Στις ράγες της υλοποίησης μπαίνει η ΣΗΘΥΑ της ΔΕΗ στην Δυτική Μακεδονία με την νέα μονάδα (επένδυση ύψους 82 εκατ. ευρώ), να δίνει μόνιμη λύση στο φλέγον ζήτημα των τηλεθερμάνσεων σε Κοζάνη, Πτολεμαΐδα, Αμύνταιο (αφορά πάνω από 150.000 κατοίκους).
O νέος σταθμός (θα καίει φυσικό αέριο), ένα έργο νευραλγικής σημασίας για την επόμενη μέρα μετά την απολιγινιτοποίηση που «πληγώνει» την Δυτική Μακεδονία, θα εξασφαλίσει την συνέχιση λειτουργίας της τηλεθέρμανσης σε βάθος 20ετίας στην περιοχή με σχετικά προσιτό κόστος (σε σχέση με τις άλλες μορφές θέρμανσης), δίνοντας νέα ζωή στη μονάδα της Καρδιάς.
Η νέα μονάδα εκτιμάται πως θα είναι έτοιμη έως το 2026 ενώ καταβάλλεται προσπάθεια για να μπει στο σύστημα και να δίνει ηλεκτρική και θερμική ενέργεια είτε το 2026 είτε το αργότερο το 2027.
Μέσα στο 2025 θα παρθεί από την διοίκηση της ΔΕΗ και η απόφαση για το αν θα συνεχίσει την λειτουργία της με φυσικό αέριο η υπερσύγχρονη λιγνιτική μονάδα «Πτολεμαΐδα 5» η οποία, εφόσον αυτό συμβεί, θα αποτελέσει πρόσθετη δικλείδα ασφαλείας για τις τηλεθερμάνσεις.
Υπενθυμίζεται πως μετά κόπων και βασάνων, μετά από ατέρμονες διαβουλεύσεις, δόθηκε λύση τον περασμένο Οκτώβριο (και με παρέμβαση του ΥΠΕΝ) στο αγκάθι των χρεών προς τη ΔΕΗ (πέριξ των 130 εκατ. ευρώ) τα οποία είχαν συσσωρεύσει οι ΔΕΥΑ Κοζάνης, Εορδαίας, Αμυνταίου και έθεταν εν αμφιβόλω την λειτουργία της τηλεθέρμανσης στην Δυτική Μακεδονία.
Η λύση δομήθηκε σε τρεις πυλώνες:
1)Tη ρύθμιση των χρεών προς τη ΔΕΗ.
2)Tη συνέχιση λειτουργίας της τηλεθέρμανσης την επόμενη διετία με παραγωγή θερμού νερού από υφιστάμενες λιγνιτικές μονάδες και ηλεκτρολέβητες.
3)Την κατασκευή και λειτουργία μονάδας συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας από τη ΔΕΗ με καύσιμο φυσικό αέριο (και μελλοντικά υδρογόνο) από την περίοδο 2026-2027 που θα καλύπτει τις ανάγκες τηλεθέρμανσης των τριών περιοχών, εκτιμώμενου ύψους επένδυσης 80 εκατ. ευρώ.
Βάσει της συμφωνίας, το 1/3 των χρεών θα καλυφθεί μέσω του προϋπολογισμού, το 1/3 με τα έσοδα που εισπράττουν οι δήμοι μέσω του τέλους ΑΠΕ στις συγκεκριμένες περιοχές και το 1/3 θα το διακανονίσει η ΔΕΗ.
Τι είναι η ΣΗΘΥΑ
Συμπαραγωγή Hλεκτρισμού-Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) είναι η συνδυασμένη παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας από το ίδιο καύσιμο, ώστε να επιτυγχάνεται η πλήρης εκμετάλλευση του ενεργειακού του περιεχομένου. Ο σταθμός συμπαραγωγής ηλεκτρισμού – θερμότητας παράγει ατμό, θερμό αέρα και θερμό νερό που χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία καθώς και ηλεκτρική ενέργεια για χρήση ή/και πώλησης μέρους αυτής στον αρμόδιο διαχειριστή ενέργειας».
Συμμαχία ΑΚΤΩΡ - ΗΛΕΚΤΩΡ
Την ίδια στιγμή, κοινοπραξία Ειδικού Σκοπού για την κατασκευή της νέας μονάδας ΣΗΘΥΑ τηλεθέρμανσης φυσικού αερίου της ΔΕΗ στη Δυτική Μακεδονία ίδρυσαν οι ΑΚΤΩΡ – ΗΛΕΚΤΩΡ, στις 30/12/2024.
