεί» εκ νέου στον πάνω ταμιευτήρα.
Η άντληση γίνεται με χρήση ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, η οποία αποθηκεύεται με αυτό τον τρόπο ως υδροηλεκτρικό «απόθεμα» στον πάνω ταμιευτήρα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί όποτε κρίνεται αναγκαίο.
