Στενούς ενεργειακούς δεσμούς αναπτύσσουν Ελλάδα και Αλβανία με τις δυνατότητες διμερούς συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες να ενισχύονται διαρκώς.
Το ενεργειακό τοπίο της Αλβανίας διαμορφώνεται εκ νέου με μεταρρυθμίσεις, νέες επενδύσεις και συνεργασίες να διαμορφώνουν το μέλλον του κλάδου, το οποίο, ως φαίνεται, προμηνύεται λαμπρό για τη χώρα και την ευρύτερη περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων.
Η Αλβανία έχει σημειώσει ραγδαία πρόοδο στην αναβάθμιση των υποδομών της και την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας. Η υδροηλεκτρική ενέργεια παραμένει η κύρια πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών της χώρας.
Όπως γίνεται αντιληπτό, η εξάρτηση της χώρας από τα ορυκτά καύσιμα είναι σχεδόν μηδαμινή και μολονότι τούτο θα μπορούσε να της προσδώσει πλεονέκτημα, εντούτοις, η ως άνω εξάρτησή της στην υδροηλεκτρική ενέργεια την καθιστά ευάλωτη στις κλιματολογικές συνθήκες και την κλιματική αλλαγή.
Παράλληλα, συνεργάζεται στενά με γειτονικές χώρες, αλλά και διεθνείς οργανισμούς για την ανάπτυξη διασυνοριακών ενεργειακών έργων και την ενσωμάτωση στο ευρωπαϊκό ενεργειακό δίκτυο.
Η Αλβανία παρουσιάζει σημαντικές αναπτυξιακές προοπτικές στον ενεργειακό τομέα, κυρίως λόγω των πλούσιων υδροηλεκτρικών της πόρων και του αυξημένου ενδιαφέροντος για Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στα Τίρανα, παρουσιάζονται πολλαπλές ευκαιρίες διμερούς συνεργασίας Ελλάδας – Αλβανίας, ιδιαίτερα σε ζητήματα μεταφοράς ελληνικής εμπειρίας και τεχνογνωσίας.
Μαγνήτης η Αλβανία για ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Metlen, έρχεται και η ΔΕΗ
Η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχει επιδείξει ζωηρό επενδυτικό ενδιαφέρον, συμμετέχοντας ενεργά στον ενεργειακό τομέα της Αλβανίας, κυρίως στην επαρχία Fier, όπου καταλήγει ο αγωγός TAP.
Η κοινοπραξία «Renco Terna», που έχει ιδρύσει μαζί με την ιταλική εταιρία Renco S.p.A., έχει εκπονήσει και ολοκληρώσει την μελέτη προμήθειας και κατασκευής σταθμών συμπίεσης του TAP σε Αλβανία και Ελλάδα, μεταξύ άλλων και του σταθμού συμπίεσης στην πόλη Fier, που αναμένεται να γίνει ο τρίτος σταθμός παραγωγής ενέργειας από καύσιμα στην Αλβανία.
Επικεφαλής του εγκεκριμένου περιβαλλοντικά έργου είναι η FIER THERMOELECTRIC, στην οποία η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ κατέχει το 70% των μετοχών, με το υπόλοιπο 30% να ανήκει στην αλβανική εταιρία Gener 2. Η προμήθεια φυσικού αερίου για τη μονάδα είναι ήδη εξασφαλισμένη με την ΓΕΚ να έχει δώσει τα χέρια με την ΔΕΠΑ Εμπορίας (η οποία πρόσφατα πέρασε στον έλεγχο του ελληνικού δημοσίου).
Η νέα αυτή μονάδα θα επιτρέψει στην Αλβανία να μειώσει σημαντικά τις εισαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος και να διαχειριστεί αποτελεσματικά και με μεγαλύτερη ευελιξία την αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας στη χώρα
Ο όμιλος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ δηλώνει «παρών» και στον τομέα των ΑΠΕ, μέσω της αλβανικής εταιρίας Faethon, θυγατρικής του ελληνικού ενεργειακού ομίλου Ηρων, στον οποίο η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αποτελεί τον βασικό μέτοχο. Η Faethon αναμένεται να κατασκευάσει φωτοβολταϊκό σταθμού ηλεκτροπαραγωγής ισχύος 90 MW στην περιοχή της νότιας Αλβανίας «Libohove».
Ο όμιλος Μetlen υπέγραψε, το 2021, με την OST (o Διαχειριστής Μεταφοράς Ενέργειας της Αλβανίας) σύμβαση για την ανάπτυξη και κατασκευή υποσταθμών υψηλής τάσης 400 kV στην Αλβανία. Πρόκειται για το πρώτο ενεργειακό έργο της Metlen στην Αλβανία και περιλαμβάνει την κατασκευή του νέου υποσταθμού “Elbasan 3” και την ενίσχυση και επέκταση του υποσταθμού "Fier".
O νέος υποσταθμός θα επεκτείνει τον υφιστάμενο υποσταθμό 400/220/30kV του Elbasan 2 με ένα νέο υποσταθμό 400kV για την διασύνδεση των γραμμών μεταφοράς Tirana 2, Zemblak, Fier και της Βόρειας Μακεδονίας, ενώ ταυτόχρονα θα πραγματοποιηθούν και τροποποιήσεις στον υφιστάμενο υποσταθμό.
Το στρατηγικής σημασίας έργο συγχρηματοδοτείται από την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας μέσω της KfW και από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο Επενδυτικό Πλαίσιο των Δυτικών Βαλκανίων. Η εν λόγω σύμβαση έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί εντός 24 μηνών, συμπληρωματικά των 12 μηνών της περιόδου εγγύησης και η συμβατική αξία για τον όμιλο Μυτιληναίου ανέρχεται στα 21.173.500 ευρώ
Ο όμιλος Metlen έχει παρουσία στη χώρα, κάνοντας μεταξύ άλλων και trading ηλεκτρικής ενέργειας, με τρεις οντότητες, τη Metlen, την Wind (αιολικά) και προσφάτως την Protergia.
Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες, μέσω της PPC Albania, δραστηριοποιείται στον αλβανικό ενεργειακό τομέα, χωρίς ωστόσο να έχει προχωρήσει σε επενδύσεις μέχρι στιγμής αν και ήδη σκανάρει την αγορά των ΑΠΕ της γειτονικής χώρας, η οποία τρέχει με μεγάλες ταχύτητες, παρουσιάζοντας ευκαιρίες.
Στροφή στις ΑΠΕ
Ο ενεργειακός τομέας της Αλβανίας, από μια περίοδο βασικής εξάρτησης από φυσικούς πόρους, μέσω μιας φάσης εντατικής κατασκευής υδροηλεκτρικών έργων και αυτονομίας έχει εισέλθει σε μια σύγχρονη εποχή που χαρακτηρίζεται από διεθνείς συνεργασίες και επενδύσεις στις ΑΠΕ ενώ ταυτόχρονα καταβάλλονται προσπάθειες, προκειμένου να ενσωματωθούν στο ενεργειακό της μείγμα η ηλιακή και η αιολική ενέργεια.