Οι δύο εταιρείες συμμετέχουν από 50% και το μετοχικό κεφάλαιο της κοινοπραξίας, που έχει αντικείμενο την κατασκευή της μονάδας, είναι 1 εκατ. ευρώ.
Και υδρογόνο στον ορίζοντα
Ο Σταθμός Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Αποδοτικότητας της ΔΕΗ θα έχει ηλεκτρική ισχύ 105,34 (ΜWe) και θερμική ισχύ 66,47 (MWth), θα εγκατασταθεί στον ΑΗΣ Καρδιάς και θα λειτουργεί με καύσιμο φυσικό αέριο, ενώ προβλέπεται ότι θα είναι hydrogen ready για ποσοστό υδρογόνου 10% στο μίγμα του φυσικού αερίου, γεγονός που συμβάλλει και στην προώθηση της πράσινης μετάβασης.
Ο σταθμός θα εγκατασταθεί σε γήπεδο έκτασης 21.083,20 τ.μ. εντός του χώρου του ΑΗΣ Καρδιάς συνολικής έκτασης 1.181.075 τ.μ., ενώ θα περιλαμβάνει εννέα Ηλεκτροπαραγωγά Ζεύγη, καθένα από τα οποία θα αποτελείται από μία μηχανή εσωτερικής καύσης (ΜΕΚ) με καύσιμο φυσικό αέριο, του οίκου Wartsila, τύπου 31SG, ονομαστικής ηλεκτρικής ισχύος 11,704 MWe, θερμικής ισχύος 7,386 MWth και σύγχρονη γεννήτρια του οίκου ABB, τύπου AMG 1120XV08DSEV 11 KV / 33 KV, διατάξεις σύνδεσης με το δίκτυο Μέσης Τάσης του ΔΕΔΔΗΕ και τα κυκλώματα θέρμανσης/ψύξης του συγκροτήματος.
Πώς θα αποζημιώνεται
Το κόστος του φυσικού αερίου καθώς και του CO2 (τα 60 ευρώ/ανά τόνο έχουν οριστεί ανώτατο όριο), όπως αυτό προκύπτει σε μηνιαία βάση από το Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ρύπων (ETS), θα συνυπολογίζονται μέσω μαθηματικού τύπου για τον προσδιορισμό του ύψους της αποζημίωσης που θα λαμβάνουν οι μονάδες ΣΗΘΥΑ. Αρμόδιος για τον υπολογισμό της τιμής θα είναι ο ΔΑΠΕΕΠ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο νόμος προβλέπει ότι οι σταθμοί ΣΗΘΥΑ με ισχύ μεγαλύτερη 35 «MWel» που έχουν σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης και κατά τη θερμαντική περίοδο κάθε έτους παρέχουν τη θερμική ενέργεια που παράγουν αποκλειστικά για τηλεθέρμανση πόλεων, μπορούν κατά την περίοδο εκτός θερμαντικής περιόδου να λειτουργούν και να συμμετέχουν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας ως κατανεμόμενες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς να λαμβάνουν οποιαδήποτε λειτουργική ενίσχυση για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κατά την περίοδο αυτή.
Ως θερμαντική περίοδος κάθε έτους ορίζεται το χρονικό διάστημα από τις 10 Οκτωβρίου έως τις 10 Μάιου του επόμενου έτους, εκτός εάν οριστεί διαφορετική περίοδος με απόφαση της ΡΑΑΕΥ.
To καμπανάκι του Green Tank
Βάσει ανάλυσης του Green Tank, η τηλεθέρμανση με φυσικό αέριο βρίσκεται σε αδιέξοδο. «Για τις τρεις πόλεις που σήμερα έχουν συστήματα τηλεθέρμανσης (Κοζάνη, Πτολεμαΐδα, Αμύνταιο), η μόνιμη λύση θα πρέπει να αξιοποιεί το κατάλληλο μίγμα τεχνολογιών ΑΠΕ (ηλιοθερμικά συστήματα, αντλίες θερμότητας, φωτοβολταϊκά και ηλεκτρολέβητες, τοπικά παραγόμενη βιομάζα, γεωθερμία κ.α.) ανάλογα με το δυναμικό της κάθε περιοχής και το βέλτιστο κόστος κατασκευής και λειτουργίας», σημειώνει το Green Tank.
